mijn kijk op

Gezondheid is een illusie

Gezondheid is een illusie Gezondheid is een groot goed. In onze westerse wereld zijn we gezond, totdat we ziek zijn. Omgaan met ziekte, met zieken en met de dood vinden we moeilijk en ontwijken we soms zelfs. Maar er zijn ook ander manieren om tegen gezondheid en ziekte aan te kijken. Hoe kijkt iemand die ernstig ziek is tegen het leven aan, ook al ondervinden ze soms dagelijks de nadelige gevolgen?

Inhoud:


Wie gezond is, is niet ziek?

Als je gezond bent heb je vaak het gevoel dat je de wereld aankan. Je werkt, zorgt voor je gezin, voor je huishouden en hebt oog voor het wel en wee van familie, vrienden en kennissen. Je ontspant, sport, geniet van vrije tijd en uitjes. Hoewel iedereen zich natuurlijk weleens zorgen maakt probeer je dat niet teveel te doen onder het mom van 'De mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest'. Als je ziekte in je omgeving ziet trek je je dat aan, probeert wellicht de zieke en de naaste familie te helpen waar dat kan, met oppassen, een boodschap doen of eens een maaltijd koken. Je denk 'wat vreselijk, gelukkig ben ik gezond'. Maar klopt dat wel?

Op het moment dat je je niet ziek voelt kun je wel degelijk al iets onder de leden hebben. Wat vermoeidheid, wat verhoging doe je af met 'een virusje, het heerst op mijn werk' of 'ik ben gewoon moe, heb vast last van najaarsmoeheid'. Maar veel ziektes beginnen met vage ziekteverschijnselen, zoals: de ziekte van Lyme, fybromyalgie ofwel weke delen reuma, of de vreselijke ziekte ALS. Maar ook vele vormen van kanker kunnen beginnen met vermoeidheid en wat afvallen qua gewicht. Pas als de ziekte in een verder stadium is, soms al te ver, komt deze aan het licht als men met grotere klachten naar de huisarts gaat voor onderzoek. Een van de vormen van kanker die in deze 'gunstiger' genoemd wordt is borstkanker. Immers: deze is via borstonderzoek waarneembaar. De borst ligt op het lichaam, in tegenstelling tot bijvoorbeeld darmen en longen, waar een kwaadaardige tumor kan groeien zonder dat snel te merken.

We hebben de neiging om ons aan de goede kant van de lijn te voelen staan zolang bij ons maar geen ziekte is geconstateerd. Zwart-wit denken ofwel hokjesdenken komt veel voor in onze maatschappij, zo ook in dit verhaal: "ik ben gezondheid, maar hij/zij is ziek, ik kan werken, hij/zij kan niet werken". Karel de Vlieger, een 'verteller en rekenkundige' zoals hij zichzelf noemt, beschrijft het:

Nooit denk ik “als ik morgen gezond uit bed kom dan ga ik dit-of-dat doen”. Nee, ik denk altijd “morgen ga ik dit-of-dat doen”. Iedere dag worden er vele duizenden mensen ziek en iedere dag sterven er minstens vijfhonderd mensen in dit land, maar altijd weer is er een vanzelfsprekendheid in mij die mij voorhoudt dat dat ‘de anderen’ zijn. Deze vanzelfsprekendheid is helemaal nergens op gebaseerd. Zelfs nu ik toch aan de lopende band merk dat ik geen twintig meer ben, leef ik des te meer de illusie dat ik morgen nog steeds de wereld aan kan. In mijn illusie bestaat er helemaal geen Man met de Zeis.

In het dagelijks leven kom je weinig zieke mensen tegen

Natuurlijk is het zo dat je in je dagelijkse bezigheden relatief weinig echt zieke mensen tegenkomt. Die lopen immers niet door de supermarkt, laten hun partner de kinderen naar school brengen en melden zich ziek van het werk. Hooguit de lege stoel op je werk tegenover je doet je realiseren dat in de tijd dat jij je werkzaamheden uitvoert je college ziek thuis is. Maar ook is het zo dat veel mensen niet goed weten hoe ze met zieke mensen in hun omgeving moeten omgaan en deze ontwijken. Uit een onderzoek van SIRE bleek dat zelfs een op de vier mensen in Nederland het contact met een dodelijk zieke in hun omgeving laat verwateren. En ruim tachtig procent zoekt minder contact met de zieke dan ze zou willen hebben. Onzekerheid en niet weten wat te zeggen, dat zijn de voornaamste redenen. De campagne 'Ik ben er nog' probeerde daar een verandering in te brengen. Vind je een bezoekje te moeilijk dan kun je altijd eerst nog een kaartje met persoonlijke tekst sturen aan een ernstig zieke.

Maakt ziek zijn geweest je bewuster?

Ex-zieken hebben vlak na hun ziekte nog vaak last van de gevolgen, zoals:
  • angst dat de ziekte terugkomt
  • boosheid dat de ziekte hem/haar heeft getroffen
  • boosheid wat de ziekte hem/haar heeft afgenomen: werk, tijd met kinderen
  • fysieke gevolgen, zoals restvermoeidheid, chronisch medicijngebruik
  • psychische gevolgen, zoals minder aankunnen, het ziekteproces moeten verwerken

Toch ervaren ook veel mensen positieve gevolgen van hun ziekte, of van het feit dat ze zelfs de dood in de ogen hebben gekeken. Gek genoeg is hier weinig onderzoek naar gedaan. Psychologe Floortje Mols onderzocht voor het Integraal Kankercentrum Zuid in maart 2007 hoe (ex-)kankerpatiënten de kwaliteit van leven ervaarden. Borstkankerpatiënten bleken tien jaar na hun ziekte niet evenveel, maar zelfs meer tevreden te zijn met hun leven dan de gemiddelde Nederlandse vrouw:
“Tachtig procent van de vrouwen noemde ten minste één aspect van hun leven dat zelfs positief veranderd was als gevolg van kanker, bijvoorbeeld hun kijk op het leven, hobby’s en sociale contacten”.

Mols stelt: "Mensen die de ziekte overleven, hebben een geweldige strijd geleverd. Vaak hebben ze daarna het gevoel de wereld aan te kunnen. Vooral na zoveel jaar, als de ergste angst voor terugkeer van de tumor wat weggezakt is. Ex-kankerpatiënten zien de tijdelijkheid van het leven in en genieten daardoor soms meer van de dagelijkse dingen. En ze kunnen vaak beter prioriteiten stellen." 'Ik ben er gelukkig nog' voelen veel veel oud-patiënten. Het zet de vaak waargenomen fysieke restklachten zoals vermoeidheid, lichamelijke verminkingen of chronisch medicijngebruik op een tweede plaats.

Waarom nadenken over ziekte als je gezond bent?

Dit artikel wil niet doemdenken. Als je je sterk vasthoudt aan het feit dat je 'gezond bent' dan kan dat zelfs leiden tot hypochondrie: de angst om ziek te worden. Wat je hebt wil je behouden: in dit geval je gezondheid. Maar als je gezondheid en ziekte meer ziet als een glijdende schaal, als een verloop tussen beide, een reeks van 10 staat voor volkomen gezond en 0 voor ernstig ziek, dan is je beeld minder zwart-wit en kun je er wat makkelijker mee omgaan. Misschien is zo'n levenshouding wel de oplossing voor de vele honderdduizenden hypochonders alleen al in Nederland.

Lees verder

© 2014 - 2024 Drie, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is Hypochondrie?Wat is Hypochondrie?Iedereen heeft wel eens de angst om ziek te worden. Bij mensen met Hypochondrie beheerst het hun leven. Bij elke klacht…
Epstein-Barr geen onschuldig virusEpstein-Barr geen onschuldig virusHet Epstein-Barr virus is wereldwijd een veel voorkomend herpesvirus. Ongeveer 80-90% van de wereldbevolking is drager v…
Ziekte: ziektebesef en betekenisZiekte: ziektebesef en betekenisEen ziekte is een verstoring van het geestelijke of lichamelijke evenwicht. Door een ziekte wordt de patiënt beperkt in…

Het ontstaan van buikvet en de gevolgen voor de gezondheidAls je je favoriete jeans niet meer dicht kunt krijgen of je je riem een paar gaatjes verder moet zetten, kijk dan uit.…
3D printing en bioprinting in de gezondheidszorg3D printing en bioprinting in de gezondheidszorg3D printing ofwel driedimensionaal printen is al jaren enorm in ontwikkeling. Ook in de gezondheidszorg wordt het steeds…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Clker-Free-Vector-Images, Pixabay
  • http://www.voorbijeinstein.nl/html/illusie_002.htm - geraadpleegd nov. 2014
  • http://plazilla.com/page/4295044649/de-mooiere-wereld-na-kanker - geraadpleegd nov. 2014
Drie (120 artikelen)
Gepubliceerd: 06-11-2014
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Artikelen met het label 'Mijn kijk op…' bevatten naast objectieve informatie ook een persoonlijke mening en/of ervaring.