Vermoeidheid door bloedarmoede

Bloedarmoede ontstaat als er een tekort is aan goed functionerende rode bloedcellen in het bloed. De meest bekende oorzaak is een tekort aan ijzer. Het wordt vaak gezien als gevolg van een bevalling, operatie, zware menstruaties of een andere vorm van veel bloedverlies. Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht als gevolg van bloedarmoede. Dit kan het dagelijkse functioneren behoorlijk belemmeren. Hoe kom je aan bloedarmoede en wat kun je ertegen doen?

Wat bloedarmoede is

Het bloed bevat rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Rode bloedcellen bevatten hemoglobine (Hb). Dit is een soort eiwit waardoor het bloed zijn rode kleur krijgt. Hemoglobine zorgt ervoor dat er zuurstof door het bloed wordt getransporteerd naar alle cellen van het lichaam. Zodra je gehalte aan hemoglobine te laag is (onder de 8,1 mmol/l bij een man en 7,5 mmol/l bij een vrouw), betekent het dat je bloedarmoede hebt. Er zijn te weinig rode bloedcellen in je bloed of ze functioneren niet goed genoeg meer. De medische benaming voor bloedarmoede is anemie.

Klachten

In het begin zijn er meestal niet tot nauwelijks klachten. De klacht die het meest voorkomt bij mensen met bloedarmoede is vermoeidheid. Er komt niet genoeg zuurstof bij de weefsels, waardoor ze niet meer optimaal kunnen functioneren. Vaak voel je je al een tijdje moe en zwak, en is er misschien wel sprake van oververmoeidheid. Het kan moeilijk zijn je dagelijkse bezigheden uit te voeren. De vermoeidheid kan gepaard gaan met andere klachten, zoals hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen, kortademigheid, misselijkheid en flauwvallen. Verder kun je er wat bleek uitzien vanwege het tekort aan rode bloedcellen. In dat geval is er sprake van een ernstigere bloedarmoede.

IJzergebrek

De meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede is een gebrek aan ijzer. Een ijzertekort ontstaat meestal als gevolg van veel bloedverlies, bijvoorbeeld door: bevalling, operatie, langdurige heftige menstruaties en inwendige bloedingen die vaak te lang onopgemerkt blijven. Niet iedereen krijgt genoeg ijzer binnen via de voeding. Zo hebben kinderen in de groei en zwangere vrouwen meer ijzer nodig. Soms krijg je wel genoeg ijzer binnen, maar zijn de darmen niet in staat het goed op te nemen. Een ziekte van de maag of darmen kan dan een oorzaak zijn.

Tekort aan andere voedingsstoffen

Ouderen en vegetariërs krijgen vaak te weinig voedingsstoffen binnen of eten te eentonig. Als je een lange tijd geen dierlijke producten binnen krijgt, en geen goede vervanging eet, kan er op den duur een gebrek ontstaan aan de vitamine B12 en foliumzuur. Bij ouderen wordt vaak gezien dat de maag minder goed in staat is om vitamine B12 op te nemen en ze eten soms te weinig door verminderde eetlust. Mensen die streng aan de lijn doen of alcoholist zijn, hebben soms ook een tekort aan voedingsstoffen.

In geval van ziekte

Bij sommige chronische ziektes, zoals reuma, langdurige infecties of kanker kan de aanmaak van hemoglobine verstoord worden. Het afbraakproces van rode bloedcellen kan ook versneld verlopen. Er kan ook sprake zijn van een erfelijke afwijking van het hemoglobine, zoals de Sikkelcelziekte. Bij deze ziekte wordt er abnormale hemoglobine aangemaakt.

Van de vermoeidheid afkomen

De rode bloedcellen zijn niet in staat het lichaam van voldoende zuurstof en dus energie te voorzien. Het is erg vervelend om zo vermoeid te zijn en je zo futloos te voelen. Om wat aan je bloedarmoede te doen kun je wat aan je voeding doen of anders naar je huisarts gaan voor een behandeling.

Voeding

Als je bloedarmoede een gevolg is van verkeerde voeding, kun je producten kiezen waar veel ijzer, vitamine B12 en foliumzuur in zitten. Vitamine B12 komt uitsluitend voor in dierlijke voeding, zoals vlees, vis, eieren en zuivel. Foliumzuur zit met name in lever, spinazie, peulvruchten en volkorenproducten. IJzer zit vrijwel in alle vleessoorten, in bepaalde vissoorten, peulvruchten, noten, brood, gedroogd fruit en sommige groenten zoals andijvie, broccoli, doperwten, tomatenpuree en raapstelen. IJzer wordt beter opgenomen in het lichaam als je het tegelijk inneemt met vitamine C.

Medicijnen

Het ligt aan de oorzaak of bloedarmoede behandeld wordt met medicijnen. Als de oorzaak van het bloedverlies bijvoorbeeld komt door hevige menstruaties, kan er gekozen worden voor de anticonceptiepil zodat de menstruatie minder zwaar wordt. Pijnstillers zoals ibuprofen en naproxen, kunnen je maag aan de binnenkant beschadigen waardoor je bloedarmoede kunt krijgen. Probeer dan een andere pijnstiller te gebruiken, zoals paracetamol. Als voeding niet helpt om een betere ijzeropname in het lichaam te krijgen, kan er gekozen worden voor ijzertabletten. Ook foliumzuur is in de vorm van tabletten verkrijgbaar. In geval van een zeer ernstige bloedarmoede wordt er gekozen voor een bloedtransfusie.

.

Lees verder

• Bloedafwijking: teveel rode bloedcellen
• Bloedarmoede en gebrek aan vitamine B12
• Bloedstollingsafwijkingen
• Bloedverlies tussen de menstruaties
• Plotselinge moeheid door de overgang: wat hieraan te doen?