Autorijden met slaapgebrek is levensgevaarlijk

Een derde deel van de auto-ongelukken gebeurt door chauffeurs die vermoeid achter het stuur zijn gaan zitten. Met minder dan vijf uur slaap rijd je zoals iemand met alcohol op rijdt. Je bent niet alleen een gevaar voor jezelf en eventuele passagiers, maar ook voor je omgeving. Merk je dat je erg moe bent, zet de auto dan even aan de kant. Als je een lange autorit moet maken, is het verstandig regelmatig een pauze te nemen en tijdens het rijden voor afleiding te zorgen.

Soezerig sturen

Of je nu een reis maakt per auto naar een verre bestemming of gewoon op weg naar je werk bent na een nacht slecht slapen: als je vermoeid bent, kan autorijden fatale gevolgen hebben. Als je minder dan vijf uur hebt geslapen, rijd je net zoals iemand die teveel heeft gedronken. Het is dus niet gek dat één op de drie auto-ongelukken wordt toegeschreven aan slaperigheid. Wanneer je moe achter het stuur zit, heb je het niet in de gaten als je wegdoezelt. Dat maakt autorijden als je moe bent levensgevaarlijk.

Groter risico

Ongeveer 55 procent van de bestuurders heeft wel eens achter het stuur gezeten in een slaperige toestand en tweederde van hen is ooit in slaap gevallen tijdens het rijden. Als chauffeurs die al langer wakker zijn dan vijftien uur gaan rijden, is de kans vier keer zo groot om een ongeluk te krijgen dan mensen die goed uitgeslapen zijn. Uit onderzoek blijkt dat chauffeurs die minder dan vijf uur slaap hebben gehad, een kans van 1 op de 10 hebben om tijdens een lange reis klaarwakker te blijven.

Zorg voor afleiding

Als je een lange reis moet maken, is het beter om dit niet in je eentje te doen. Met een passagier kun je kletsen en dat zorgt ervoor dat je fitter blijft. Het moet natuurlijk wel een bijrijder zijn met wie je leuke gespreksonderwerpen hebt. Het luisteren naar saaie verhalen werkt alleen maar slaapverwekkend. Misschien kunnen jullie elkaar tijdens de reis wel afwisselen achter het stuur. Bij de meeste slaapgerelateerde ongelukken is er sprake van één inzittende.

Spelletjes doen

Vooral met kinderen als passagiers is het leuk om spelletjes te doen. Zo kun je "ik zie ik zie wat jij niet ziet" doen, of het alfabetspel: zoek dingen die beginnen met de letter A, dan de letter B, enzovoort. Misschien vind je “wie ben ik” leuker, hierbij mag iedereen vragen stellen die alleen met "ja" of "nee" beantwoord mogen worden.

Rijden onder slaaptijd

Statistisch gezien is het gevaarlijker om tussen 24.00 en 8.00 uur en tussen 13.00 en 15.00 uur te rijden. Dit zijn de tijden dat je van nature het meest vermoeid bent. Dat komt omdat je biologische klok je vertelt te gaan slapen, ongeacht of je dan al niet genoeg slaap hebt gehad. Houd hier rekening mee als je bijvoorbeeld ’s nachts gaat rijden naar een verre bestemming.

Neem regelmatig een pauze

Zeker bij lange reizen is het belangrijk om tijdig pauzes te houden. Stop elke 150 kilometer of om de twee uur. Als je merkt dat je vermoeid raakt, stop dan eerder. Tijdens de stop kun je dan even je benen strekken en wat eten of drinken.

Drink cafeïne

Als je vermoeid achter het stuur zit, krijg je gegarandeerd een oppepper van een bak koffie. Als je elke morgen naar je werk rijdt, moet je voor je instapt een kop koffie drinken. Als je niet van koffie houdt, kun je bijvoorbeeld ook een blikje energiedrank nemen. Deze bevat meer cafeïne dan een kopje koffie. De middagdip kan door het drinken van cafeïne worden vermeden. Het heeft ongeveer anderhalf uur effect. Let er wel op dat je voldoende water drinkt, want als je erg dorst hebt, kun je hiervan ook moe worden.

Doe een kort tukje

Rijd als je vermoeid bent naar een parkeerplaats en zoek een rustige plek uit. Doe de ramen dicht en de deuren op slot ga een kwartiertje onderuit liggen. Gebruik eventueel een telefoon als wekker. Van meer dan een kwartier slapen val je in een diepere slaap en daardoor kun je alleen maar duffer worden. Onderzoek heeft aangetoond dat een hazenslaapje van 15 minuten 's middags meer rust oplevert dan 's morgens 20 minuten langer slapen.

Draai je lievelingsmuziek

Door te luisteren naar mooie muziek kun je fitter worden: het geeft energie. Ga bij voorkeur voor luide, up-tempo liedjes die je mee kunt zingen uit volle borst. Door je longen aan het werk te zetten word je actiever en wakkerder. Vermijd slaapverwekkende muziek, zoals klassieke en easy-listeningmuziek. Dit werkt alleen maar slaapverwekkend.

Vermijd een hongergevoel

Als je honger krijgt, zak je bloedsuikerniveau. Hierdoor kun je nog vermoeider worden. Het is handig om altijd iets bij je hebben dat je makkelijk kunt eten achter het stuur, zoals gedroogde abrikozen, bananenchips, noten of rozijnen. Of anders een paar boterhammen of een paar plakken ontbijtkoek.

Risicogroepen

Jonge bestuurders, die vaak langer opblijven en ’s nachts doorhalen hebben de meeste slaapgerelateerde ongelukken. Daarnaast vormen mensen die in ploegendienst werken en beroepschauffeurs ook een risico. Mensen die een slaapaandoening hebben en vermoeid achter het stuur zitten, lopen vijftien meer kans op het op het krijgen van een ongeluk.

Pas op met open raam

Sommige mensen gaan met open raam rijden om de vermoeidheid tegen te gaan. Kou kan misschien een beetje helpen, maar vertrouw er niet altijd op. Het geluid van de wind langs het raam kan een geruststellende werking hebben, waardoor je slaperig kunt worden. Hetzelfde geldt voor het opstoken van de verwarming.

Lees verder

• Extreem moe: verschillende oorzaken op een rij
• Slaapgebrek en de invloed op je gezondheid
• Slapeloosheid door stress: wat hier tegen te doen?
• Slecht slapen van zondag op maandag: wat te doen?
• Slaaptekort en bijslapen in het weekend