Wat is een depressie en wat doe je eraan?

Depressie is een zwaar woord. Sommigen nemen het al te gemakkelijk in de mond. Niet elke dip is er een. Het kan gaan om gewone tegenslagen of inzinkingen, die horen bij het leven! Accepteer ze en maak er het beste van. Sommigen vormen hun misère om tot humor. Anderen hebben een goed gesprek bij een kop koffie. Alles beter dan het uit schaamte wegdrukken en er niemand mee lastig willen vallen. Want door in je eentje te blijven broeden kun je je onnodig en overdreven zorgen maken. Hoe weet je wanneer er sprake is van een depressie en wat doe je eraan?

Vatbaar

Een depressie kan zich op verschillende manieren, in mindere of meerdere mate uiten. Als je een paar dagen somber bent, het liefst in je bed blijft liggen en geen zin hebt om de deur uit te gaan, hoef je je nog geen zorgen te maken; je bent gewoon down. Dit een depressie noemen is wat overdreven. Pas wel op! Als je je alles aantrekt wat het nieuws van de dag je voorschotelt, als je je voortdurend opwindt over onrecht, dat je op internet aantreft, maar waaraan je niets kunt doen, wanneer je blijft hangen in zorgen over je toekomst, dan ben je vatbaar voor een inzinking.

Symptomen

De een koketteert al met een depressie als er een sombere bui voorbij trekt, de andere heeft zelfs bij ernstige chronische klachten nog niet in de gaten wat er aan de hand is. Lusteloosheid, huilbuien, buitenproportionele emotionele uitvallen, extreme vermoeidheid, waanvoorstellingen, paniekaanvallen, etc. Wanneer je uit schaamte je klachten voor jezelf houdt, en dus ook geen feed back krijgt van je omgeving, kan het zijn dat je de symptomen verkeerd gaat interpreteren. Je kunt denken dat je een ernstige lichamelijke of zelfs mentale ziekte onder de leden hebt. Veel mensen hebben een verkeerd beeld van een depressie. Het betekent bijvoorbeeld niet dat je niet af en toe toch grappig uit de hoek kunt komen en helemaal niet meer kunt genieten. En sommige klachten, zoals slapeloosheid, zijn je zo vertrouwd dat je niet beter weet of het hoort bij je.

Genetisch bepaald

Dat is inderdaad goed mogelijk: dat je zwaarmoedigheid een familietrekje is. Je tante Bets is altijd zwaar op de hand, je opa was berucht om zijn slechte humeur, je moeder blinkt uit in achterdocht en je broer reageert zich in familiekring bot af. Maar hoe zit het met jezelf? Vaak hebben we een blinde vlek voor ons eigen gedrag en karakter, zijn we ons niet bewust van die negatieve gedachtespiraal en korte lontje. En een sombere bui wijten we voor het gemak aan factoren buiten onszelf: de maatschappij, de economie, de mensen, het werk.

Verwachtingen

Wie de wind mee heeft kan tegen een stootje, maar als je carrière niet verloopt zoals gehoopt of zelfs verwacht had, ondanks alle energie en middelen die je er in gestoken hebt, als je je baan kwijtraakt, ernstig ziek wordt, je geliefde verliest, de kinderen het huis uit zijn, etc. dan sta je daar en vraagt je af: wat is de zin van het leven?, wat voor nut heeft mijn bestaan?, of: in wat voor wereld leven we?! Daar ontkomt geen mens aan. Het mag dan lijken alsof anderen nergens last van hebben, niemand loopt met zijn zorgen te koop. Op sociale media doet ieder juist zijn uiterste best zich zo actief, vlot, grappig, populair en succesvol mogelijk te profileren. Wat het des te eenzamer maakt als jij niet zo lekker in je vel zit. Maar depressies, inzinkingen, tegenslagen horen bij het leven. Je kunt er dus maar beter mee om leren gaan.

Opties

Er zijn verschillende opties. Allereerst: speel open kaart en wees transparant naar je geliefde, je ouders, je beste vriend(in). Je wilt hen niet met je sombere buien opzadelen, met je negatieve, redeloze gedachten, maar ze merken toch dat er iets met je aan de hand is en dan is het logisch dat ze willen helpen (zij voelen zich daar ook goed door). Als ze je ernaar vragen en je ontkent, zet je hen buiten spel. Zo doe je hen én jezelf tekort. En misschien durven ze er niet naar te vragen door je afwerende lichaamstaal en gedrag. Denk ook niet: ze merken wel dat ik me niet goed voel, dat hoef ik dus niet meer uit te leggen. Zij kunnen niet in jouw hoofd kijken en tussen opmerken en begrijpen is nog een groot verschil. En al begrijp jij je eigen gedrag en gevoelens niet, door te proberen ze in woorden te vatten, kan het probleem langzaam concreter worden. Bovendien kan de ander met je meeleven en er zijn/haar licht op laten schijnen. Een frisse blik kan verhelderend zijn. En, niet onbelangrijk: het verstevigt jullie band.
Je kunt ook aan de slag gaan, plannen maken, dingen ondernemen, waardoor je in een actieve modus komt en je beter gaat voelen. Opruimen, schoonmaken, tuinieren, sporten, naar de markt (onder de mensen), naar een winkel met mooie spullen (en geniet, zonder iets te kopen), de natuur in, of verdiep je in een klusje dat al je aandacht vraagt. Wat het ook is, het leidt af van sombere gedachten en kan weer wat energie geven. Vooral als je apathisch bent, kost het moeite je ergens toe te zetten. Doe het toch! Alleen al de overwinning op jezelf helpt je vooruit. Start klein en bouw het langzaam op.

Fysiologisch

Lukt dit niet in je eentje, zoek dan professionele hulp. Het is heel goed mogelijk dat je inzinking fysiologisch van aard is. Dat je hersenen tekort hebben aan een bepaald stofje en dat het een kwestie van aanvullen is. Ga dan naar je (vertrouwde) huisarts, bezoek een homeopathische arts, of vraag een verwijzing naar een psychiater. Dit hoeft niet te betekenen dat er in je verleden gewroet wordt, als jij daar geen zin in hebt! Je kunt ook een online coach zoeken die je wekelijks opdrachten geeft en je het benodigde steuntje in de rug biedt. Je hoeft er de deur niet voor uit en kunt, wanneer jou dat uitkomt, de vragen en opdrachten invullen. Dit geeft dan weer structuur aan je leven, langzaam komt je energie terug en kun je je bestaan weer oppakken.

Alternatieven

Als je kiest voor antidepressiva zorg dan dat je begeleid wordt door een huisarts of specialist waarmee het klikt en wees alert op bijwerkingen. Voordat je aan de antidepressiva gaat kan het de moeite lonen eerst wat te experimenteren met alternatieve middeltjes, zoals de bekende bloemenextracten, st. Janskruidolie of vette -wilde Alaska-zalm. Niet natuurlijk maar schijnbaar wel effectief is één paracetamol per dag. Gun je zelf de tijd, verwacht niet meteen succes, en laat het niet allemaal van externe middeltjes afhangen. Ga je depressie vooral mentaal te lijf. Kijk naar de onderliggende gedachte, wat kun je eraan doen, kun je er iets aan doen, kan iemand je helpen, of moet je de situatie accepteren? Misschien verlang je teveel zekerheid op de lange termijn, terwijl niemand weet hoe zijn leven er over een maand, een jaar (laat staan langer), uitziet. Kijk niet te ver vooruit, leef met de dag en probeer de humor van de situatie te zien.

Als je uit de put weet te klimmen, geeft dat energie om verder te gaan. En val je eens terug, dan weet je dat je niet dieper kunt vallen dan de bodem van de put. En je begint weer van voor af aan. Je weet nu hoe het moet.

Om te weten of er bij jou sprake is van een depressie kun je de vragen op de vier dimensionale klachtenlijst invullen.