Een gebroken pols: oorzaken, klachten en hersteltijd

Een gebroken pols is iets zeer vervelends wat helaas iedereen kan overkomen. Meestal komt het uit het niets en brengt het veel ongemakken mee. Het bot kan gebroken zijn, maar dat hoeft niet het enige te zijn wat er mis is bij een gebroken pols. Ook het kapsel - dat bestaat uit banden en ligamenten - kan gescheurd of uitgerekt zijn, iets wat verdere complicaties op kan leveren. Vaak wordt de pols uiteindelijk in het gips gezet. Het gips kan tot de elleboog of tot voorbij de elleboog lopen en bedekt vaak ook een groot deel van de handpalm.

Inhoudsopgave

• Functie van de pols
• Gebroken pols - mogelijke oorzaken
• Klachten, verschijnselen en pijn
• Behandeling van de gebroken pols
• Na het gips

Functie van de pols

De pols is een belangrijk gewricht in het menselijk lichaam. Het zorgt er voor dat mensen hun hand vrij kunnen bewegen en op die manier dingen kunnen vastgrijpen met hun hand. Daarnaast is de pols belangrijk voor het stevig houden van de gehele arm, omdat hier de ellepijp en het spaakbeen samen komen met acht botjes uit de hand. Deze samenkomst van in totaal tien botten zit ingepakt in een kapsel: een plek waar alles bij elkaar wordt gehouden. Dit kapsel is een belangrijke plek voor de pols en de gehele arm vanwege de stevigheid die het biedt.

Gebroken pols - mogelijke oorzaken

Een gebroken pols kan veel mogelijke oorzaken hebben. De pols breekt voornamelijk wanneer er een harde klap op de gehele hand of arm komt. Meestal komt dit doordat mensen onderuit gaan. Ze weren zich af met hun arm en/of vangen de klap op met hun hand. Hierdoor komt er een enorme kracht te staan op de pols die het dan begeeft.

De pols is een zwak punt in de arm, net zoals de schouder. De beweeglijkheid van de pols is zeer beperkt en de structuren zitten strak in elkaar, waardoor er relatief weinig bewegingsvrijheid is wanneer de harde klappen op de pols komen. De pols begeeft het hierdoor en de botten breken, wat een gebroken pols dus als gevolg heeft.

Het valt meestal gemakkelijk te voorkomen, door niet de klap op te vangen met de hand of de arm, maar meestal is dit voornamelijk makkelijker gezegd dan gedaan. De klap op die manier opvangen is voor de meeste mensen een reflex en de meeste logische manier. Mocht je het idee hebben dat je pols gebroken is, ga dan naar de huisarts of een andere deskundige, omdat deze mensen de benodigde kennis hebben.

Klachten, verschijnselen en pijn

Vrijwel altijd zijn er meerdere indicaties dat er een breuk in de pols zit. Pijn is bijvoorbeeld een goede indicator, alhoewel dit niet gelijk betekent dat de pols gebroken is. Zo ga je bijvoorbeeld ook je pols ontlasten, soms zelfs onbewust. Andere indicaties dat je een gebroken pols hebt kunnen zijn:

• Een zwelling
• Verkleurde huid
• Beperking in de bewegingsmogelijkheden
• Er is een afwijking duidelijk waarneembaar
• De huid is warm - dit duidt op een ontsteking
• De hand is minder gevoelig en erg koud
• De pols doet (erg veel) pijn

Behandeling van de gebroken pols

De behandeling van een gebroken pols verschilt sterk. Meestal is ofwel de ellepijp ofwel het spaakbeen ofwel allebei gebroken. In de meeste gevallen krijg je dan gips voor een langere periode van minimaal vier weken. Jonge kinderen krijgen ook nog wel eens een haarscheur in het bot van de ellepijp of het spaakbeen. Dit wordt onterecht ook een breuk in de pols genoemd, maar de behandeling is wel ongeveer hetzelfde, alhoewel het gips er vaak minder lang om hoeft te blijven.

Mocht je het vermoeden hebben dat je pols is gebroken, dan is het in ieder geval zaak zo snel mogelijk een huisarts te bereiken en hem het te laten controleren. Het zou kunnen dat de huisarts het niet vertrouwt en je doorstuurt naar het ziekenhuis. Soms is de breuk zo ernstig dat je gelijk naar het ziekenhuis of de eerste hulp gaat, nog voordat de huisarts de polsfractuur heeft gezien. Onder andere met open breuken en meervoudige breuken is dit zo. Het is in ieder geval van groot belang dat je zo snel mogelijk een specialist raadpleegt, omdat geen enkele derde partij genoeg kennis en beoordelingsvermogen hierover kan hebben.

De behandeling loopt sterk uiteen wanneer er één of meerdere botjes in de hand gebroken zijn. Vaak zijn er meerdere botjes gebroken, verbrijzeld of zijn er stukjes vanaf geslagen. Vooral de vier botjes die direct aan het spaakbeen en aan de ellepijp grenzen zijn erg kwetsbaar. De artsen moeten dan mogelijk opereren en het hersteltraject duurt dan duidelijk langer.

Hoe ernstig de breuk is maakt een groot verschil voor de verwachte herstelperiode. Het is een verwachte herstelperiode, omdat het bot ook niet kan genezen zoals verwacht. Een relatief simpele, enkelvoudige breuk moet normaal gesproken vier tot zes weken in het gips en hoeft maar tot de elleboog. Een meervoudige of complexe breuk heeft een langere herstelperiode nodig. Vaak moet het gips er dan al minimaal vijf tot zes weken omheen blijven. Mochten er botten zijn verbrijzeld of is de breuk heel complex bestaat de kans dat de pols tot wel acht of tien weken in het gips moet. Bij een dergelijke complexe breuk moet er in sommige gevallen ook een pin in de arm zodat de botten beter genezen.

Na het gips

Na het gips blijft het herstel doorgaan. Alhoewel de arm uit het gips is, is het hersteltraject nog niet voorbij. De botten mogen dan wel weer min of meer genezen zijn, nu is het zaak dat de pols (juist) belast wordt. Een fysiotherapeut kan hier bij helpen en kan oefeningen meegeven en uitleggen wat belangrijk is om wel en niet te doen.

Niet alleen de beweging moet worden geoefend, maar ook de kracht moet uiteindelijk weer worden verkregen. Onder andere stressballetjes, gewichten en het standaard gebruik is erg belangrijk. De truc om weer een (vrijwel) volledig gezonde pols te krijgen is door de pols te bewegen. Het bewegen zorgt ervoor dat het herstelproces beter verloopt, waardoor de pols uiteindelijk (bijna) even sterk wordt als voor de breuk.