Loodgieters en de historie van ziektebestrijding

Wij nemen ons huidige sanitaire systeem voor lief. In de discussie rond vaccineren, wordt het ontbreken van sanitaire voorzieningen niet of nauwelijks besproken, en ligt de focus op het intensiveren van vaccinatie programma's. Tegenwoordig komen veel besmettelijke ziektes in de Westerse beschaving nauwelijks voor. Vaccinaties krijgen alle glorie, maar veel loodgieters zullen je vertellen dat de water infrastructuur - riolering en schoon water - ziektes hebben uitgeroeid. Hoe zit dat?

De geschiedenis van loodgieterswerk

Na de val van het Romeinse Rijk, hadden veel mensen een afkeer van alle Romeinse zaken, met inbegrip van de baden. Er was een wijdverbreid geloof dat nattigheid ziekte veroorzaakte. Deze minachting en angst voor badderen bleef standhouden gedurende de Middeleeuwen.

Hoe loodgieters ziekten elimineerden

Voordat sanitair op grote schaal werd gebruikt, bestonden sanitaire voorzieningen uit een wastafel en een wasbak, een kruik, en een po of commode. Menselijk afval werd op straat gegooid. Dit totaal gebrek aan volledige badkamers in stedelijke gebieden vol met ratten en ander ongedierte zorgde voor de perfecte omgeving om ziektes te verspreiden. De pest was verantwoordelijk voor de dood van 1/3 van de Europese bevolking. Hoewel deze ziekte niet volledig is verbannen, is menselijke besmetting nu een zeldzame gebeurtenis.

Polio en loodgieters

Polio gedijt in uitwerpselen en wordt gemakkelijk overgedragen via menselijk afval. Sanitair en waterzuivering in India is ver achter bij de rest van de geïndustrialiseerde wereld. In gebieden waar de sanitaire voorzieningen en hygiëne goed zijn, komt polio weinig voor. In gebieden waar de structuur van het sanitair slecht is, kan de ziekte zich snel verspreiden.

Momenteel hebben zo’n 700 miljoen Indiërs geen toilet; 95 miljoen Indiërs hebben geen toegang tot schoon drinkwater. In landelijke gebieden komt wildpoepen nog steeds vaker voor dan het verwijderen menselijke uitwerpselen op een meer hygiënische manier, zoals begraven.

Er zijn enkele pogingen gedaan om de hygiëne te verbeteren, maar ze verbleken in vergelijking met de grote inspanningen om indiers te vaccineren. Meer dan 9 miljard is besteed aan een nationale vaccinatiecampagne. In sommige delen van India hebben kinderen 30 doses van het oraal poliovaccin voor hun vijfde verjaardag ontvangen. En dit terwijl de meeste mensen nog geen toegang hebben tot schoon drinkwater of sanitaire middelen voor de verwijdering van menselijk afval.

NPAFP (non-polio acute flaccid paralysis)

Het huidige poliovaccinatie programma in India is zeer omstreden vanwege de hoge vaccinatie schade en sterfgevallen. Er waren 53.000 gevallen van NPAFP, een non-polio acute slappe verlamming, onder de gevaccineerde personen. NPAFP is een ziekte die klinisch niet te onderscheiden is van polio en wordt veroorzaakt door de levende, verzwakte, polio virussen in het vaccin.

Het zou minder kostbaar en veel effectiever zijn om India's water infrastructuur, sanitaire voorzieningen en hygiëne te verbeteren

Londen en Cholera

In de vroege-to-mid jaren 1800, had Londen weinig water infrastructuur. De meerderheid van de mensen pompten uit gemeenschappelijke putten om hun drinkwater te krijgen. Afvalverwijdering was verre van voldoende. De meeste Londenaren dumpten ongezuiverd afvalwater en dierlijk afval in open kuilen bekend als "beerputten" of direct in de rivier de Thames. Die rivier was ook een bron van drinkwater voor vele Londenaren.

Cholera verspreidt zich gemakkelijk via besmet water en voedsel en doodt zeer snel; het is vaak fataal binnen enkele uren na de eerste symptomen van braken of diarree.

In 1854, trof nog een cholera uitbraak Londen, met tienduizenden doden als gevolg. In Soho, een voorstad van Londen, waren er meer dan 500 dodelijke gevallen van cholera in tien dagen. Dr. John Snow, die in de buurt van Soho leefde, was in staat om direct te onderzoeken wat de oorzaak was van de uitbraak.

Dr. John Snow

Dr. Snow traceerde de cholera-uitbraak naar de Broad Street pomp. Hij overtuigde de gemeente om de pomp te verwijderen, en de cholera-uitbraak stopte direct. Enige tijd later werd de uitbraak gerelateerd aan het schoonmaken van vuile luiers in de put.
Dr. Snow overtuigde de autoriteiten dat de ontlasting de watervoorziening had besmet. Vandaag Dr. John Snow algemeen beschouwd als de vader van de epidemiologie.

Vluchtelingenkampen en dysenterie

De Rwandese vluchtelingenkampen opgezet in Zaïre in 1994, worstelden met uitbraken van dysenterie. Sanitatie was slecht; de vluchtelingen ontlasting gebeurde openlijk in de gemeenschappelijke ruimtes. Menselijke uitwerpselen kwamen in het water dat werd gebruikt voor het koken en drinken. Zware regen overstroomde het gebied en de dysenterie-epidemie bereikte een hoogtepunt waarbij 2000 mensen per dag overleden

Toen VN-functionarissen echter schoon drinkwater brachten en mensen aanmoedigden bijgebouwen en latrines te gebruiken voor ontlasting, daalde het aantal dysenterie-gevallen aanzienlijk.

Het belang van loodgieters voor de volksgezondheid

Goede sanitaire voorzieningen voorkomen ziekten door het wegnemen van de oorzaak van de overdracht van ziekten. Dit is geen nieuwe informatie. Mozes leerde het nut van sanitaire voorzieningen en maakte veel regels voor kampementen. De Grieken en de Romeinen creëerden uitgebreide systemen van aquaducten, baden en drainage. Toen het Romeinse rijk uiteenviel, werd het loodgieter vakmanschap een verloren ambacht. En de samenleving betaalde de prijs: plaag na plaag troffen dichtbevolkte gebieden.

Tegenwoordig heeft iedereen in de Westerse samenleving een schoon toilet en een modern afvoersysteem. Veel ziektes zoals de pest, polio en pokken komen nauwelijks voor. Was het de inspanning van de loodgieters, of die van de vaccins? Een ding staat vast: Het aantal mensen dat over de hele wereld toegang heeft tot sanitaire systemen is uiterst klein. Slechts 50% heeft toegang tot drinkbaar water binnen het huishouden zelf. Een kleine 30% voert afval af via buizen naar de openbare riolering. Het is cruciaal dat de miljoenen toekomstige sanitaire systemen op de juiste wijze worden ontworpen, gebouwd en onderhouden, zodat het risico van besmetting vermindert en om ervoor te zorgen dat de voordelen voor de gezondheid van sanitaire systemen word verkregen.

Een bedankje aan de vele ingenieurs en loodgieters die onze huidige en toekomstige gezondheid voor een groot deel helpen beschermen is in elk geval op zijn plek!

Lees verder

• WC verstopt? 8 Top Tips om het op te lossen!
• Toilet blijft doorlopen? In 3 stappen zelf repareren!
• Verstopte afvoer? Los het zelf op zonder loodgieter!