Het geheim van goed slapen
Samen met gezonde voeding en beweging is voldoende slaap een van de drie pijlers van een goede gezondheid. Slaap is van belang voor een aantal verschillende lichaamsfuncties, onder andere het immuunsysteem, spijsverteringssysteem, geheugen en leervermogen. Helaas geeft 30% van de Nederlanders aan slaapproblemen te hebben of te lijden aan slapeloosheid. Een aantal simpele aanpassingen of gewoontes kunnen wellicht bijdragen aan het terugvinden van een gezond slaappatroon.
Slaap is een behoefte, geen luxe
Tijdens het slapen staan onze lichamen niet uit, in tegendeel: er gebeurt een heleboel als we slapen. Slapen geeft ons lichaam de tijd om beschadigingen en oude cellen op te ruimen. Ons brein en andere lichaamssystemen worden opnieuw opgeladen. En onze hersenen kunnen ervaringen, gedachten en emoties aan de voorgaande dag verwerken.
De behoefte aan slaap verschilt van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben aan 6 uur slaap per nacht genoeg, terwijl anderen wel 9 uur nodig hebben. In het algemeen geldt dat volwassenen gemiddeld zo’n 8 uur slaap per nacht nodig hebben om gezond te blijven.
Eigenlijk moet je slaap niet in uren tellen maar in cycli. Iedere cyclus duurt ongeveer 90 minuten. Een goede nachtrust bestaat uit 4 tot 6 slaapcycli. De slaap is het diepst tijdens de eerste cycli, die ervoor zorgen dat je fysiek herstelt. Aan het eind van iedere cyclus treedt de REM slaap op. In het begin van de nacht duurt de REM slaap heel kort, maar na iedere slaapcyclus wordt hij langer. De REM slaap dient ervoor om mentaal uit te rusten, en heeft direct invloed op ons humeur en stressniveau.
Bijwerkingen van te weinig slaap
Te weinig slaap is een wijdverbreid gezondheidsrisico aan het worden. Onderzoek toont aan dat langere periodes van te weinig slaap een negatief effect hebben op het immuunsysteem en het risico op verkoudheid, griep, obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten verhoogt.
Als het niet lukt om regelmatig goed te slapen, merk je misschien dat je problemen hebt met het geheugen en de concentratie. Je kunt dan ook meer last hebben van onrust en/of emotionele onbalans. Volgens onderzoek presteert bijna twee derde van de Nederlandse werknemers met slaapproblemen daarom soms minder goed op het werk.
Er is ook steeds meer erkenning voor de link tussen slaapgebrek en ongelukken in het verkeer. Slaperig achter het stuur zitten, verhoogt de kans op een aanrijding. Zo zou een slaaptekort van één tot twee uur er al voor zorgen dat het risico om betrokken te raken bij een verkeersongeval verdubbelt. Het risico loopt nog verder op naarmate de bestuurder meer slaap mist.
Wat je kunt doen om beter te slapen
- Zorg overdag voor voldoende beweging
- Vermijd alcohol en zware maaltijden voordat je naar bed gaat
- Zorg ook dat je geen hongerig gevoel hebt aangezien dit het inslapen bemoeilijkt
- Drink niet teveel voor het slapen gaan, zodat je 's nacht niet steeds naar het toilet moet
- Relax en neem de tijd om te ontspannen voordat je naar bed gaat
- Zet apparaten die licht produceren (zoals tv, computer en mobiel) op tijd uit, liefst minimaal een uur voor het slapen gaan
- Zorg voor een donkere slaapkamer (zet het display van je wekker uit)
- Slaap in een koele kamer en een comfortabel bed
- Sprenkel wat etherische lavendelolie op je hoofdkussen voor een kalmerend effect – of beter nog, laat je voor het slapen gaan masseren met lavendelolie door je partner
- Ga iedere dag (ook in het weekend) rond dezelfde tijd naar bed en sta rond dezelfde tijd op
- Wacht met naar bed gaan tot je je moe voelt – jezelf dwingen om vroeg naar bed te gaan helpt niet!
- Doe overdag geen dutje om slaap in te halen
- Gebruik geen melatonine om in slaap te vallen, hiermee ontregel je je natuurlijk dag-nachtritme