De gevaren van polycarbonaat

Polycarbonaat is een veel gebruikte plasticsoort. Omdat polycarbonaat wordt gemaakt van diolen, waaronder vaak bisfenol A, is het vermoeden dat het ernstige schade kan toebrengen aan de gezondheid bij mensen. Vooral kleine kinderen leiden hieronder, zo blijkt uit diverse studies. Het is dan ook niet voor niets dat babyflessen gemaakt van polycarbonaat sinds 2011 verboden zijn in de Europese Unie.

Polycarbonaat

Polycarbonaat wordt ook wel afgekort met PC. Polycarbonaat is in 1898 ontdekt en werd in 1941 commercieel toegepast. Polycarbonaat is een bijna onbreekbare en doorzichtige plasticsoort dat bestand is tegen hoge temperaturen. Het wordt gemaakt door een reactie van een diol (tweewaardig alcohol) met een carbonylhoudende verbinding. Het meest wordt bisfenol A gebruikt, maar andere diolen zijn ook mogelijk. De eigenschappen van polycarbonaat kunnen veranderd en verbeterd worden door additieven toe te voegen. Ook kan polycarbonaat met verschillende andere plasticsoorten gemengd worden om zo de eigenschappen te verbeteren. Polycarbonaat wordt aangegeven met recyclecode nummer 7.

Toepassingen

Polycarbonaat wordt bijvoorbeeld gebruikt voor onbreekbare flessen voor (baby)voeding en drinkwater, voor tafelbestek, en voorwerpen voor gebruik in magnetrons, maar ook cd's en dvd's, veiligheidsbrillen, helmen, helmvizieren, politieschilden, straatlantaarns en verschillende mobiele telefoons zijn vaak van polycarbonaat. Omdat het in Europa sinds 2011 verboden is om babyflessen van polycarbonaat met BPA te maken, wordt er voor babyflessen nu vaak een andere kunststof gebruikt.

Veiligheid

Bisfenol A uit polycarbonaat kan migreren naar de voedingsmiddelen die erin verpakt zijn en zo door de mens opgenomen worden. Onder invloed van warmte en door contact met basische voedingsmiddelen of reinigingsmiddelen kan BPA sneller uit de kunststof lekken. Hierdoor is bij vrijwel iedereen BPA in het lichaam aanwezig. Dit is een kwalijke zaak omdat BPA het hormoonstelsel kan beïnvloeden, het is een lichaamsvreemd hormoon. Uit dierproeven blijkt dat zelfs hele lage concentraties BPA, die ruim onder het toelaatbare niveau van de Europese Voedselveiligheidsorganisatie liggen, bij de mens al een negatief effect heeft op de productie van testosteron. Vooral bij zwangere vrouwen, baby's en jonge kinderen kan BPA een groot gevaar vormen. De mogelijkheid om BPA uit te scheiden is bij baby’s nog niet volledig ontwikkeld, waardoor het bij deze doelgroep tot hoge schadelijke concentraties kan oplopen. Bij baby's en kleine kinderen kan BPA dan ook effecten hebben op de groei en ontwikkeling van het zenuwstelsel.
De Europese Commissie heeft daarom besloten om verkoop en productie van babyflesjes met polycarbonaat te verbieden.

Studies

Vooral over de gevaren van BPA dat in polycarbonaat aanwezig is, zijn vele studies gedaan omtrent de gezondheid. Een aantal onderzoeken worden hier genoemd:

• Aan de universiteit van Virginia School of Medicine worden onderzoeken gedaan met dieren. Uit een onderzoek met muizen en BPA bleek dat BPA de ontwikkeling van de hersenen beïnvloed werd en werd er meer angst en agressie waargenomen. Het ging hierbij vooral om muizen die aan BPA waren blootgesteld in de baarmoeder. Maar ook latere generaties vertoonde nog steeds afwijkingen.
• Een onderzoek van het Cincinnati Cancer Center heeft vastgesteld dat de hoeveelheid BPA in de urine van mannen een indicatie is voor het krijgen van prostaatkanker. Vooral bij oudere prostaat kanker patiënten werden er hoge BPA gehaltes in de urine gevonden.
• In een ander onderzoek waren 115 vrouwen gevolgd die moeizaam zwanger werden of ooit een miskraam hadden gehad. De vrouwen die een miskraam gehad hadden bleken een hoger BPA gehalte in hun bloed te hebben.

Hoe je de inname van BPA kan beperken

Het is bijna onmogelijk om de inname van BPA te mijden. Naast de aanwezigheid in polycarbonaat is het namelijk ook aanwezig op thermisch papier, zoals bonnetjes. Ook sommige andere plasticsoorten bevatten BPA. Een manier om de inname van BPA te verminderen is door het gebruik van kunststof verpakkingen voor voedsel te vervangen door glazen of RVS verpakkingen. Kies zeker niet voor polycarbonaat verpakkingen, die vaak worden aangegeven met recyclecode nummer 7. Daarnaast is het raadzaam om kunststof verpakkingen niet bloot te stellen aan hitte. Denk hierbij aan het opwarmen in de magnetron, het steriliseren van flesjes en het laten liggen in zonlicht. Ook het wassen van polycarbonaat in de vaatwasser kan door de combinatie van hitte en basisch vaatwasmiddel veel BPA uit de kunststof doen lekken. Verder is het raadzaam om zo min mogelijk bonnetjes van thermisch papier aan te raken met je handen.

Lees verder

• De gevaren van PVC
• De gevaren van polyethyleentereftalaat (PET)
• Recycling code van plastic en de veiligheid
• Zes redenen waarom glas een betere verpakking is dan plastic