Bloedstollingsafwijkingen

Als je een wondje krijgt, verschijnt er binnen een korte tijd een korstje. Het is een ingewikkeld proces van bloedstolling zodat er wordt voorkomen dat je teveel bloed verliest en dat er een infectie ontstaat. Het lijkt misschien vanzelfsprekend dat dit gebeurt, maar bij sommige mensen is er een afwijking in de bloedstolling. Bij hen stolt het bloed te langzaam, waardoor de wond blijft bloeden of stolt het bloed te snel waardoor er een kans is op trombose.

De bloedstolling

Als je een wond hebt die bloedt, zijn er bloedvaatjes beschadigd. Het proces van de bloedstolling wordt in gang gezet om de wond snel dicht te maken en te voorkomen dat er allerlei ziektekiemen naar binnen kunnen dringen die infecties veroorzaken. De bloedvaatjes zullen samentrekken, om zo min mogelijk bloed te verliezen. In de wondranden plakken er bloedplaatjes aan elkaar vast zodat er een stolsel ontstaat. Er vindt ondertussen een ingewikkelde kettingreactie plaats waarbij er eiwitten worden omgezet. Als laatste wordt de stollingsfactor fibrinogeen omgezet fibrine. De gevormde fibrine vormt een netwerk van draden dat de wondranden en de bloedplaatjes met elkaar verbindt. Er ontstaat een korst. Nadat de wond dicht is, zal het lichaam het beschadigde weefsel herstellen. Bij sommige wonden is er na afloop een litteken te zien.

Bloedstollingsafwijkingen

Er kan wat verkeerd gaan met de bloedstolling. Zo kan het door een afwijking te lang duren voordat het bloed stolt of dat er een korstje ontstaat zonder dat er een wond is. Bij de meeste bloedstollingsafwijkingen is er sprake van te weinig bloedstolling. De wond blijft te lang doorbloeden of er kunnen snel bloedingen ontstaan. Door teveel stolling, kan er een bloedvat dicht raken, waardoor er trombose kan ontstaan. Er bestaan vele afwijkingen in de bloedstolling. De meest voorkomende aandoeningen worden genoemd.

Trombose

Als het bloedvat gedeeltelijk of helemaal wordt afgesloten door een stolsel, wordt dat trombose genoemd. Normaal gesproken ontstaat een stolsel alleen bij een wond. Dat komt omdat bloedplaatjes die in het bloed zitten, het proces van stollen in werking zet. Bij trombose ontstaan er bloedstolsels zonder dat er een wond is. Bekende oorzaken zijn roken, suikerziekte en een hoge bloeddruk. Het kan ook ontstaan door een lange bedrust. Het is niet altijd duidelijk waarom er bloedstolsels ontstaan. Afhankelijk van de plaats waar de trombose ontstaat, zullen er klachten ontstaan als gevolg van het zuurstofgebrek van het weefsel. Wanneer bloedvaten van het hart getroffen worden, spreekt men van een hartinfarct. Soms ontstaat er een stolsel in de hersenen en leidt het tot een herseninfarct.

Embolie

Als het bloedstolsel losschiet, kan het via de bloedbaan ergens anders terecht komen en weer vastlopen. Het weefsel achter de afsluiting krijgt geen zuurstofvoorziening meer, waardoor het kan afsterven. Het ligt aan de grootte van het stolsel waar het precies vastloopt. Als het in de hersenen vastloopt, zijn de symptomen soms vrij duidelijk. Dan zien we vaak verlammingsverschijnselen, spraakstoornissen en moeite hebben met bewegen. Als er een stolseltje in de kleinste bloedvaatjes, de haarvaatjes komt, dan zijn de symptomen vaak minder duidelijk.

Factor V Leiden

Deze bloedstollingsziekte is erfelijk. Bij deze aandoening stolt het bloed sneller dan normaal is. Het bloed wordt soms hard zonder dat het nodig is, waardoor er bloedpropjes kunnen ontstaan. Als de bloedpropjes groter worden, kan het trombose tot gevolg hebben. Meestal ontstaat er trombose in de benen, maar het kan ook op andere plaatsen ontstaan, zoals de ogen of de longen. Als de bloedprop vastloopt in de longen, wordt het ook wel longembolie genoemd. De kans op trombose wordt groter als iemand rookt, aan de anticonceptiepil is of zwanger is.

Ziekte van Von Willebrand

Deze ziekte is meestal erfelijk, maar het kan ook ontstaan door een aandoening van de afweer of van het beenmerg. Het kan bij zowel mannen als vrouwen voorkomen. Bij deze aandoening stolt het bloed niet genoeg, waardoor er bloedingen kunnen ontstaan. Meestal komt deze ziekte tot uiting via het bloedingen van het neusslijmvlies of tandvlees. De kenmerken van deze ziekte zijn: snel blauwe plekken krijgen, tandvleesbloedingen, bloedneus krijgen, veel bloedverlies tijdens de menstruatie en veel nabloeden na een operatie of bevalling.

Hemofilie A en B

De oorzaak van deze aandoening ligt ook in het erfelijk materiaal. De bloedstollingsfactoren werken niet goed en er kunnen bloedingen ontstaan die niet stoppen. Bij een ernstige vorm van hemofilie kan iemand spontaan inwendige bloedingen krijgen. Meestal ontstaan er bloedingen in gewrichten en spieren. De gewrichten kunnen hierdoor opzwellen en pijnlijk zijn. Deze ziekte komt bijna alleen maar voor bij mannen. Vrouwen zijn meestal slechts de drager van de ziekte, maar ze kunnen de ziekte wil overdragen naar hun kind. Mocht het tot uiting komen bij een vrouw, zijn de symptomen meestal erg mild.

Idiopathische trombocytopenische purpura (ITP)

Dit is een auto-immuunziekte. Dit houdt in dat de afweer van het lichaam zich tegen zichzelf keert. In geval van ITP zal het afweersysteem zich richten tegen de bloedplaatjes, waardoor de bloedstolling minder wordt. Er worden meer bloedplaatjes afgebroken dan normaal is. De oorzaak van deze ziekte is niet altijd bekend. Het kan ontstaan door een infectie, medicijnen of ontstaan als je al een auto-immuunziekte hebt. De symptomen van ITP zijn: snel blauwe plekken krijgen, tandvleesbloedingen, neusbloedingen en bloedingen in de nieren of urinewegen.

Lees verder

• Bloedafwijking: teveel rode bloedcellen
• Bloedarmoede en gebrek aan vitamine B12
• Bloedneus: hoe kun je dit het beste stoppen?