De gevaren van polyethyleentereftalaat (PET)

Het kunsstof PET wordt vanwege de vele voordelen veel gebruikt voor flessen. Vooral mineraalwater en frisdrank wordt vaak verpakt in dunne PET-flessen. Het gebruik ervan kan echter gevaren voor de gezondheid opleveren. Verschillende studies tonen aan dat er schadelijke stoffen uit deze plasticsoort kunnen lekken waardoor de inhoud verontreinigd kan worden. Vooral bij hergebruik blijken de gevaren groot te zijn.

Polyethyleentereftalaat

polyethyleentereftalaat wordt ook wel afgekort als PET. PET is een thermoplastische polyester, dat wil zeggen dat deze bij verhitting smelt en vervormbaar is. Het smeltpunt van PET ligt bij 255 graden. PET wordt gemaakt ethyleenglycol en tereftaalzuur en als katalysator wordt er antimoontrioxide toegevoegd. Voor de productie van een kilo PET is ongeveer 1,9 kilo ruwe aardolie nodig. PET is een heldere transparante plasticsoort die stevig en licht van gewicht is. De plasticsoort wordt aangegeven met recyclecode 1.

Toepassingen

Zo'n 30 procent van de totale productie van PET wordt gebruikt voor de PET flessen industrie. In deze flessen worden voornamelijk frisdranken en mineraalwater verpakt, maar tegenwoordig zie je ook vruchtensappen, bier en wijn in PET flessen. Verder worden er van PET ook bakjes en blisters gemaakt voor de voedingsmiddelenindustrie. Zo worden salades, gebak en sandwiches in PET verpakt. Naast flessen en verpakkingen gaat het overgrote deel, naar schatting zo'n 60 procent, naar de textielindustrie. Daar wordt er bijvoorbeeld garen van gemaakt.

PET flessen en het milieu

PET flessen zijn in Nederland halverwege de jaren '70 geïntroduceerd. Na zo'n vijf jaar hadden de PET flessen bijna alle glazen flessen uit de winkels doen verdwijnen. PET flessen zijn ten opzichte van glazen flessen zo populair omdat ze veel lichter van gewicht zijn. Een glazen fles weegt al snel zo'n 700 gram, terwijl een gemiddelde PET fles maar 50 gram weegt. Hierdoor wordt er bij gebruik van PET flessen veel brandstof bespaard.

Recycling

Daarnaast zijn PET flessen niet breekbaar en goed te recyclen. Bij het recycleproces kunnen er alleen niet gemakkelijk nieuwe petflessen van worden gemaakt, omdat PET bij het recycleproces verkleurt en minder goed van kwaliteit wordt. De laatste jaren zijn er onder andere door druk van grote frisdrankproducenten toch een aantal methoden gevonden die recycling tot nieuwe flessen mogelijk maakt. Deze methoden zijn in het algemeen duurder waardoor het nog steeds populairder is om andere producten als kleding en films te maken van gebruikte PET flessen. Tot het jaar 2006 was het in Nederland verplicht om PET flessen groter dan een liter te hergebruiken. Daarom werden grote frisdrankflessen vaak van dikker materiaal gemaakt zodat deze uitgewassen konden worden. Direct na de afschaf van deze verplichting werden de meeste grote frisdrankflessen veranderd in de nu bekende dunwandige PET flessen.

Veiligheid

De laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek verricht naar de veiligheid van PET flessen. Het gaat hierbij dan vooral om de migratie van delen uit het plastic naar de inhoud. Bekend is dat PET slecht tegen hitte kan. Bij blootstelling aan hoge temperaturen zullen dan ook sneller stoffen uit het plastic migreren naar de inhoud. Zo zijn er schadelijke stoffen als antimoon en diethylhexyl adepate gevonden in mineraalwater verpakt in PET flessen. Critici wijzen er dan ook vooral op om PET flessen niet opnieuw te gebruiken en ook niet aan hoge temperaturen bloot te stellen door ze bijvoorbeeld in een warme auto te laten liggen. Er zijn studies die deze gevaren onderbouwen.

Studies

Uit het onderzoek door de Goethe Universiteit bleek dat mineraalwater verpakt in PET flessen vervuild was met xeno-oestrogenen, terwijl water verpakt in glazen flessen deze vervuiling niet had. Een ander onderzoek van de Universiteit van Heidelberg wees uit dat antimoon kan vanuit de PET fles kan migreren in het gebottelde water. PET flessen met bronwater bleken wel dertig keer meer giftige metalen te bevatten dan water in glazen flessen. Hierbij geldt dan de concentraties animoon hoger zijn naarmate het water voor een langere tijd gebotteld is. Uit een ander onderzoek is gebleken dat het water van PET flessen die opnieuw gevuld werden vaak de toxine diethylhexyl adepate, ook wel afgekort met DEHA, zit. DEHA is kankerverwekkend en kan leverproblemen veroorzaken.

Alternatieven

Wie liever geen PET gebruikt, kan kiezen uit een aantal alternatieven.

Glas

Glas is een van de beste alternatieven. Veel verpakkingen die in PET verkrijgbaar zijn, zijn ook in glas verkrijgbaar. Glas is namelijk de voorganger van PET. Bijkomend voordeel is dat glas ook makkelijker schoon te maken is en er vaak net wat mooier uit ziet.

RVS

Als glas toch geen optie is, bijvoorbeeld omdat het voor kinderen is die geregeld iets laten sneuvelen, kies dan voor roestvaststaal, ofwel RVS. RVS dient wel goed schoongehouden te worden, omdat er anders corrosie kan ontstaan. Dit komt doordat RVS een dunne zelfherstellende chroomoxidehuid heeft, die zich alleen kan herstellen onder invloed van zuurstof. Vuilafzetting of voortdurend contact met water of frisdrank kan dit herstel tegengaan en voor corrosie zorgen.

Plastic

Als je graag toch liever plastic hebt, zorg er dan in ieder geval voor dat het een veilige soort is. Plasticsoorten kun je vaak herkennen aan de recyclecode die wordt aangegeven met een nummer die in een driehoek staat van drie zwarte pijlen. Staat hier code drie, zes of zeven? Dan is het beter de plasticsoort te mijden.

Lees verder

• De gevaren van PVC
• De gevaren van polycarbonaat
• Recycling code van plastic en de veiligheid
• Zes redenen waarom glas een betere verpakking is dan plastic