Runningtherapie inzetten bij angst

Regelmatig bewegen is niet alleen goed voor het lichaam maar ook voor de geest. Steeds meer wordt hardlopen gebruikt als mogelijkheid om psychische klachten te behandelen. Ook bij mensen die (chronische) angst ontwikkelen kan hardlopen een heel goede ondersteuning zijn. Runningtherapie wordt vaak ingezet als aanvulling naast reguliere behandelingen, maar kan ook op zichzelf ingezet worden ter ondersteuning bij angstgevoelens.

Angst voor de angst

Bij mensen met chronische angst of angstaanvallen interpreteren de hersenen de zaken vaak fout of als veel te sterk. Vaak is er niet eens een directe aanleiding om zo angstig te worden, maar desondanks geven de hersenen signalen af aan het lichaam om zich klaar te maken om te vechten of te vluchten. Ook is er vaak sprake van angst voor de angst. Er worden stresshormonen aangemaakt. Lichamelijke signalen als een verhoogde bloeddruk, ademhaling en hartslag ontstaan. Het zweet breekt uit, je hebt een droge mond en je moet veel plassen. Het lichaam reageert met deze stressreacties in situaties waar geen vlucht- of vechtgedrag nodig is. Bewegen kan in deze situaties helpen!

Bewegen ontlaadt

Bij een angstemotie is het lichaam volop in onrust. De stresssignalen geven aan dat je iets moet doen (vluchten of vechten), maar er is niets te doen. Als je stil blijft zitten blijft je lichaam nog altijd klaar om in de actie te gaan. Beweging helpt om de onrust uit je lichaam te laten vloeien.

Het zenuwstelsel in balans

Ons autonome (onbewuste) zenuwstelsel bestaat uit twee systemen: het sympathische (activerende) zenuwstelsel en het parasympatische (remmende) zenuwstelsel. Bij stress (dus ook bij angst) is er sprake van dominantie van het sympathische zenuwstelsel (het gaspedaal) en in rust overheerst de activiteit van het parasympatische zenuwstelsel (de rem). Wanneer deze twee in balans zijn voelen wij ons het prettigst. In het geval van langdurige angst (stress) staat het sympathische zenuwstelsel te veel aan en volgt er te weinig rust vanuit het parasympatische zenuwstelsel. Met behulp van runningtherapie kan er worden gewerkt aan een goede balans tussen gas geven en remmen. De ideale frequentie van drie keer per week hardlopen heeft dan ook alles te maken met de optimale balans tussen regelmatige trainingsprikkels en tussentijds voldoende herstel.

Ritmische input door regelmatige inspanning en ontspanning

De voortdurende dominantie vanuit het sympathische zenuwstelsel kan leiden tot onder andere een verhoogde bloeddruk en een verhoogde hartslag. Bij inspanning hebben de spieren meer energie nodig. Om deze energie te kunnen leveren moet er meer bloed worden rondgepompt. De hartslag en de bloeddruk stijgen dan tijdens het hardlopen. Regelmatige inspanning heeft door de ritmische input aan het zenuwstelsel een positieve invloed op de balans tussen parasympatische en sympathische activiteit

Het gelukshormoon endorfine

Bij intensief bewegen maakt het lichaam ook nog eens het hormoon endorfine aan. Endorfine zorgt voor een tijdelijk geluksgevoel. Dit is prettig op het moment en kan, als het regelmatig vrijkomt, ook zelfvertrouwen geven aan de persoon: "Ik kan me gelukkig ook wél goed voelen."

Hardlopen helpt bij angstgedachten

Omdat je bezig bent met een flinke inspanning (hardlopen) wordt het een stuk lastiger om bezig te blijven met piekeren. Dat kan ervoor zorgen dat je hoofd even tot rust kan komen.

Runningtherapie als exposure

Runningtherapie kan ook een gunstige invloed hebben op het geruster worden over de lichamelijke klachten die bij angst horen. De symptomen die optreden bij het hardlopen lijken veel op de symptomen van een angstaanval. Na het hardlopen zullen die symptomen, versnelde hartslag, de benauwdheid, de versnelde ademhaling en het zweten, als vanzelf afnemen. Dit wordt wel 'exposure' genoemd. Iemand wordt blootgesteld aan waar hij bang voor is en kan dan ervaren dat dat géén erge gevolgen heeft.

Runningtherapeuten

Als je runningtherapie inzet bij angstklachten is het niet de bedoeling om keihard te gaan hardlopen. De inspanning moet niet te gering zijn, maar ook niet te heftig. De runningtherapeut kan hierover een advies op maat maken. Het is belangrijk dat het beginnen met hardlopen bij angstklachten onder begeleiding plaatsvindt. Een lijst van geregistreerde runningtherapeuten in Nederland vind je op de website van Runningtherapie Nederland.