Extreem moe: verschillende oorzaken op een rij

Iedereen voelt zich wel eens vermoeid, vooral na een drukke werkweek of intensieve sporttraining. Dit is normaal, maar sommige mensen hebben last van extreme vermoeidheid. Zij zijn al weken, misschien al wel vele maanden tot wel jaren ontzettend moe. Deze vermoeidheid heeft een oorzaak, bijvoorbeeld een schildklieraandoening, slapeloosheid, depressie of een voedingstekort. Wat zijn veelvoorkomende oorzaken voor extreme vermoeidheid?

Extreem moe

Het is normaal dat je na een lange werkdag, zware werkzaamheden of intensief sporten moe bent. Na rust te nemen, moet je weer hersteld zijn en je weer fitter voelen. Er zijn ook mensen die al weken, maanden of zelfs vele jaren ontzettend moe zijn. Ze kunnen haast niet hun bed uitkomen, ook al hebben ze een normale nachtrust gehad. Als je slecht slaapt, weet je waar je vermoeidheid vandaan komt. Helaas is het niet altijd duidelijk waarom iemand zo moe is. Meestal heeft de vermoeidheid een onderliggende oorzaak. Er zijn vele oorzaken te noemen voor extreme vermoeidheid.

Aandoeningen schildklier

Je schildklier bevindt zich in je hals, maakt hormonen aan en bepaalt de snelheid van je stofwisseling. Als de schildklier te langzaam werkt, zal je stofwisseling vertragen. Dit wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd. Naast de klachten: het koud hebben, sloom zijn, gewichtstoename, droge huid, gezwollen oogleden, kun je ook extreem moe worden. Deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Meestal is er sprake van een auto-immuunziekte, waarbij je lichaam antistoffen aanmaakt tegen je eigen schildklier. Bloedonderzoek kan aantonen of je aan deze kwaal lijdt en het kan met medicijnen worden behandeld. Wil je meer lezen over vermoeidheid en schildklierklachten, klik hier.

Slaapapneu

Er zijn mensen die gewoon acht uur slapen en ontzettend moe zijn overdag. Ze kunnen hun ogen soms niet meer openhouden van vermoeidheid. Vaak zijn ze ’s nachts meer wakker dan ze denken vanwege slaapapneu. Als je hieraan lijdt, houdt je ademhaling telkens even op. Je ontwaakt daardoor automatisch, maar meestal merk je er niets van en slaap je weer verder. Dit kan je slaap zodanig verstoren dat je misschien telkens maar een halve nacht slaapt. Ook word je steeds uit je diepe slaap gehaald, waardoor je lichaam niet goed kan herstellen. Risicogroepen om slaapapneu te krijgen zijn mensen met overgewicht, rokers en mensen die alcohol drinken voor het slapengaan of slaap- en kalmeringsmiddelen gebruiken.

Bloedarmoede

Rode bloedcellen bevatten hemoglobine en zorgen ervoor dat zuurstof naar elke cel in je lichaam wordt vervoerd. Hemoglobine kan zuurstof aan zich binden. Als je te weinig rode bloedcellen hebt, of ze werken niet goed, dan ontstaat er bloedarmoede. De medische benaming is anemie. Er komt minder zuurstof in je weefsels terecht, waardoor je slap, duizelig en erg vermoeid kunt worden. Een bekende oorzaak van bloedarmoede is een tekort aan ijzer. Het kan ook door bloedverlies, een stoornis in de aanmaak van rode bloedcellen of door een verhoogde afbraak van rode bloedcellen ontstaan.

Dieet

Sommige mensen willen afvallen en kiezen voor een drastisch dieet. Zij kiezen voor de verkeerde methode en eten veel te weinig. Het kan misschien wel tot gewichtsverlies zorgen, maar als er een voedingstekort ontstaan (met name vitamine B12), kun je er extreem moe van worden. Als je weer normaal begint te eten, zal je lichaam er alles aan doen om de voedingsstoffen vast te houden en kom je meestal weer aan tot het oude gewicht. Afvallen op een verantwoorde wijze is dus van belang. Houd je energie op peil door gezond en regelmatig te eten. Een voedingsdeskundige of diëtist kan je informeren over hoe je op gezonde wijze kunt afvallen.

Depressie

Iedereen voelt zich wel eens somber, maar als dat lange tijd aanhoudt kan het leiden tot een depressie. Deze psychische aandoening kan ook zorgen voor allerlei lichamelijke klachten, zoals zware vermoeidheid, hoofdpijn, verminderde eetlust of juist meer gaan eten uit emotie. Als je somberheid en lusteloosheid langer dan een paar weken aanhoudt en zich niet verbetert, is het verstandig om hulp te zoeken. Als je de vermoeidheid negeert, kan het leiden tot een burn-out of zware depressie waar je meer dan een half jaar voor nodig hebt om van te herstellen.

Suikerziekte

Mensen met suikerziekte (diabetes) hebben een te hoge bloedsuiker. De suikers uit de voeding die in het bloed komen, behoren opgenomen te worden door de lichaamscellen. Als dit niet gebeurt, blijft de suiker in het bloed zitten en krijgt je lichaam onvoldoende energie. Dit kan leiden tot ernstige vermoeidheid. Steeds meer mensen krijgen suikerziekte. Dit heeft vooral te maken met leefstijl en overgewicht. Vaak zal gewichtsverlies zorgen voor een betere suikerspiegel. Als je diabetes type 1 hebt, dan helpt een aanpassing van leefstijl niet meer en zul je insuline moeten spuiten. Je suikerspiegel is op eenvoudige wijze te meten door je huisarts of doktersassistente.

Hartproblemen

Ernstige vermoeidheid kan ook een gevolg zijn van een hart dat niet goed werkt. Als je ineens moeite hebt om je dagelijkse handelingen uit te voeren, is het verstandig je te laten onderzoeken. Als je hart minder goed werkt, komen er minder zuurstof en voedingsstoffen in je lichaam. Meestal uit zich dat in vermoeidheid en kortademigheid. Andere klachten kunnen zijn: hartritmestoornissen, moeilijke stoelgang, opgezette benen en enkels, onrustig slapen en ’s nachts vaak moeten plassen.

Gebrek aan beweging

Mensen die niets doen aan lichaamsbeweging, nog niet eens de moeite nemen om voor een straat verderop de auto te laten staan en altijd maar een zittend bestaan hebben, hebben een ernstig tekort aan lichaamsbeweging. Het klinkt misschien vreemd, maar door een gebrek aan beweging kun je extreem vermoeid raken. Deze vermoeidheid zal door uitrusten niet verdwijnen. Probeer op een rustig tempo je beweging op te bouwen. Begin met dagelijks een kwartier tot twintig minuten te wandelen en breid dit uit. Meestal zal je vermoeidheid al gauw minder worden. Meestal gaat een gebrek aan beweging samen met een ongezonde leefstijl. Als je daarnaast gezonder eet, merk je sneller verschil.

MS

Als je last hebt van chronische vermoeidheid, zal het na rust nemen niet verdwijnen of niet lang wegblijven. Het kan invloed hebben op je werk en je sociale leven. Voordat er een diagnose wordt gesteld, gaat er meestal al een periode aan vooraf van chronische vermoeidheid. Een van de meest voorkomende klacht bij mensen met MS is extreme vermoeidheid. Nadat de diagnose is gesteld zal de vermoeidheid meestal niet verdwijnen, maar je kunt je leefstijl hierop aanpassen en leren om te gaan met vermoeidheid. Deze ziekte ontstaat meestal voor bij jonge vrouwen, rond de leeftijd van begin twintig.

Urineweginfectie

Blaasontsteking komt vooral voor bij vrouwen en de meest voorkomende symptomen zijn: vaak moeten plassen, branderig gevoel en bloed in de urine. Bij sommige mensen zijn de klachten niet zo duidelijk en is vermoeidheid het enige verschijnsel. Urineweginfecties kunnen betrekking hebben op de nieren, urineleider, blaas en urinebuis. Meestal is er een darmbacterie via de urinebuis naar binnengedrongen. Een urinetest toont een urineweginfectie aan en dit kan worden behandeld met een antibioticakuur.

Slapeloosheid

Als je slecht slaapt, weet je waar je vermoeidheid vandaan komt. Toch is het niet altijd even simpel om daar wat aan te doen. Soms wil je zo graag goed slapen, maar het wil niet lukken. Slapeloosheid kan vele oorzaken hebben. Vaak heeft het te maken met piekeren, stress, verkeerde slaaphygiëne of geluidsoverlast. Soms wordt er slaapmedicatie voorgeschreven, maar daar wordt tegenwoordig steeds minder vaak voor gekozen. Voedingssupplementen zoals melatonine zijn vrij verkrijgbaar en sommige mensen hebben er baat bij.

Lees verder

• Schildklierklachten en oververmoeidheid
• Depressief gevoel: hoe hier vanaf te komen
• Beter slapen door te sporten
• Vermoeidheid door bloedarmoede
• Zelfzorg bij blaasontsteking