Het Paleo dieet: eet je gezond & slank
Wil je afvallen of je gewoon gezond en fit voelen? Ga eten als je voorvaderen! Dat is in het kort het Paleo dieet. En met “voorvaderen” wordt niet je opa bedoeld, maar de oermens: de mens die meer dan honderduizend jaar is ontstaan en waarop wij nog steeds lijken, omdat in al die duizenden jaren onze hersens, ons lichaam en ons spijsverteringssysteem weinig zijn veranderd. Zou het niet meer dan logisch dat we ook eten zoals zij aten?
Basis
Eén van de belangrijkste pijlers van het Paleo dieet is het ontbreken van suiker, granen, bonen en zuivel op het menu. De reden daarvan is dat granen en zuivel pas gegeten worden sinds de uitvinding van landbouw en veeteelt, zo’n tienduizend jaar geleden. Tienduizend jaar klinkt veel, maar als we de hele evolutie van de moderne mens in een dag zouden samenvatten, zou tienduizend jaar geleden niet meer dan een uur geleden zijn. Dat betekent dat het grootste deel van die dag de mens hele andere dingen at dan granen. Wat ze precies aten blijft uiteraard gissen, maar we kunnen wel een hele goede schatting doen.Gezondheid
Het Paleo dieet is een erg natuurlijk dieet. Het gaat er van uit dat je zoveel mogelijk vers en onbewerkt voedsel eet. Niets uit pakjes, potjes en zakjes. Niets met E-nummers, of een overdaad aan zout en suiker. Omdat het Paleo dieet van nature glutenvrij en lactosevrij is, is het een perfect dieet voor mensen met Coeliakie (glutenallergie) en koemelkallergie. Ook mensen met luchtwegproblemen zoals astma en mensen met maag- en darmklachten, zoals maagzuur, de ziekte van Crohn en IBS hebben vaak heel veel baat bij deze manier van eten. Wil je afvallen? Ook dat lukt perfect en zonder honger met het Paleo dieet.Koolhydraatarm
Het Paleo dieet is van nature koolhydraatarm, omdat je geen granen en bonen meer eet. Af en toe wat wortels en knollen zoals (zoete) aardappel kun je wel eten. Ook groenten als pompoen en koolraap zijn koolhydraatrijke groenten. Maar dat is weinig in verhouding tot het aantal koolhydraten in brood, pasta’s en rijst.Fruit
Fruit voldoet aan onze behoefte aan zoet. De oermens had niet de beschikking over suiker, maar wel over fruit in bepaalde seizoenen (en heel soms, als hij geluk had, vond hij wat honing). Je kunt je afvragen of het daadwerkelijk nodig is dat we iedere dag twee stuks fruit eten, zoals het voedingscentrum voorschrijft, want nog geen tweehonderd jaar geleden hadden we geen koelcellen om appels een jaar in te kunnen bewaren, maar aten we appels wanneer ze groeiden, namelijk in de herfst. Dit geldt ook voor peren en alle bessen. Dat was het seizoen in Nederland dat er volop fruit aanwezig was en het ongetwijfeld door de oermens ook volop gegeten werd.Groenten
Groene bladgroenten, wortels en knollen werden ook gegeten door de oermens. Het groeide en bloeide overal en ieder seizoen had zijn eigen soorten groenten. In principe is daar tegenwoordig niets aan veranderd; nog steeds is boerenkool een wintergroente bij uitstek en wil een gewone krop sla echt niet groeien in de winter in het Hollandse klimaat. Dankzij import en kassen kunnen we nu de meeste groenten het hele jaar door krijgen, maar de oermens moest het toch echt doen met wat er in zijn omgeving aanwezig was.Vet
Sinds ongeveer de jaren ’50 van de vorige eeuw zijn we bang gemaakt voor verzadigd vet. Dierlijk vet zou slecht voor ons zijn en al het cholesterol zou onze aderen doen dichtslibben. De oermens dacht daar niet aan. Dat waren jagers. Als ze met veel moeite een dier hadden gedood, gooiden ze niet het kostbare vet weg. Juist niet. Dit vet bevat veel (verwerkbare) calorieën en voedingswaarde en werd met smaak opgegeten. Ook de generatie die de eerste helft van de 20e eeuw opgroeide braadde nog in reuzel (varkensvet) en roomboter. En er waren amper hart- en vaatziekten. Die kwamen vooral op gang toen mensen na de tweede wereldoorlog steeds meer plantaardig vet, als zonnebloemolie en margarine, witte bloem en suiker gingen eten. Het kost je waarschijnlijk veel moeite om dit te geloven, maar je lichaam weet prima wat het moet doen om dierlijk vet te verwerken. Plantaardige olieën zijn volgens het Paleo dieet minder gezond voor de mens. Als we de evolutie van de mens opnieuw vergelijken met een dag, dan is het pas tien minuten geleden dat de mens plantaardig olie als zonnebloemolie is gaan eten. Ze hadden de techniek niet om uit al die kleine zaadjes olie te persen. Olijfolie is makkelijker te verkrijgen en daarom voor koud gebruik wel toegestaan bij het Paleo dieet. Voor bakken en braden kun je denken aan rundervet, reuzel en kokosolie.(Orgaan)vlees en vis
Vlees en vis stonden ook met regelmaat op het menu. Alle soorten, van alle dieren die er maar gejaagd konden worden in hun omgeving. Niet alleen het spiervlees werd opgegeten, maar ook de organen zoals hart, longen, lever en nieren. Vlees bevat waardevolle mineralen en geven je een verzadigd gevoel. Vermijd ook niet het vetrandje aan het vlees. Dit geeft het vlees veel smaak, maakt het mals tijdens het koken en is voedzaam.Noten en zaden
Wanneer het beschikbaar was, at de oermens noten en zaden. Deze bevatten veel goed en gezond vet en vele mineralen.Geen suiker, granen, bonen en zuivel. Wel veel groenten, wortels en knollen, vis en vlees, vet, fruit en noten. Vers en onbewerkt eten. Wellicht heel anders dan de huidige mens gewend is, maar wel meer in de buurt van wat vrijwel alle mensen voor ons aten. Het is een andere tijd, we hebben moderne middelen en onze groenten en fruit zijn ook niet meer wat ze honderduizend jaar geleden waren. Maar met een beetje creativiteit en planning, kun je ook tegenwoordig aardig in de buurt komen van het dieet van de oermens en je net zo gezond en fit voelen.
Gerelateerde artikelen
Koolhydraatarm broodKoolhydraatarm brood is wereldwijd steeds populairder aan het worden. Dit komt omdat in koolhydraatarm brood minder kool…
Paleo dieet: eten wat men in de oertijd atHet modern dieet dat bekend staat als het Paleotische dieet (afgekort met paleo), staat ook wel bekend als het steentijd…
Buikvet verbranden door te ontspannenEen platte buik is niet voor iedereen weggelegd. Velen onder ons dromen hier al jaren van maar bereiken het schoonheidsi…
Afvallen? Voorkom een vitaminetekortBen jij aan het lijnen? Pas dan heel goed op dat je geen vitaminetekort krijgt. Veel mensen die proberen af te vallen he…Reactie
Dorien, 09-02-2012
Het feit dat dit het dieet van de oermens was, betekent niet dat het dus het meest gezonde dieet is. De oermens moest het doen met wat er aanwezig was. Dat betekent nog niet dit dieet voor het lichaam het beste is. Uit onderzoek is gebleken dat het gezond voor de mens is om dagelijks twee stuks fruit te eten en weinig verzadigd vet te gebruiken. Dat zou voor de oermens ook gelden, maar die moest het gewoon doen met wat hij kon vinden in zijn omgeving. Waarschijnlijk was de oermens nog gezonder geweest als hij het hele jaar door fruit kon eten en het verzadigde vet meer had kunnen vervangen door onverzadigd vet. Het feit dat er tot het begin van de 20e eeuw nog maar weinig hart- en vaatziekten voorkwamen, heeft vooral te maken met het feit dat mensen in het algemeen toen veel meer lichaamsbeweging kregen, doordat ze meer lichamelijke arbeid verrichtten. Dit compenseerde het grotere gebruik van verzadigde vetten, ook bij de oermens.
Ik ben van mening dat mensen zich voor informatie over gezond eten het beste kunnen baseren op de informatie van het Voedingscentrum. De adviezen van het Voedingscentrum zijn wetenschappelijk onderbouwd. Voor een deel sluiten deze adviezen aan op de informatie in het artikel over het Paleo dieet, zoals het advies om veel groente te eten, maar voor een deel wijken de adviezen ook van elkaar af. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het gebruik van verzadigde vetten het risico op hart- en vaatziekten vergroot en dat het gebruik van onverzadigde vetten dit risico verkleint. Ik vind het daarom niet verantwoord om mensen aan te raden meer verzadigde vetten te eten. Zoals ik eerder beargumenteerde, werd het gebruik van meer verzadigde vetten eerder gecompenseerd door een levensstijl met veel lichaamsbeweging. Voor de huidige mens die gemiddeld veel minder beweegt, hebben verzadigde vetten wel een schadelijk effect.
Reactie infoteur, 08-10-2012
Ik geloof inderdaad dat "doen met wat er was" beter voor de mens was, dan ons huidige dieet. Linksom of rechtsom, ik denk dat de meeste deskundigen het er wel over eens zijn dat onbewerkt voedsel het beste is. Vanuit die denkwijze begrijp ik ook niet hoe deskundigen ooit hebben kunnen denken dat de uitermate in elkaar geknutselde margarine beter voor ons zou moeten zijn dan zoiets puur natuurs en onbewerkts als boter of reuzel.
Het argument dat de mensen vroeger verzadigde vetten beter verbruikten doordat ze zwaarder werk deden is helemaal waar. Het verbaast me alleen dat de meeste mensen dat argument alleen maar voor vet gebruiken en zelden voor suikers. We eten tegenwoordig vooral veel meer suikers (koolhydraten) dan onze voorouders. Niet eens veel meer dan de oermens, maar ook veel meer dan onze opa's en oma's. Suikers in de vorm van pure suiker, maar ook bewerkte meelproducten zoals koekjes, witbrood en pasta. Het zijn vooral deze vormen van suikers (koolhydraten zijn suikers) die we veel meer zijn gaan eten de afgelopen jaren en niet zozeer vetten. We zijn vooral ándere vetten gaan eten dan opa en oma, namelijk nepvetten zoals margarine. En minder hart- en vaatziekten hebben we niet gekregen de afgelopen 50 jaar.
Ook het argument dat de informatie van het voedingscentrum wetenschappelijk onderbouwd is, kan ik nog wel aanvullen met het feit dat de informatie die ik heb gegeven met betrekking tot verzadigde vetten en het paleodieet óók wetenschappelijk onderbouwd is. Ik heb dit dieet namelijk echt niet onlangs zelf verzonnen. Er zijn voldoende studies naar gedaan.
Nogmaals denk ik dat eten "wat er voor handen is in de natuur" de beste wijze is voor ieder levend wezen om zo gezond mogelijk te zijn. Hoe verklaar je anders dat onze huisdieren als honden en katten tegenwoordig ook diabetes en dergelijke krijgen? Ze eten brokken met granen en dat zouden ze in de natuur nooit zelf eten. En geloof me, hoe graag we misschien ook anders zouden willen denken, ook de mens is een dier.
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.