Slaapgebrek en de invloed op je gezondheid

Er zijn veel mensen die lijden aan een slaaptekort. Dat kan allerlei oorzaken hebben zoals stress, ontregeld slaapritme of omgevingsgeluiden. Door slechts één nacht slecht slapen kun je overdag merken dat je jezelf minder goed voelt. Een slaaptekort is schadelijk voor je gezondheid. Het kan op langere termijn leiden tot overgewicht, suikerziekte en een grotere kans op kart- en vaatziektes. Daarnaast kan het ook psychische gevolgen hebben zoals een depressie. Iemand die niet goed is uitgerust, is bovendien vatbaarder voor ziektekiemen en kan gemakkelijker verkouden worden of de griep krijgen.

Oorzaken slaaptekort

Veel mensen lijden aan slapeloosheid. Dit kan komen door allerlei oorzaken. Sommige mensen gunnen zichzelf te weinig nachtrust en gaan te laat naar bed toe. Er zijn ook mensen die er alles aan doen om goed te slapen, maar zij slagen er niet in om voldoende nachtrust te krijgen. Dat kan komen door bijvoorbeeld stress, piekeren, pijn, huilende kinderen of een snurkende partner. Wanneer de slaapproblemen chronisch worden, kan het je dagelijkse functioneren behoorlijk verstoren.

De effecten op de gezondheid

Slechts één slechte nacht kan er al voor zorgen dat je overdag last hebt van allerlei bijwerkingen zoals concentratieproblemen en extreme vermoeidheid. Wanneer je de nacht erop weer goed slaapt, is er meestal niets aan de hand. Problemen zijn vooral merkbaar wanneer je chronisch te weinig slaapt. Wanneer je een week lang minder dan zes uur per nacht hebt geslapen, zijn er al gevolgen merkbaar die schadelijk zijn voor je gezondheid. De belangrijkste effecten voor de gezondheid worden hieronder genoemd.

Overgewicht

Doordat je te weinig slaapt, maakt je lichaam meer van het hongerhormoon ghreline aan. Dit hormoon bepaalt hoeveel zin je hebt in eten. Daarnaast zorgt ghreline voor een efficiëntere opslag van vet. Slaapgebrek zorgt voor een toename van dit hormoon. Na één nacht slecht slapen kan de eetlust al flink toenemen. Door slaapgebrek zal het hongerremmende hormoon leptine te weinig aanwezig zijn, waardoor we minder snel een signaal krijgen dat er genoeg is gegeten. Dit is de reden waarom je door slaapgebrek meer risico loopt om overgewicht te krijgen.

Diabetes

Slaapgebrek, overgewicht en diabetes (suikerziekte) gaat vaak samen. Door het overgewicht is er meer kans op het krijgen van suikerziekte. Je lichaam kan als gevolg van slaapgebrek minder gevoelig worden voor insuline, wat kan resulteren in diabetes.

Hart- en vaatziekten

Mensen die chronisch leiden aan een slaaptekort hebben meer kans op een hoge bloeddruk, wat kan leiden tot aderverkalking en hartfalen. Zij hebben meer kans op het krijgen van een hartaanval. Daarnaast kunnen factoren zoals stress en overgewicht dit risico nog groter maken.

Slechtere kwaliteit sperma

Slapeloosheid bij mannen kan hun vruchtbaarheid aantasten. Er worden minder spermacellen geproduceerd als gevolg van langdurig slaaptekort. Wie erg moe is, heeft bovendien ook minder libido.

Verminderde weerstand

Rust zorgt voor een goed werkend immuunsysteem. Tijdens je slaap komen er bepaalde eiwitten vrij, die je helpen om infecties en ontstekingen te bestrijden. Door slaaptekort loop je meer risico om verkouden te worden of griep te krijgen.

Depressie

We leveren gemiddeld steeds meer nachtrust in omdat we zo druk zijn. Chronisch slaaptekort brengt veranderingen teweeg in je hersenen, wat kan leiden tot een depressie. Sommige mensen denken dat ze wel kunnen omgaan met slaapgebrek en dat ze het in het weekend wel weer inhalen, maar door het slaaptekort wordt het deel van de hersenen dat over emoties en stemmingen gaat aangetast. Het serotoninesysteem in de hersenen raakt verstoord en dat wordt in verband gebracht met stress en depressie.

Aantasting hersenen

Overige aantasting van de hersenen is te merken doordat je emotioneler wordt. Je emotiecentrum in de hersenen wordt reactiever, waardoor je gebeurtenissen minder goed relativeert en minder controle houdt over je gevoel. Ook is je concentratievermogen en geheugen aangetast door slaapgebrek, het is moeilijker om dingen te onthouden.

Meer kans op een ongeval

Het is gebleken dat als je minder dan zes uur per nacht slaapt, dat je driedubbel meer risico loopt op het krijgen van een ongeluk. Na de eerste slechte nacht is je coördinatie al flink verminderd, waardoor je lomper wordt. Dit maakt het gevaarlijk om auto te rijden of om machines te bedienen.

Uiterlijk

Slaapgebrek heeft zelfs invloed op je uiterlijk. De term “schoonheidsslaapje” bestaat niet voor niets. Wie te weinig slaapt, krijgt wallen onder de ogen en ziet er vermoeid uit. Langdurig slaapgebrek kan zelfs zorgen voor vroegtijdige huidveroudering.

Hersteltijd

Door voldoende te slapen, kun je jouw gezondheid aanzienlijk verbeteren. Je voelt je niet alleen een stuk beter, maar ziet er ook gezonder uit. Alleen bijslapen in het weekend is niet voldoende. Je lichaam heeft meer hersteltijd nodig. Het is beter om een vast ritme te hebben, waarbij je elke dag voldoende slaapt. Het is niet voor iedereen mogelijk om elke dag voldoende te slapen, maar probeer je zoveel mogelijk aan een gezond slaappatroon vast te houden. De nachtrust is vaak een ondergeschoven kindje, maar voor een betere gezondheid moet je dit serieus nemen.

Slaapgebrek bij kinderen

Het tekort aan slaap wordt ook steeds meer gezien bij kinderen. Dit heeft te maken dat kinderen later gaan slapen omdat ze ’s avonds te lang achter de computer of tv zitten. Kinderen slapen gemiddeld een uur korter per nacht dan 30 jaar geleden. Omdat de hersenen nog niet volgroeid zijn, zijn de gevolgen voor kinderen extra schadelijk.

Lees verder

• Slaapgebrek bij kinderen en de gevolgen
• Autorijden met slaapgebrek is levensgevaarlijk
• Slaaptekort en bijslapen in het weekend
• Slaapgebrek en dikker worden: ontregeling stofwisseling
• Slaappillen: de oplossing voor je slaapprobleem?