Teveel speeksel-aanmaak bij het zien of ruiken van eten

Neemt een persoon voedsel in, dan worden kliertjes in de mond geactiveerd om speeksel eraan toe te voegen. Het kan reeds in een eerder stadium voor het eten actief worden, doordat de zintuigen worden gestimuleerd. Teveel speeksel-aanmaak kan soms tot regelmatige problemen in de mond leiden. Wat voor functie heeft speeksel normaal en waarom wordt bij het zien of ruiken van eten teveel speeksel aangemaakt?

Teveel speeksel-aanmaak

• Wat doet het?
• Zin in eten, hongerig zijn
• Zintuigen getriggerd
• Relatie tussen dik zijn en teveel speeksel
• Langer kauwen

Wat doet het?

Speeksel oftewel flegma heeft tot doel om enerzijds de mond een vochtige relatief hygiënische omgeving te laten zijn. Anderzijds wordt het in grote mate aangemaakt, indien het lichaam de verwachting heeft dat het voedsel binnenkrijgt of als er daadwerkelijk wordt gekauwd. Door te kauwen wordt speeksel gemengd met het voedsel, waarna het speeksel aanwezige zetmelen omzet in glucose. Dat kan via de mond reeds direct door het lichaam worden opgenomen. Het betekent dat in de mond is gestart met het voeden van het lichaam. Oftewel het slijm zorgt ervoor dat in de mond voedselafbraak is begonnen, waarbij de persoon al energie krijgt. Door goed te kauwen kan men meer energie binnenkrijgen en relatief minder voedsel nodig hebben.

Zin in eten, hongerig zijn

De mate waarin we trek aan eten hebben is zeer afhankelijk van het serotoninegehalte in het lichaam. Stress kan bijvoorbeeld deze stof onderdrukken, waardoor lust aan eten afneemt. De zin om te eten trekt dus weg. Dat is anders als we goed in ons vel zitten en tevreden zijn. Het serotoninegehalte is dan hoog, waardoor we eerder geneigd zijn om te eten en meer kunnen eten. Bovendien genieten we er in dat geval ook meer van en wordt speeksel-aanmaak bevorderd door juiste stimulering van de zintuigen.

Zintuigen getriggerd

Neus, ogen en oren vormen de belangrijkste zintuigen om voedsel waar te nemen en te constateren of het lekker is. Daarvan is de neus van groot belang, omdat het via geur kan constateren of het lekker ruikt. De juiste geur vertaalt zich in de hersenen naar het signaal dat er iets lekkers in de buurt is. Ook de ogen kunnen daaraan verder vorm geven. Het beeld dat wordt doorgeseind, geeft aan in hoeverre het plaatje past bij een eerder ingenomen gerecht. Ook bepaalde geluiden daarbij kunnen aanvullend het compleet maken.

Relatie tussen dik zijn en teveel speeksel

Dik zijn kan mogelijk worden veroorzaakt door de manier waarop voedsel wordt ingenomen. Een structureel probleem bij dikke personen is het onvoldoende kauwen van voedsel, waarbij vaak grote brokken en stukken in een keer worden doorgeslikt. Het speeksel heeft dus relatief weinig tijd om energie uit zetmeel te halen, omdat er zeer weinig wordt gekauwd en beperkt wordt gemaald. Om toch via de mond energie aan het lichaam te kunnen toevoegen, wordt meer speeksel aangemaakt. Het kan dus betekenen dat de persoon aanzienlijk begint te watertanden, voordat er maar iets wordt gegeten. Het speeksel heeft tot doel om zo snel als mogelijk zetmeel aan het voedsel te onttrekken, voordat het als brokken verder in het lichaam verdwijnt. Let wel als het in de maag is terechtgekomen dan heeft het speeksel zelf geen invloed meer, waardoor men niet meer door zetmeel wordt gevoed. Oftewel de persoon zal relatief meer willen eten. De overvloed aan speeksel komt, omdat men normaal slecht kauwt en het onvoldoende wordt vermengd met eten. Krijgt men dan lekker eten voorgeschoteld dan er sprake zijn van teveel speeksel-aanmaak.

Langer kauwen

Om de mate van voeding te verbeteren waarbij een gunstige balans voor afvallen wordt bereikt, door langer te kauwen. Het lichaam krijgt eerder suikers toegediend, waardoor het sneller verzadigd is. Aan de energiebehoefte is namelijk eerder voldaan, waardoor minder voedsel noodzakelijk is. Zodoende kan men door vaker te kauwen meer rendement uit voeding halen en hoeft men minder te eten. Afslanken start daarmee door meer speeksel via kauwen door het eten te mengen.

Lees verder

• Overmatige slijmproductie en rochelen bij het eten: oorzaken
• Hoe kan men door vaker te eten afvallen?
• Xerostomie: onvoldoende speeksel, monddroogte en kloven tong
• Speeksel sproeien tijdens het gapen