Wat is dehydratie?

Onder dehydratie verstaat men een tekort aan vocht, een verhoogd verlies van lichaamsvochtigheid, zonder dat er andere vochtigheid wordt opgenomen. Een te groot vochtigheidsverlies kan leiden tot problemen in de maagdarm gebied, ademhaling, in de urine of over de huid (zweten). Bovendien kan het komen door groot bloedverlies. Bij koortsachtige klachten of bij sterke lichamelijke inspanning verliest men bijzonder veel lichaamsvocht. Maar ook een aantal ziektes, zoals nierproblemen, kan tot een onevenwichtigheid van het lichaamsvocht leiden. Er zijn 3 soorten dehydratie.

Soorten dehydratie

• isotone dehydratie – Bij isotone dehydratie verandert de osmotische druk van de extra cellulaire ruimte niet, omdat het verlies van water en zout in gelijke verhouding plaatsvindt. Dit is vooral bij ontoereikend water- en natriumtoevoer het geval, maar ook bij overgeven of diarree.
• hypertone dehydratie – Dit ontstaat bij het verlies van water, zonder een verlies van zout. Bijvoorbeeld bij koorts en dorstlijden.
• hypotone dehydratie – Een hypotone dehydratie ontstaat als in verhouding tot water te weinig zout aanwezig is. Dit komt voor bij heftig zweten. Bij lichamelijke werkzaamheden speelt deze soort van dehydratie een belangrijke rol.

De oorzaken

De oorzaken van vochtverlies zijn veelvoudig.

• ontoereikende opname van vloeibaarheden/ vocht, vooral bij hitte of zware belastingen
• overgeven
• diarree
• veelvoudig zweten
• koorts
• verbrandingen
• gebruik van laxeermiddelen
• veel bloedverlies, bijvoorbeeld tijdens een operatie of na diarree
• suikerziekte
• diabetes insipidus – gebrek van suiker in urine

Onderzoek

Hoe wordt dehydratie onderzocht? Wie met dehydratie naar de arts gaat, wordt, voor zover het bewustzijn het toelaat, gevraagd hoe lang de toestand al is. De arts zal dan meerdere vragen stellen, zoals ‘Komt het vaker voor?’, ‘Heeft u bij hitte zware werkzaamheden verricht?’, ‘Heeft u genoeg gedronken?’, ‘Wat heeft u gedronken en hoeveel?’, ‘Slikt u medicijnen of volgt u een dieet?’.

Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts zoekt naar droge slijmvlies, oogringen, verminderde huidspanning, wegvallen of storingen (zwakheden, hoofdpijn, misselijkheid).

Ook hevige dorst is een teken voor dehydratie, wat op grond van wegvallen vaak niet wordt waargenomen.

Behandeling

Hoe wordt dehydratie behandeld? Bij dehydratie is het belangrijk de vochtigheid en de daarmee verbonden mineralen in evenwicht te krijgen. Vaak is het genoeg om veel te drinken, vooral mineraalbevattende drankjes, zoals water, mineraalwater, vruchtensappen, kruidenthee, sap gemengd met spa rood, of bouillon.

Is de vochtigheid gedaald en zijn er duidelijke tekens, zoals het wegvallen, kan een infusie van vochtigheid en mineraalstoffen noodzakelijk zijn.

Bij een aanwezige ziekte, zoals suikerziekte, moet men meteen het tekort aan vocht verhelpen. Of in verdere stadium zelfs therapie zoeken.