Oorzaken urineverlies en wat kun je eraan doen?

Er zijn veel vrouwen die last hebben van ongewild urineverlies. Er rust ook nog een taboe op waardoor sommigen er jarenlang mee blijven rondlopen en de klachten voor lief nemen. Ze voelen zich onder bepaalde omstandigheden erg ongemakkelijk en het kan een groot probleem vormen in het dagelijks leven. Een veelvoorkomende oorzaak is dat de bekkenbodemspieren onvoldoende werken. In dat geval kan het helpen om de bekkenbodemspieren te trainen. Er kan ook sprake zijn van een probleem aan de blaas zelf.

Ongewild urineverlies

Er zijn helaas veel vrouwen die last hebben van ongewenst urineverlies en de klachten voor lief nemen. Schaamte is vaak een reden om geen actie te ondernemen en dan ziet de vrouw een maandverband of inlegkruisje als een oplossing. Daarbij blijft de angst bestaan dat andere mensen het zouden kunnen zien of ruiken, vooral als er sprake is van hevig urineverlies. Meer dan de helft van de volwassen vrouwen heeft wel eens urineverlies ervaren. Vooral oudere vrouwen en vrouwen na de bevalling nemen deze klachten voor lief.

Wanneer is er sprake van incontinentie?

Of je nu slechts een paar druppeltjes verliest tot meerdere malen per dag een grote hoeveelheid urine, waarbij je jezelf moet verschonen, het valt allemaal onder de noemer incontinentie. De oorzaak van urineverlies kan verschillend zijn. De meest voorkomende soorten genoemd.

Aandrangincontinentie

Bij deze vorm van urineverlies krijg je aandrang om te plassen en moet je rennen om het toilet te halen. De kans bestaat dat je de wc niet kunt halen. De blaas is in deze situatie overactief, het wordt ook wel een overactieve blaas genoemd.

Stressincontinentie

Het afsluitmechanisme van de blaas en bekkenbodemspieren zijn niet meer zo sterk. Hierdoor zal er bij druk door bijvoorbeeld te springen of te tillen urine lekken. Een op de vier vrouwen boven de 35 jaar heeft last van deze vorm van incontinentie. Om hier wat aan te doen kan het trainen van de bekkenbodemspieren goed zijn.

Overloopincontinentie

De blaas kan niet meer volledig geleegd worden, waardoor deze te vol raakt en er urineverlies optreedt. Dit kan het gevolg zijn van een vernauwing van de blaashals of plasbuis. Ook kan het zijn dat de bekkenbodemspieren teveel aangespannen zijn door een blaasverzakking of door het teveel ophouden van de urine.

Blaas na overgang

Het bindweefsel verslapt naarmate we ouder worden. Aan de buitenkant is dit goed te zien aan de huid. Hetzelfde geldt ook voor de spieren en banden in je bekkenbodem. Om deze spieren te verstevigen kun je bekkenbodemspiertraining doen. Als je twijfelt aan de manier waarop je de spieren aanspant, kun je navraag doen bij je huisarts. Er zijn veel vrouwen die zich niet bekkenbodembewust zijn: dit betekent dat een vrouw haar bekkenbodem niet bewust kan aan- en ontspannen en dus deze spieren niet kan trainen.

Schaamte

Veel vrouwen schamen zich voor deze aandoening en er rust altijd nog een taboe op urineverlies. Ze durven er niet voor uit te komen en laten het voor wat het is. Sommigen beschouwen het als consequentie van het ouder worden of van kinderen krijgen. Toch is er op eenvoudige wijze wat aan te doen, zolang je maar kennis hebt van je bekkenbodemspierfunctie. Een goed bekkenbodemgebruik kan bijdragen tot een vermindering of zelfs het verdwijnen van urineverlies. Het is een gemiste kans als je deze spieren niet kunt vinden en inzetten.

Plas ophouden

Het te lang ophouden van urine is niet goed, evenals te vaak plassen. Bij vaak plassen worden de plasjes erg klein en dan kan het zo zijn dat je blaas op een gegeven moment geen grote vulling meer accepteert en dat leidt tot snellere en sterkere aandrang. Het te lang ophouden leidt op den duur ook tot problemen. Er kan dan teveel rek op de blaaswand komen, waardoor het moeilijker wordt om volledig te legen. Als de blaas slapper wordt, kan dit leiden tot nieuwe bekkenbodemproblemen, terugkerende urineweginfecties en verlies van urine doordat de blaas te vol raakt.

Drinken

Met name vrouwen die op dieet zijn, zijn geneigd om teveel te drinken. Als je meer dan 2,5 liter water drinkt zonder erg actief te zijn is het een belasting voor de nieren. Het is normaal om 1,5 tot 2 liter vocht te drinken. Dit is inclusief koffie en thee. Bij vochtverlies door zweten mag je meer drinken. Als je te weinig drinkt, wordt de urine te geconcentreerd. Dit kan leiden tot een snellere aandrang om te plassen. Weinig drinken is ook niet goed: het zorgt voor een harde ontlasting, en hierdoor kun je problemen krijgen met de stoelgang.

Na de bevalling

Na de bevalling is er vooral aandacht nodig voor de bekken en bekkenbodemspieren. Het is geen uitzondering als je na de bevalling last hebt van wat urineverlies. Het lichaam herstelt zich meestal binnen 6 tot 9 maanden weer met behulp van training van de bekkenbodem. Als dit niet werkt, dan is het verstandig om naar de huisarts te gaan.

Ontspannen

Als de bekkenbodem steeds aangespannen is, kan dit problemen geven. Als je continu je billen, bovenbenen en buikspieren aanspant, krijg je aangespannen bekkenbodemspieren. De meest voorkomende oorzaken zijn kou, stress, een onveilig gevoel en angst. Ook als je de hele dag je buik inhoudt om slanker te lijken, span je voortdurend je bekkenbodemspieren aan. Daardoor kan het gebied rond de blaas en de plasbuis onrustig worden en kan het zo zijn dat je vaker moet plassen. Andere vervelende gevolgen kunnen zijn: ontlastingsproblemen, buikpijn en pijn bij het vrijen.

Trainingsschema

Verlies je urine bij het niezen, lachen, springen of tillen en weet je zeker dat je je spieren en bekkenbodemspieren goed kunt aanspannen en ontspannen, dan kun je zelf aan de slag met een trainingsschema. Het werkt als volgt:

1. Span je bekkenbodemspieren 5 tot 10 seconden aan
2. Ontspan deze spieren 10 tot 15 seconden
3. Herhaal stap 1 en 2 tien keer achter elkaar
4. Neem een minuut pauze
5. Herhaal stap 1 t/m 4 drie keer

Eén keer per dag deze oefening doen is genoeg. Als je twijfelt of je de oefening goed doet, raadpleeg dan een bekkenfysiotherapeut.

Lees verder

• Angst om te plassen (paruresis)
• Blaasontsteking: hoe kom je er vanaf?
• Zelfzorg bij blaasontsteking
• Furosemide: een sterk werkend plasmiddel