Pachymetrie: Oogonderzoek - Meten van dikte van hoornvlies

Een oogarts voert een pachymetrie uit bij patiënten met verdenking op glaucoom of bij patiënten die een refractieve chirurgie moeten ondergaan. Bij deze procedure wordt de dikte van het hoornvlies gemeten. Pachymetrie, ook bekend als hoornvliesdiktemeting, maakt gebruik van ultrasone of optische technieken. Bij de meeste moderne apparaten is fysiek contact met de cornea noodzakelijk. Het onderzoek is eenvoudig en pijnloos voor de patiënt, aangezien de oogarts lokale verdovende oogdruppels toedient om ongemak te voorkomen.

• Indicatie van het onderzoek
• Rol van pachymetrie bij oogziekten
• Hoornvliesdikte en glaucoom
• Pachymetrie en LASIK
• Onderzoek door de oogarts: Dikte van het hoornvlies meten
• Voor het onderzoek
• Tijdens het onderzoek
• Na het onderzoek
• Resultaten
• Preventie en nazorg
• Technologische vooruitgang in pachymetrie
• Toekomstige ontwikkelingen in pachymetrie

Indicatie van het onderzoek

Een pachymetrie is essentieel voor patiënten die een LASIK-ooglaseroperatie of een andere vorm van refractiechirurgie ondergaan. Indien de oogarts vermoedt dat er een cornea-abnormaliteit aanwezig is tijdens een routine-oogonderzoek, wordt ook een pachymetrie aanbevolen. Bij glaucoom is dit onderzoek vaak een cruciaal onderdeel van de diagnose. Daarnaast wordt pachymetrie ingezet bij het monitoren en behandelen van diverse hoornvliesaandoeningen, zoals Fuchs' hoornvliesdystrofie (een aandoening waarbij het hoornvlies vertroebeld raakt), andere vormen van corneadystrofie, bulleuze keratopathie en keratoconus (een aandoening waarbij het hoornvlies dunner wordt en uitsteekt). Bij patiënten die een hoornvliestransplantatie hebben ondergaan of waarbij het hoornvlies is afgestoten, wordt ook pachymetrie toegepast. Tot slot helpt pachymetrie bij het evalueren van de effectiviteit van medische behandelingen en bij het volgen van de voortgang van oogaandoeningen.

Rol van pachymetrie bij oogziekten

Pachymetrie heeft een belangrijke rol in de diagnose en het beheer van verschillende oogziekten. Het biedt cruciale informatie over de hoornvliesdikte, wat kan helpen bij het beoordelen van de gezondheid van het hoornvlies en het detecteren van aandoeningen die de hoornvliesstructuur beïnvloeden.

Pachymetrie en keratoconus
Keratoconus is een aandoening waarbij de vorm van het hoornvlies verandert, waardoor het zicht verslechtert. Pachymetrie kan helpen bij de vroege detectie van deze aandoening door veranderingen in de hoornvliesdikte op te sporen. Bij patiënten met keratoconus wordt vaak een dunner hoornvlies waargenomen, wat kan bijdragen aan het stellen van een diagnose.

Pachymetrie en cornea-endotheliale aandoeningen
Bij aandoeningen zoals Fuchs' endotheliale dystrofie, waarbij de endotheelcellen van het hoornvlies worden aangetast, kan pachymetrie nuttig zijn om de hoornvliesdikte te meten. Het meten van een dunner hoornvlies kan wijzen op een ernstigere graad van de ziekte, wat kan helpen bij het bepalen van de juiste behandeling, zoals een hoornvliestransplantatie.

Hoornvliesdikte en glaucoom

De dikte van het hoornvlies speelt een significante rol bij de oogdrukmeting. Bij een dun hoornvlies kan de oogdruk vaak valselijk laag lijken, wat kan leiden tot een onderschatting van het risico op glaucoom. Aan de andere kant kan een dikkere cornea leiden tot een verhoogde oogdruk met een mogelijk onterecht verhoogd risico op glaucoom. Pachymetrie is een waardevol hulpmiddel bij het nauwkeurig diagnosticeren van glaucoom, omdat het helpt om deze variabelen te identificeren.

Pachymetrie en LASIK

Voor refractieve chirurgie zoals LASIK is het essentieel dat het hoornvlies een minimale dikte heeft om de hoornvliesflap te ondersteunen. Een pachymetrie kan uitwijzen dat een patiënt niet in aanmerking komt voor LASIK indien het hoornvlies te dun is. In dergelijke gevallen kan de oogarts alternatieve behandelingen overwegen, zoals EpiLASIK of implanteerbare contactlenzen (ICL), die mogelijk geschikter zijn voor de patiënt.

Onderzoek door de oogarts: Dikte van het hoornvlies meten

Voor het onderzoek

De patiënt dient eventuele contactlenzen voor het onderzoek uit te doen. Vervolgens brengt de oogarts verdovende oogdruppels aan om ongemak tijdens de meting te minimaliseren.

Tijdens het onderzoek

Wanneer de ogen verdoofd zijn, gebruikt de oogarts een pachymeter, een klein, plat instrument dat tegen het hoornvlies wordt geplaatst om de dikte te meten. De pachymeter kan optisch of ultrasoon werken. De patiënt voelt niets van de meting, omdat het oog verdoofd is. Tijdens het onderzoek moet de patiënt recht vooruit kijken en mag niet knipperen. De duur van de meting is doorgaans ongeveer één minuut per oog.

Na het onderzoek

Ongeveer twintig minuten na het onderzoek is de plaatselijke verdoving uitgewerkt. De patiënt wordt geadviseerd om niet direct in de ogen te wrijven en contactlenzen pas weer in te doen nadat de verdovende oogdruppels volledig zijn uitgewerkt.

Resultaten

Een normale hoornvliesdikte varieert tussen de 500 en 575 micron (de helft van een millimeter). Een afwijkende hoornvliesdikte kan wijzen op aandoeningen zoals een dun hoornvlies, corneaoedeem (hoornvlieszwelling) of een verlaagde of verhoogde oogdruk. Deze informatie helpt de oogarts bij het stellen van een nauwkeurige diagnose en bij het plannen van verdere behandelingen indien nodig.

Preventie en nazorg

Hoewel pachymetrie zelf geen preventieve rol speelt, kan het bijdragen aan het tijdig identificeren van oogaandoeningen door vroege detectie van veranderingen in de hoornvliesdikte. Nazorg na pachymetrie omvat het volgen van eventuele instructies van de oogarts om complicaties te vermijden en ervoor te zorgen dat het hoornvlies goed geneest na het onderzoek. Het is belangrijk dat patiënten de adviezen van hun oogarts opvolgen en regelmatig oogonderzoeken ondergaan, vooral als zij risico lopen op oogaandoeningen zoals glaucoom of corneale aandoeningen.

Technologische vooruitgang in pachymetrie

De technologie achter pachymetrie is in de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd, waardoor artsen nauwkeurigere en gedetailleerdere metingen kunnen uitvoeren.

Optische coherentietomografie (OCT) en pachymetrie
OCT is een geavanceerde techniek die gedetailleerdere beelden van het hoornvlies biedt dan traditionele pachymetrie. Door gebruik te maken van licht om het hoornvlies in verschillende lagen te visualiseren, kan OCT artsen helpen bij het nauwkeuriger beoordelen van de hoornvliesdikte en het detecteren van afwijkingen.

Gebruik van pachymetrie in combinatie met andere oogonderzoeken
Pachymetrie wordt vaak gecombineerd met andere diagnostische tests, zoals tonometrie (meting van oogdruk) en retinoscopie (meting van de oogreflex). Het combineren van deze onderzoeken helpt artsen om een vollediger beeld van de ooggezondheid te krijgen, wat van cruciaal belang is voor een gerichte behandeling.

Toekomstige ontwikkelingen in pachymetrie

Er zijn voortdurend innovaties in het veld van pachymetrie, waardoor het potentieel voor verbeterde diagnostiek en behandelopties toeneemt.

Toepassing van pachymetrie in gepersonaliseerde oogzorg
Naarmate de technieken voor oogchirurgie verder verfijnen, zal pachymetrie een cruciale rol spelen in het ontwikkelen van gepersonaliseerde behandelingsplannen voor patiënten. Door nauwkeurigere metingen van de hoornvliesdikte kunnen artsen de meest geschikte chirurgische ingreep kiezen, zoals LASIK of hoornvliestransplantatie, voor een betere patiëntuitkomst.

Pachymetrie in het monitoren van postoperatieve veranderingen
Na oogoperaties zoals LASIK of hoornvliestransplantatie, kan pachymetrie artsen helpen om de hoornvliesdikte te volgen en complicaties zoals littekenvorming of infecties vroegtijdig op te sporen. Regelmatige metingen kunnen zorgen voor een tijdige diagnose en een effectievere behandeling, wat het herstel van de patiënt bevordert.

Lees verder

• Fuchs' hoornvliesdystrofie: Oogziekte met troebel hoornvlies
• UV crosslinking: UVA-licht op het hoornvlies bij keratoconus