De gevaren van PVC

PVC staat al langere tijd onder vuur doordat het een van de meest milieuonvriendelijkste plasticsoorten is. Daar komt nog bij dat PVC schadelijk voor de gezondheid blijkt te zijn. De goedkope en veel gebruikte kunststof bevat namelijk een tal van schadelijke stoffen als vinylchloride, DEHP en dioxines. Het is dan ook niet voor niets dat de eisen voor gebruik van PVC in speelgoed en kinderverzorgingsproducten al zijn aangescherpt.

Polyvinylchloride

Polyvinylchloride, ook wel afgekort als PVC, is in 1838 voor het eerst ontdekt door Henri Victor Regnault, maar pas commercieel in gebruik genomen in 1926. Tegenwoordig is PVC de op een na meest gebruikte kunststof. PVC wordt gemaakt door polymerisatie van vinylchloride. Bij de productie van PVC wordt gebruik gemaakt van een stabilisator. Vroeger werden hiervoor vaak toxische stoffen gebruikt als tribasisch loodsulfaat of dibasisch loodfosfiet, maar tegenwoordig zijn deze vervangen door niet-toxische stabilisatoren. PVC is een harde en transparante kunststof, maar kan door het toevoegen van additieven andere eigenschappen krijgen. Voor verschillende toepassingen worden er aan PVC vaak glijmiddelen, vloeiverbeteraars, uv-stabilisatoren, slagvastigheidadditieven of weekmakers toegevoegd. PVC is licht van gewicht, vlamdovend, bestand tegen vele chemische
producten en slijtvast. PVC heeft recyclecode nummer 3.

Toepassingen

PVC heeft door zijn verschillende eigenschappen zeer veel verschillende toepassingen. Zo wordt PVC veel gebruikt in buizen voor bedrading. Deze buizen zijn hard om de bedrading te beschermen. Daarnaast wordt van PVC ook behang gemaakt. Behang is juist flexibel. Deze twee verschillende toepassingen zijn mogelijk door de toevoeging van verschillende additieven. Andere toepassingen van PVC zijn:

• raamkozijnen
• dakgoten
• bloedzakken
• handschoenen
• speelgoed
• opblaasbare artikelen
• douchegordijnen
• tuinslangen
• vloerbedekking
• laarzen

PVC wordt ondanks de goede barrière eigenschappen zeer weinig als verpakking voor voedingsmiddelen gebruikt. De reden is dat PVC gevaren kan leveren voor de gezondheid. Hierdoor zijn veel PVC verpakkingen vervangen door de minder gevaarlijke PET verpakkingen.

Veiligheid

Dat PVC niet altijd even veilig is voor de gezondheid, heeft te maken met de schadelijke grondstoffen die in PVC zijn verwerkt.

Vinylchloride

Al in de jaren zestig hebben onderzoeken aangetoond dat vinylchloride, waaruit PVC wordt gemaakt, kankerverwekkend is en een rol speelt bij het ontstaan van de reumatische ziekte sclerodermie. Door critici wordt beweerd dat de concentratie van vinylchloride in eindproducten zo laag is dat de effecten te verwaarlozen zijn. In voedselverpakkingen en medische artikelen is het zelfs zo laag dat vinylchloride analytisch niet aantoonbaar is.

DEHP

Naast de grondstof vinylchloride bevat veel PVC de weekmaker diethylhexylftalaat, ook wel afgekort met DEHP. Weekmakers worden aan kunststoffen toegevoegd om de elasticiteit te verhogen. In 1980 is door het National Cancer Institute aangetoond dat DEHP tumoren bij knaagdieren konden veroorzaken. Ondanks dit onderzoek is in 1990 DEHP door de EG gekwalificeerd tot een niet-kankerverwekkende weekmaker. Later in 1999 is er uiteindelijk toch besloten om een DEHP en een aantal andere ftalaten in speelgoed en kinderverzorgingsproducten tijdelijk te verbieden. Omdat onderzoek in 2005 genitale abnormaliteiten bij jongens aantoonde is gebruik van de ftalaten sinds deze tijd verboden geworden in speelgoed en kinderverzorgingsproducten.

Dioxine

Naast de gevaren van DEHP en vinylchloride is een gevaar van PVC dat er bij de verbranding dioxine kan vrijkomen. Er is aangetoond dat dioxines al in kleine hoeveelheden veranderingen kunnen veroorzaken in de hormoonhuishouding.

Aanbevelingen

Of PVC een gevaar kan vormen voor de gezondheid is vooral afhankelijk van de toepassing. Voor buizen voor bedrading blijkt PVC een prima materiaal, andere alternatieven hiervoor zouden namelijk meer schade aan mens en milieu kunnen aanrichten. Maar men moet uitkijken met voorwerpen waarmee veelvuldig contact gemaakt wordt, zoals voerbedekkingen of douchegordijnen. Zeker in het geval van kleine kinderen die over een vloerbedekking kruipen kan het een gevaar voor de gezondheid opleveren. Bij kleine kinderen is het ook aan te bevelen om speelgoed en drinkflesjes of bekers te controleren. Het mag dan wel al enige tijd verboden zijn om DEHP toe te voegen aan deze producten, toch is er nog tweedehands speelgoed op de markt die deze weekmakers bevatten. Daarbij kan voor deze groep PVC zonder DEHP toch ook andere gevaarlijke ftalaten en dioxines bevatten. Verder is het aan te bevelen om opblaasbare artikelen zoals zwambadjes van een ander materiaal te kopen. Let ook bij verpakkingsmateriaal van voedsel goed op de materiaalsoort. In het geval van PVC zouden namelijk de weekmakers kunnen migreren in de voedingsmiddelen.

Lees verder

• De gevaren van polycarbonaat
• De gevaren van polyethyleentereftalaat (PET)
• Recycling code van plastic en de veiligheid
• Zes redenen waarom glas een betere verpakking is dan plastic