Hoe betrouwbaar zijn medische zelftests?

Met de massa aan informatie op internet en het spectaculair groeiend aantal zelftests voor thuis spelen we steeds meer onze eigen dokter. Voor haast iedere aandoening is er een zelftest beschikbaar. Een druppel bloed, een weinig speeksel of slijm en je kan onmiddellijk aflezen wat er eventueel fout loopt met je gezondheid. Maar zijn deze gezondheidstests voor thuis wel zo betrouwbaar als men ons wil doen laten geloven?

Wat zijn zelftests

Met behulp van een medische zelftest probeert men bepaalde aandoeningen zelf thuis aan te tonen. Deze testen worden meestal uitgevoerd met een bloed-, urine- of met een speeksel staal. Zelftests zijn zowel verkrijgbaar bij de apotheek, de drogist als online.

Medische zelftests liggen dus binnen ieders bereik. De meest uiteenlopende zelftests bestel je nu zelfs online, vanuit je luie zetel. Diabetes, een verstoorde cholesterolconcentratie, een eventuele besmetting met het HIV-virus? Onze gezondheid heeft nog weinig geheimen, maar hoe betrouwbaar zijn deze medische zelftests voor thuis?

Soorten zelftests

De meest betrouwbare zelftests voor thuis koop je bij je vertrouwde apotheker. Tests voor het opsporen van diabetes en zwangerschapstests zijn hier sprekende voorbeelden van. In beide voorbeelden gaat het om populaire zelftests die massaal worden verkocht en die een perfect resultaat weergeven.

Zelf- controletests

Er zijn verschillende soorten medische tests voor thuis verkrijgbaar. Een ervan is de zelf- controletest zoals de glucosetest voor diabetici. Dit is een van de meest bekende zelftests voor thuis en wordt meestal verkocht door de drogist of de apotheker. Deze zelf- controletests worden worden gebruikt voor zelfcontrole bij reeds vastgestelde aandoeningen. Dat is onder meer dus het geval met de glucosetest die door diabetici wordt gebruikt om hun bloedsuikergehalte te controleren.

De diagnostische zelftests

De diagnostische zelftests werden ontwikkeld om een ziekte of aandoening vast te stellen, of eventuele aanwijzingen daarvoor aan het licht te brengen. Zo zijn er diagnostische zelftests verkrijgbaar waarmee je kan vaststellen of je last hebt van bijvoorbeeld een chlamydia en HIV-besmetting, van een coeliakie of glutenallergie, van de ziekte van Pfeiffer. Met de meest recente diagnostische zelftests is het nu zelfs mogelijk bepaalde soorten kankers te diagnosticeren.

Informatieve zelftests

Informatieve zelftests voor thuis geven extra informatie over je gezondheidstoestand of het functioneren van je lichaam. Voorbeelden van deze informatieve zelftests zijn de populaire zwangerschapstest en de menopauze test. Deze tests worden veel via internet gekocht, en dit vooral vanwege het anonieme karakter. Zwangerschapstests die je bij een online apotheek koopt zijn even betrouwbaar als die van een fysieke drogisterij of apotheek

De cholesteroltest

Om je cholesterolgehalte te meten moet er rekening worden met twee soorten cholesterol, goede HDH- cholesterol en de slechte LDL- cholesterol. Bijna alle zelftests geven alleen de totale concentratie aan cholesterol in je bloed. Deze tests maken dus geen onderscheid tussen goede en slechte cholesterol. Deze cholesteroltests zijn daarom dus volkomen waardeloos.

Chlamydia-, syfilis- en HIV-testen

Deze zelftests worden om begrijpelijke redenen zoveel mogelijk anoniem via internet gekocht. Dat is meteen ook het grootste nadeel van dergelijke testen. Vanwege dit anonieme karakter is er hier van enige controle geen sprake. Deze tests op geslachtsziekten zijn dan ook nauwelijks betrouwbaar. Zo geven testen op chlamydia besmetting pas na twee weken een juist resultaat. Een negatieve chlamydia-test zegt alleen iets over een besmetting met chlamydia, maar niets over een mogelijke besmetting met een andere bacterie. En dat geldt even goed voor syfilis- en HIV-testen. Doe in deze gevallen nooit een zelftest maar raadpleeg onmiddellijk je vertrouwde huisarts.

Zelftest op coeliakie of glutenallergie

Wetenschappers beschouwen een zelftest op coeliakie of glutenallergie als een van de meest betrouwbare zelftests die bij een positieve uitslag verder medisch onderzoek vereist. De test geeft een indicatie over de aandoening, maar niet over de ernst ervan. In geval van chronische darmklachten raadpleeg je best onmiddellijk je huisdokter.

Test op darmkanker

Deze tests worden nu ook meer en meer online gekocht. Met deze test gaat men na of er bloed aanwezig is in je ontlasting. Om darmkanker op te sporen is er veel meer onderzoek nodig. Bloed in de ontlasting betekent gelukkig niet altijd dat je slachtoffer bent van darmkanker. Als er bloed in je ontlasting wordt gevonden kan dat even goed betekenen dat je last hebt van... onschuldige aambeien...

Prostaatkanker tests

Met deze zelftest zoekt men in een druppel bloed naar de aanwezigheid van het Prostaat Specifiek Antigen (PSA). Deze test is volkomen onbetrouwbaar. Een hoge concentratie aan PSA in je bloed wijst lang niet altijd op prostaatkanker. Ook het omgekeerde is waar: een laag PSA gehalte biedt zeker geen garantie dat er geen kanker aanwezig is

Waardeloze zelftests

Zelftests die door wetenschappers als waardeloos worden omschreven vanwege hun onbetrouwbaarheid zijn de diabetestest, blaaskankertest, albumine test om eventueel eiwitverlies in je urine aan te tonen, borst-, darm-, en prostaatkankertests, test voor het aantonen van mogelijke erfelijke aanleg voor lactose intolerantie, erfelijke trombosetest, osteoporose test en een zelftest om de eventuele erfelijke aanleg voor hypertensie of hoge bloeddruk aan te tonen.