Lichaamsgewicht, ideaal gewicht

Het lichaamsgewicht wordt uitgedrukt in kilo, stone of pound. In Europa gebruiken we de kilo (kilogram) om het gewicht aan te duiden. Een gezond lichaamsgewicht hangt samen met de lichaamslengte, de leeftijd en de levensstijl. Mensen met overgewicht lopen een verhoogd risico op ziektes als diabetes, hart-en vaatziekten en sommige vormen van kanker. Ondergewicht ontstaat vaak als gevolg van een ziekte zoals kanker of een psychische aandoening. Het is belangrijk om een gezond lichaamsgewicht te hebben. Zo woog de zwaarste vrouw ooit ruim 725 kilo. Zij overleed veel te vroeg.

Wat is het lichaamsgewicht?

Het lichaamsgewicht is het aantal kilo's dat een persoon weegt. Britten en Amerikanen geven hun lichaamsgewicht weer in stone of pound (lb of lbs). Gemiddeld genomen woog een volwassen man in het jaar 2012 84 kilo en een vrouw 70 kilo. Deze gewichten gelden voor Europa, waar de man gemiddeld 1,80 meter lang is en de vrouw gemiddeld 1,68 meter lang. In Japan ligt het gemiddelde lichaamsgewicht veel lager. Ook de lichaamslengte ligt daar lager: gemiddeld 1,55 meter. Dit verklaart dan ook gelijk het lagere lichaamsgewicht.

In verhouding

Het lichaamsgewicht staat normaal gesproken in verhouding met de lichaamslengte. Dit noemen we een gezond gewicht. Tegenwoordig kunnen we dit zelf makkelijk berekenen met behulp van de BMI (Body Mass Index). Een BMI tussen de 20 en 25 kunnen we als gezond beschouwen. Onder de 18,5 wordt als te licht beschouwd. Boven de 25 spreken we van zwaarlijvigheid. Een gezond gewicht gaat het minst hand in hand met ziektes of vroegtijdig overlijden. Veel ziekten hangen samen met overgewicht. Een aantal ziekten ontstaan juist door ondergewicht. Het grootste probleem waar we mee kampen is overgewicht. Overgewicht wordt als welvaartsziekte beschouwd, maar komt vaker voor in gezinnen waar armoede heerst. In deze gezinnen speelt stress een rol, waardoor kinderen eerder ongezond gaan eten.

Verenigde Staten, land van overgewicht

De meest zwaarste mensen ooit kwamen bijna allemaal uit de Verenigde Staten oftewel Amerika. In 1994 stierf de Amerikaanse Carol Yager. Haar hoogste gewicht bedroeg ruim 725 kilo. Ze had een BMI van 188. Carol stierf aan de gevolgen van haar overgewicht, ze werd slechts 34 jaar oud. De zwaarste man ooit was Jon Brower Minnoch. Ook hij was Amerikaan, woog 635 kilo en stierf in 1983 op 42-jarige leeftijd.

In Amerika leven ruim twee keer zoveel mensen met overgewicht dan in Europa. Dit heeft vooral te maken met het feit dat Amerika geen zorgstaat maar een participatiesamenleving is. Iedereen maakt zijn eigen keuzes en is verantwoordelijk voor zijn eigen gezondheid. De overheid bemoeit zich dan ook niet met zaken als overgewicht en het bestrijden hiervan. Voorlichting over gezonde voeding is amper aanwezig en wordt vaak niet getolereerd.

Licht, normaal en zwaargebouwd

De vraag is hoe in beginsel bepaald werd wanneer iemand licht, normaal of zwaar gebouwd was. Dit werd gedaan door bij een grote groep mensen te kijken naar lengte, lichaamsgewicht, aanwezige ziektes en de leeftijd dat deze mensen overleden met elkaar te vergelijken. Aan de hand van deze resultaten kon beoordeeld worden wat een gezond lichaamsgewicht was en wanneer iemand te zwaar of te licht was. In vroegere tijden konden alleen artsen bepalen of iemand een gezond lichaamsgewicht had. Tegenwoordig kan iedereen dit zelf bepalen door de BMI te berekenen en de omtrek van buik, heupen, nek en benen te meten. Vooral de buikomtrek is bepalend. Mensen met een gezond lichaamsgewicht kunnen evengoed nog een verhoogd risico hebben op ziekten wanneer de buikomtrek te groot is. Buikvet neemt een verhoogd risico met zich mee.

Te licht, meestal een gevolg van ziekte

Mensen met een te laag lichaamsgewicht nemen we ook wel te licht. Vaak is dit het gevolg van een ziekte. Dit kan een lichamelijke maar ook een psychische ziekte zijn. Anorexia nervosa is een bekende psychische aandoening. Ziekten waarbij een verminderende eetlust als symptoom voorkomt zorgen vaak voor vermagering. Wanneer er gewichtsverlies optreedt zonder dat hier een duidelijke reden voor is moet dit altijd grondig onderzocht worden. Soms is er sprake van een darmziekte, tuberculose of in ernstige gevallen kanker. Tijdelijk gewichtsverlies zien we vaak bij perioden van griep en koorts. Een te snel werkende schildklier zorgt ook voor vermagering. Ondergewicht heeft vaak botontkalking, onvruchtbaarheid en totale zwakheid tot gevolg.

Zwaarlijvigheid door teveel eten

In de meeste gevallen is zwaarlijvigheid oftewel overgewicht een gevolg van te veel eten. In combinatie met te weinig lichaamsbeweging kan er al zeer snel overgewicht ontstaan. Vaak heeft de werking van de schildklier (traag werkend) of de totale stofwisseling invloed op de snelheid waarmee iemand aankomt. Kinderen en baby's die te dik zijn hebben later veel meer kans op overgewicht. Dit komt doordat jonge kinderen meer vetcellen ontwikkelen. Deze vetcellen verdwijnen niet meer, maar slaan in zijn totaliteit wel meer vet op. Overgewicht leidt vaak tot diabetes, te hoge bloeddruk, hart-en vaatziekten en sommige vormen van kanker.