Schadelijke stoffen in tampons

Veel vrouwen in de vruchtbare leeftijd gebruiken maandelijks tampons tijdens hun menstruatie. De gemiddelde vrouw gebruikt maar liefst 10.000 – 15.000 tampons in haar leven. Wat veel vrouwen niet beseffen is dat deze tampons, behalve het materiaal waarvan het gemaakt is, mogelijk (resten van) schadelijke stoffen bevatten. Je zou verwachten dat de stoffen uit de tampon niet in je maag-darmstelsel of bloed terechtkomen, je eet de tampon immers niet op. Maar de vaginawand is erg goed doorbloed en neemt daardoor gemakkelijk stoffen op waarmee het in aanraking komt. Daardoor kunnen de schadelijke stoffen in een tampon wel degelijk in je bloedbaan terechtkomen. Welke schadelijke stoffen komen mogelijk in tampons voor, wat is de regelgeving op dit gebied en wat kan je doen om deze schadelijke stoffen te vermijden?

Dioxine

Tampons hebben vaak een vlekkeloos witte kleur. Het katoenen materiaal waar de tampons van gemaakt worden heeft deze spierwitte kleur niet van nature. De tampons worden namelijk wit gekleurd met het bleekmiddel chloor. Door dit bleekmiddel kan er dioxine in de bloedbaan van de tampongebruikster terechtkomen. Dioxine kan, zelfs al in kleine hoeveelheden, zorgen voor abnormale weefselgroei in de buik en voortplantingsorganen en abnormale celgroei door het gehele lichaam. Ook kan dioxine zorgen voor onderdrukking van het immuunsysteem.

Rayon (viscose/kunstzijde)

Vaak bevatten tampons naast katoen ook rayon (viscose/kunstzijde). Dit is een kunstmatige vezel van cellulose en wordt gemaakt uit houtpulp. Rayon is sterk absorberend, waardoor de tampon een hoger absorptievermogen heeft. Echter kunnen kleine vezels van deze stof achterblijven in de vagina. Deze kleine vezels kunnen een broedgebied vormen voor dioxine, wat vervolgens weer kan leiden tot de tamponziekte TSS.

Pesticiden en glyfosaat

Voor de productie van katoen worden diverse bestrijdingsmiddelen gebruikt: katoen is het meest besproeide gewas! Mogelijk blijven in katoenresten van deze pesticiden achter welke vervolgens ook in tampons belanden. Een voorbeeld van een stof waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat deze in tampons voorkomt is glyfosaat. Glyfosaat is een ingrediënt van een onkruidbestrijder die wordt gebruikt bij de teelt van katoen. Glyfosaat blijft achter in het katoen en komt daardoor in de tampon terecht. Door de WHO is deze stof als waarschijnlijk kankerverwekkend aangemerkt.

Geurstoffen

Tampons bevatten soms geurstoffen. Hoewel deze geurstoffen niet per se schadelijk hoeven te zijn, kunnen ze wel zorgen voor irritatie van de vagina.

Ftalaten

Ftalaten worden in zeer veel producten gebruikt. Er zijn veel verschillende typen ftalaten en voor een aantal typen zijn beperkingen opgelegd voor het gebruik, omdat ze een mogelijk gezondheidsrisico vormen. Ftalaten worden geassocieerd met gezondheidsproblemen, veelal op het gebied van ontwikkeling en voortplanting. Een type flatlaat genaamd ‘DEP’ wordt gebruikt om geur in producten vast te houden. Mogelijk komt dit type ftalaat in tampons met geur voor. Dit type ftalaat wordt echter anno 2016 nog niet als gevaarlijk beschouwd door de EU.

Kunststoffen

Tampons kunnen diverse kunstmatige stoffen bevatten, zoals polyester, lijm, polyethyleen (PET), polypropyleen en propyleenglycol (PEG). Deze stoffen worden gelinkt aan hormonale verstoringen, kanker, geboorteafwijkingen, droogheid en onvruchtbaarheid.

Genetisch gemanipuleerde organismen (GMO’s)

Tampons bevatten mogelijk ook genetisch gemanipuleerde organismen (GMO's). 94% van alle katoenplanten in de Verenigde Staten is genetisch gemanipuleerd. GMO's worden geassocieerd met diverse gezondheidsproblemen zoals voedselallergieën, darmproblemen en ontstekingen. In hoeverre deze gezondheidsproblemen kunnen ontstaan door gebruik van tampons gemaakt van genetisch gemodificeerd katoen is onbekend.

Regelgeving

Al die schadelijke stoffen: hoe kan dat? Wat is de regelgeving op dit gebied? De regelgeving op het gebied van schadelijke stoffen in tampons is erg gebrekkig. Ten eerste zijn er geen regels over welke stoffen wel of niet in tampons aanwezig mogelijk zijn. Daarnaast zijn er ook geen regels voor het vermelden van de ingrediënten op de verpakking van hygiënische producten zoals tampons. Fabrikanten hebben dus geen regels over de stoffen die in tampons aanwezig mogen zijn én hoeven hier dus ook geen melding van te maken op de verpakking. Het is daardoor compleet onduidelijk wat je in je daadwerkelijk in je lichaam stopt.

Alternatieven

Er is nog geen uitgebreid wetenschappelijk onderzoek gedaan naar schadelijke stoffen in tampons. Er bestaat veel discussie over in hoeverre deze stoffen daadwerkelijk voorkomen en in hoeverre ze schadelijk zijn, dit blijft daarom gissen. Laat je dus zeker niet bang maken voor al deze stoffen, mogelijk valt het allemaal heel erg mee. Voor vrouwen die het zekere voor het onzekere willen nemen zijn er diverse alternatieven. Zo zijn er gifvrije tampons te koop, gemaakt van biologisch katoen. Ook de menstruatiecup kan een goed alternatief zijn. Daarnaast bestaan er ook zeespons-tampons welke 100% natuurlijk zijn.