Zelfzorg bij blaasontsteking

Als je een blaasontsteking hebt, is de binnenkant van de blaas ontstoken. Dit geeft klachten zoals pijn, een branderig gevoel bij het plassen, meer aandrang om te plassen en de urine kan troebel zijn of wat bloed bevatten. Het is belangrijk om veel te drinken zodat de blaas gespoeld wordt. Als de blaasontsteking niet goed wordt behandeld, kan het overgaan in een nierbekkenontsteking. Wat kun je doen om een blaasontsteking te voorkomen en wat moet je doen als je toch een blaasontsteking hebt gekregen?

Hoe een blaasontsteking ontstaat

De blaas bevindt zich onder in de buik en dient als opslagplaats voor urine. Wanneer er een blaasontsteking ontstaat, is de binnenkant van de blaas ontstoken. Daarbij is soms de urinebuis ook ontstoken. De ontsteking gaat meestal gepaard met heel herkenbare klachten zoals pijn of een branderig gevoel tijdens het plassen. Vaak voel je een steeds een grote drang om te plassen en als je gaat komt er maar een klein beetje. De plas kan onaangenaam ruiken, wat troebel gekleurd zijn of een beetje rood omdat er bloed in zit. Er kan pijn in de onderbuik ontstaan en in sommige gevallen kan er koorts ontstaan.

Oorzaak

Een blaasontsteking wordt door bacteriën veroorzaakt. In de meeste gevallen gaat het om de bacteriesoort E. coli die vooral in de darm leeft. Via de anus kan de bacterie in de plasbuis en uiteindelijk in de blaas terechtkomen. Een binnen de blaas, hecht hij zich aan de blaaswand en veroorzaakt een ontsteking. Te weinig vocht drinken, te lang de plas ophouden en niet goed uitplassen kunnen het ontstaan van een blaasontsteking bevorderen.

Vooral bij vrouwen

Een blaasontsteking is een typische vrouwenkwaal. Dit komt omdat bij vrouwen de plasbuis een stuk korter is dan bij mannen, waardoor bacteriën gemakkelijker de blaas kunnen bereiken. Als een vrouw seksueel actief is, heeft ze een grotere kans op het krijgen van een blaasontsteking. Mogelijk komt dit omdat er tijdens de geslachtsgemeenschap bacteriën uit de vagina in de plasbuis terecht komen. Zwangere vrouwen hebben ook vaker last van een blaasontsteking. Bovendien hebben vrouwen die enkele malen bevallen zijn soms last van een blaasverzakking, waardoor goed uitplassen minder goed mogelijk is. Hierdoor kunnen bacteriën zich beter hechten in de blaaswand of urinebuis. Na de overgang worden de wanden van de vagina en de plasbuis dunner, waardoor oudere vrouwen eveneens vatbaarder worden voor bacteriële infecties. Ook verandert de zuurgraad in de vagina doordat er minder vrouwelijke hormonen worden aangemaakt.

Verminderde weerstand

In geval van een verminderde weerstand wordt iemand vatbaarder voor het krijgen van een blaasontsteking. Hierdoor kunnen bacteriën ook beter hechten aan de blaaswand of urinebuis. Mensen die een katheter in de blaas hebben zijn vatbaarder voor een blaasontsteking. Dit is ook het geval bij mensen die lijden aan diabetes of als iemand een chemokuur of bestraling heeft ondergaan.

Nierbekkenontsteking

Het is belangrijk een blaasontsteking niet te verwaarlozen. Als je er niets aan doen, is er een kans aanwezig dat de ontsteking kan opstijgen en dan in de nieren terecht komt. Er kan een nierbekkenontsteking ontstaan die zeer pijnlijk kan zijn. Het kan gepaard gaan met buikkrampen, rugpijn en hoge koorts. Bij een tijdige ingreep kan een nierbekkenontsteking zonder blijvende schade weer genezen.

Een blaasontsteking voorkomen

Vaak kan een blaasinfectie worden voorkomen door voldoende te drinken en daarmee de blaas goed door te spoelen. Blijf niet te lang met een volle blaas rondlopen en plas je blaas goed leeg. In een blaas die geregeld gevuld en geleegd wordt, krijgen bacteriën veel minder kans om zich aan de blaaswand vast te hechten. Zorg dat je bij het na een toiletbezoek altijd voor naar achteren veegt. Gebruik een toiletpapier of washand op deze manier slechts eenmaal. Zo voorkom je dat darmbacteriën in de buurt van de plasbuis komen. Wil je meer weten over hoe je de blaas schoon kunt houden, kijk dan op: Het belang van een schone blaas.

Wat je zelf kunt doen

Als je vaak een blaasontsteking hebt en vermoedt dat er een relatie bestaat met geslachtsgemeenschap, is het verstandig om na seksueel contact meteen te plassen. Zo kun je bacteriën die tijdens het vrijen in de plasbuis zijn gekomen, weer uitplassen. Als je eenmaal een blaasontsteking hebt, zijn de hiervoor genoemde maatregelen nog belangrijker. Je kunt dan beter zelfs nog iets meer drinken (2,4 tot 3 liter per dag), tenzij je vanwege een andere ziekte of aandoening niet zoveel mag drinken.

De middelen

Als pijnstiller kun je het beste paracetamol gebruiken. Je mag maximaal zes tabletten per dag gebruiken als je erge pijnklachten hebt. Je kunt ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen beter niet nemen, omdat deze de nierwerking kunnen verminderen en dit moet je juist stimuleren door veel te drinken. Verder kun je nog de volgende middelen gebruiken:

Cranberry

Het is aangetoond dat cranberry (veenbessen) helpen om een blaasontsteking te voorkomen. Dit geldt met name voor vrouwen die regelmatig last van een blaasontsteking hebben. Deze bessen bevatten waarschijnlijk bestanddelen die voorkomen dat bacteriën aan de wand van de blaas vastkleven zodat blaasontsteking niet kan ontstaan. Er zijn tegenwoordig ook capsules en tabletten met gedroogd cranberry-extract verkrijgbaar. Als je cranberry's wilt gebruiken, kun je dus het best dagelijks een glas cranberrysap drinken. Mocht je dit niet lekker vinden, kun je dit oplossen door dit sap te mengen met een andere vruchtensap.

Kruiden

Er zijn verschillende plantaardige middelen verkrijgbaar zoals kruidenthee die een desinfecterende werking hebben en zouden zorgen voor een verhoogde urineproductie. Hoewel sommige mensen er baat bij kunnen hebben, is de effectiviteit nooit bewezen. Het drinken van thee draagt bij om aan de dagelijks benodigde vochtopname te komen.

Wanneer naar de huisarts?

Als het gaat om jonge kinderen, mannen en zwangere vrouwen is een blaasontsteking meestal moeilijker te behandelen. Zij kunnen beter direct contact opnemen met hun huisarts. De huisarts zal de urine onderzoeken en eventueel een antibioticakuur voorschrijven. Vrouwen boven de 12 jaar die niet zwanger zijn en geen koorts hebben, hoeven niet direct naar een huisarts. Als zij voldoende drinken, zal de blaasontsteking meestal binnen een week vanzelf overgaan. Als een urineweginfectie gepaard gaat met andere klachten zoals een pijnlijke buikpijn met een krampgevoel, meer dan 38,5 graden koorts of als de blaasontsteking na een week nog niet over is, moet je naar de huisarts gaan.

Lees verder

• Blaasontsteking: hoe kom je er vanaf?
• Angst om te plassen (paruresis)
• Het belang van een schone blaas
• Oorzaken urineverlies en wat kun je eraan doen?
• Uretritis: een ontsteking van de plasbuis