Ketonen: een ketogeen dieet volgen

Een ketogeen dieet is een dieet waarbij veel vetten worden gebruikt. Het gebruik van koolhydraten in de voeding wordt geschrapt. Bij een ketogeen dieet wordt vet gebruikt als de belangrijkste voedingsbron voor het lichaam. De lever is in staat om vetten - afkomstig uit voeding of opgeslagen vet - om te zetten in ketonen, die een goede brandstof zijn voor je hersenen. Het dieet heeft - zoals bij ieder dieet - zowel voorstanders als tegenstanders. Daarnaast kan het dieet een alternatief zijn om epilepsieaanvallen bij kinderen onder controle te houden.

Wat is een ketogeen dieet?

Een ketogeen dieet bestaat uit een minimale opname van koolhydraten en eiwitten, terwijl men de opname van vetten gaat verhogen. Men gaat gebruik maken van vet als belangrijkste energiebron door het ontbreken van koolhydraten in de voeding. Echter in een normale stofwisseling zet het lichaam koolhydraten om in glucose. Dit is dan ook de snelste energiebron voor het lichaam. De lever gebruikt de vetzuren om ketonlichamen te maken, die de hersenbarrière kunnen passeren. Als vervanging van glucose, kunnen ketonen dus als energiebron voor de hersenen dienen. Uit onderzoek blijkt dat bij een vetrijk en koolhydraatarm dieet de belangrijke parameters van bloeddruk, bloedsuiker en cholesterol erop vooruit gaan. Voorstanders van het dieet wijzen uiteraard op de positieve effecten van het lichaam. Tegenstanders echter wijzen erop dat door een gebrek aan glucose de hersenen niet optimaal zullen functioneren waardoor er concentratieproblemen kunnen ontstaan.

De weg naar ketose

In de wetenschap noemt men de overschakeling van suikerverbrander naar vetverbrander “ketose”. Concreet wil dat zeggen dat de lever vet omzet in brandstof voor het lichaam. Het is de broodnodige brandstof om de hersenen en de spieren te voeden. Omgekeerd kan je ook stellen dat de brandstofvoorziening op dat moment zo werkt dat er geen grote hoeveelheden insuline meer nodig zijn.

Wat eet je bij een ketogeen dieet?

Een ketogeen dieet is een heel intensief dieet om vol te houden. Het dieet is bovendien ook heel erg strikt. Alles wat op je bord ligt, moet worden afgewogen zodat er niet teveel koolhydraten kunnen worden gegeten. De koolhydratenopname is zo laag dat er geen suiker mag worden gegeten. Zelfs het kleinste beetje suiker kan het dieet al schaden. Vetten nemen de absolute bovenhand in het dieet. Populair is het eten van spek met eieren. Eieren bestaan enkel uit eiwitten en vetten. Koolhydraten komen hieraan niet te pas. De samenstelling van een ketogeen dieet bestaat uit 80% vetten en 20% eiwitten. In specifieke situaties kan de verhouding wijzigen naar 65% vetten, 30% eiwitten en 5% koolhydraten.

Gezondheidsvoordelen van een ketogeen dieet

Verouderingsproces

Het vertragen van het verouderingsproces gebeurt door het beperken van de productie van insuline. Dit doe je uiteraard door zoveel mogelijk suikers te vermijden. Indien je de suikerinname beperkt, zal je lichaam ook geen insuline meer nodig hebben om de suikers te verwerken. Het ketogeen dieet heeft ook zijn werking bewezen om de insulineresistentie te verbeteren. De verbetering van de insulineresistentie speelt ook een grote rol in de levensverwachting.

Hongergevoel

Bij een ketogeen dieet wordt het hongergevoel uitgesteld, waardoor je minder eet en afvalt.

Afvallen

Het ketogeen dieet heeft bewezen dat het effectief voor een flinke afname van het gewicht kan zorgen. Overgewicht komt frequent voor in onze maatschappij en dit dieet kan helpen om flink af te vallen. Zij die willen afvallen, willen zo vlug mogelijk hun overgewicht kwijt, en toch over voldoende energie kunnen beschikken om dagelijks goed te functioneren. Het is belangrijk om heel nauw de regels van een ketogeen dieet te volgen.

Extra spieren

Bij een ketogeen dieet wordt de aanmaak van spieren bevorderd. Dit is nodig om te kunnen afslanken. Spieren gebruiken immers energie, zelfs in rust.

Nadelen en gevolgen van een ketogeen dieet

Cholesterol

Bij een ketogeen dieet worden er enorm veel (verzadigde) vetten gegeten. Het cholesterolgehalte kan hierdoor toenemen. Tracht ervoor te zorgen dat gezonde, onverzadigde vetten de basis zijn van een ketogeen dieet.

Vermoeidheid

Door de overgang van het lichaam naar een andere energiebron (van koolhydraten naar vetten), kan er vermoeidheid optreden. Indien het lichaam volledig is overgeschakeld naar ketose, heb je echter meer energie dan voorheen.

Ketoacidose

Ketoacidose doet zich voor wanneer het aantal ketonen in het bloed te hoog wordt. De zuurtegraad van het bloed wordt te hoog, waardoor de pH-waarde van het bloed daalt. In sommige gevallen kan ketoacidose leiden tot overlijden.

Voordelen voor kinderen met epilepsie

Een ketogeen dieet kan ervoor zorgen dat er minder epileptische activiteit in de hersenen ontstaat. Het resultaat is dat de epilepsieaanvallen kunnen verminderen. Zo'n dieet heeft het meeste effect bij jonge kinderen met een moeilijk behandelbare vorm van epilepsie. Bij jonge kinderen zijn de hersenen immers nog in volle ontwikkeling. Indien medicijnen of een hersenoperatie niet mogelijk zijn, dan kan er beroep worden gedaan op een ketogeen dieet. Resultaten hebben uitgewezen dat dit ketogeen dieet ook effectief werkt. Nochtans wordt het door dokters niet zo vaak voorgeschreven. De verandering in eetgewoontes (van koolhydraten naar vetten) kan voor een kind grote gevolgen hebben, met complicaties zoals misselijkheid, zwakte en nierstenen als gevolg.

Ketonen en wielersport

De woorden “ketonen” en “ketogeen dieet” zijn anno 2018 nog enorm populair in de wielersport. Chris Froome en zijn ploeg Team Sky zouden een ketonendrankje gebruiken om de prestaties te bevorderen. Het is een soort energiedrank die de naam DeltaG draagt. Dit drankje werd ontwikkeld door Kieran Clarke, die verbonden is aan de universiteit van Oxford. Zij beschikt over het patent van dit drankje en de exclusiviteit van dit drankje zit nu bij Team Sky. Team Sky ontkent het gebruik van ketonen, ook al is het toegelaten volgens de WADA dopinglijst. De bijzonder hoge trapfrequentie bij Froome, samen met de zeer goede prestaties van Chris Froome in de Ronde van Frankrijk 2015, worden gelinkt aan ketonen. De magere Chris Froome moet echter niets vrezen, want ketonen zijn toegelaten en worden als voedingssupplement beschouwd. Van doping is op deze manier helemaal geen sprake.