Cyberchondrie, de virtuele zoektocht naar een ziekte

Hypochondrie is een paniekstoornis waarbij mensen denken dat ze zieker zijn dan ze in werkelijk zijn. Het is een ernstige vorm van angst voor ziektes waarbij de persoon in kwestie voortdurend zijn eigen lichaam en lichaamsfuncties controleert op verscheidene aandoeningen, en elke overgeslagen hartslag of duizeling zal interpreteren als voorbode van een ernstige aandoening. Dit resulteert in talloze doktersbezoeken waarbij meestal geen diagnose zal worden gesteld omdat er simpelweg niets aan de hand is, wat de patiënt nog ongeruster zal maken. Deze vorm van angst is de afgelopen jaren sterk toegenomen door de grote beschikbaarheid van onbetrouwbare medische informatie op het internet en wordt dan ook cyberchondrie genoemd.

Cyberchondrie

Cyberchondrie is een moderne benaming voor hypochondrie en verwijst naar het obsessief zoeken naar vermeende medische problemen op het internet.

Het probleem met de meeste medische informatie op het internet is dat deze meestal niet medische ondersteund wordt en door iedereen kan worden gepubliceerd, ongeacht de juistheid en medische accuraatheid van de informatie. Ook worden er veel verhalen verspreid over bepaalde ervaringen met ernstige aandoeningen of artsen die een bepaald probleem negeren waarbij achteraf toch een verwoestende diagnose wordt gesteld. Dit geeft een fout beeld waardoor mensen het gevoel krijgen dat bepaalde ziektes en situaties vaker voorkomen dan het in werkelijkheid gebeurt.

Meestal gaat het over vrij sterke verhalen die de lezer aangrijpen en zelfs schokken. Man mag echter niet vergeten dat voor elk van deze verhalen, duizenden positieve verhalen bestaan over dezelfde aandoening of situatie die wel een positieve afloop kennen. Deze worden echter niet zo uitvoerig op het internet geplaatst door zijn minder sensationeel en meeslepend karakter.

Ook worden ernstige en zelfs fatale aandoeningen op het internet beschreven aan de hand van zeer banale symptomen. Zo wordt een droge hoest omschreven als mogelijk symptoom voor longkanker terwijl er talloze alledaagse kwalen zijn die gepaard gaan met een droge hoest.

Somatosensorische amplificatie

Een van de meest voorkomende problemen met hypochondrie, cyberchondrie en gezondheidsangst is het fenomeen dat bekend staat als somatosensorisch amplificatie. Hierbij heeft de persoon in kwestie de neiging om bepaalde normale lichamelijke zintuiglijke functies zoals gerommel in de maag, verandering van hartslag, zenuwachtig gevoel, eenvoudige gevoelloosheid, sensorische veranderingen van de huid, als relatief intens, storend en schadelijk te ervaren.

Dit komt vaak voor bij mensen die reeds te kampen hebben met angststoornissen, milde tot matige stress, depressie en hypochondrie. Dergelijke patiënten raadplegen regelmatig een arts met een beschrijving van bepaalde symptomen waarop de arts geen diagnose kan uitspreken en dus onnodige kostelijke testen zal moeten uitvoeren die nergens toe leiden.

Het is nog niet echt duidelijk of er effectief sprake is van een toename of versterking van gewaarwording van deze zintuiglijke functies. Volgens wetenschappers kan dit verklaard worden door obsessief de aandacht vestigen en het focussen op een bepaald symptoom. Zo hebben testen uitgewezen dat symptomen duidelijk worden wanneer iemand stil en passief zit of ligt in tegenstelling tot iemand die zijn dagelijkse activiteiten beoefent.

Omgaan met cyberchondrie

Het is belangrijk op te merken dat men er niet vanuit mag gaan dat iemand lijdt aan hypochondrie of cyberchondrie wanneer deze persoon bepaalde symptomen ondervindt die toch onderzocht dienen te worden. Wanneer er echter sprake is van een traumatische gebeurtenis in het leven van deze persoon, zoals ziekte of verlies van een geliefde, kan dit wel een vroeg teken zijn voor de ontwikkeling van aanhoudende bezorgdheid en angst voor ziektes.

Het is altijd veiliger om een specialist te raadplegen voor een open gesprek waar je openhartig kan praten over je angst bij bepaalde symptomen en mogelijke incidenten in het verleden. Cognitieve gedragstherapie wordt aangeraden wanneer persistente hypochondrie wordt vastgesteld.

Er doen te veel verhalen de ronde over slechte diagnoses en anekdotes die de perceptie over gezondheid ernstig schaden. Hoewel sommige verhalen uiteraard wel kloppen zijn de moderne onderzoeksmethodes zeer sluitend en zijn artsen perfect in staat om nare ziektes uit te sluiten. Het probleem is dat ze soms vergeten dat de patiënt met bepaalde vragen en angsten zal blijven zitten wanneer bepaalde ziektes worden uitgesloten en er niets aan de hand is, terwijl bepaalde symptomen toch worden ervaren door de patiënt. Een goede persoonlijk band met de huisarts is daarom goud waard en deze kan functioneren als vertrouwenspersoon en iemand die je kan doorverwijzen naar een specialist indien de situatie uit de hand loopt of indien er toch een duidelijk ziektebeeld resulteert uit klinische onderzoeken.