Vallen: niet alleen bij ouderen

Bij vallen of een (verhoogd) valrisico denken we allemaal aan ouderen. Het valt niet te ontkennen dat deze bevolkingsgroep het hoogste valrisico heeft vanwege de verminderde mobiliteit en de angst die ermee gepaard gaat. Echter, vallen kan iedereen overkomen. Maar hoe kunnen we het valrisico beperken?

Wat gebeurt er als we vallen?

Als we vallen hebben we de neiging om ons te beschermen zoals het grijpen naar voorwerpen om ons recht te houden of onze handen uitsteken om de val te breken. Dit zijn allemaal reacties die kunnen ontstaan als we ons evenwicht verliezen.
De kans dat we dan iets breken is reëel en er volgt (meestal) een lang herstelproces.

Wie overkomt het?

De meeste valincidenten komen voor bij 65-plussers. Door de steeds ouder wordende bevolking zal het aantal valincidenten bij deze groep alsmaar meer toenemen. De kans op breuken en herhaalde valincidenten is bij ouderen ook groter dan bij de rest van de bevolking.

Maar iedereen kan vallen!

De peuter die de eerste stapjes zet, het schoolkind dat leert fietsen of de tiener dat tijdens het sporten struikelt,... Dit zijn allemaal voorbeelden van mogelijke valrisico's en ook hier moet men aandacht voor hebben. Het is volkomen normaal dat een peuter bij het leren stappen, of een schoolkind dat leert fietsen, valt omdat men nog niet voldoende evenwicht heeft.

Wat kunnen we ertegen doen?

Allereerst is het nodig dat er achterhaald wordt waarom iemand valt. Soms is er een medische aandoening waardoor mensen een verhoogd valrisico hebben. Een voorbeeld van zo'n aandoening is de ziekte van Menière waar mensen vaak met duizeligheid geconfronteerd worden. Personen die geopereerd worden of opnieuw moeten leren stappen door een bepaalde aandoening hebben ook meer kans om te vallen. Niet alleen de kine- en ergotherapeuten, maar ook de verpleegkundigen die het vaakst bij de patiënt zijn, zijn dan de meest aangewezen personen om de patiënt terug te leren stappen. In een ziekenhuis of andere instelling zijn de middelen voorhanden om het valrisico zo laag mogelijk te houden maar wat als we thuis zijn?

Enkele tips om de valrisico's thuis te verminderen

We kunnen door de kleinste dingen vallen. De dingen die eerst zo onschuldig lijken kunnen ervoor zorgen dat we ons evenwicht verliezen. Enkele tips die ervoor zorgen dat u het valrisico thuis vermindert, vindt u hier terug:

• Let op waar u loopt als er huisdieren zijn
• Ruim meteen voorwerpen op die op de grond liggen/vallen
• Net wanneer men het niet verwacht, is de kans groot dat men erover struikelt: een draad die er eerst niet lag, de vloer die nog nat is...
• Ontsteek lichten wanneer u rondloopt, ook al is de omgeving nog zo vertrouwd.
• Doe niets tijdens het rondlopen: lees geen boek, eet niets of maak geen gebruik van de gsm
• Leg tapijten zo strak mogelijk opdat er geen uitstulping is waar u over kan vallen of beter: leg geen tapijten
• ...

Het gebeurt vaak dat personen die na een langdurig verblijf in een instelling (om welke reden dan ook) weer thuiskomen. Wat eerst zo vertrouwd was en handig leek in het ziekenhuis, moet men nu opnieuw leren. In de instelling zijn er handige hulpmiddelen (leuningen om aan vast te houden, rollators om op te steunen, rolstoelen,...) voorzien dat thuis grotendeels (men kan hulpmiddelen huren via het ziekenfonds) weg valt. Een goede voorbereiding op het ontslag kan zijn dat men eerst een weekend naar huis gaat, op die manier kan er al bekeken worden wat er goed/slecht gaat. Er bestaan diensten die thuis aanpassingen verrichten opdat men het thuis gemakkelijker krijgt.

Ouderen gaan steeds minder goed zien doorheen de jaren, krijgen evenwichtsproblemen en hun lichaam wordt strammer. Al deze factoren zorgen samen voor een verhoogd valrisico. Draag steeds goede schoenen en vermijd bruuske bewegingen tijdens het stappen.

Tot slot

Valincidenten is een veelvoorkomend probleem dat in elke leeftijdsgroep plaatsvindt. Men dient steeds aandachtig te zijn tijdens de verplaatsingen en ervoor waken dat bij valincidenten men hulp kan vragen. Er bestaan personenalarmen waar men op kan drukken bij noodgevallen. Vraag hier zeker naar als u denkt dat dit nodig is. Het kan ervoor zorgen dat u snel geholpen wordt en niet lang blijft liggen vooraleer men opgemerkt wordt.

Het is normaal dat men een angst ontwikkeld voor vallen, zeker als dit al eerder is gebeurd. Praat hierover, laat u zeker hierdoor niet afschrikken en probeer zo snel mogelijk weer rond te lopen, al dan niet met hulpmiddelen.