Slaapgebrek bij kinderen en de gevolgen

Net zoals bij volwassenen, zijn er tegenwoordig ook steeds meer kinderen die te weinig slapen. Een kind slaapt tegenwoordig een uur per dag minder dan 30 jaar geleden. De gevolgen van een slaaptekort bij kinderen kunnen ernstiger zijn dat we misschien denken. Zo heeft het invloed op de hersenen, waardoor het kind zich minder goed kan concentreren en kan onthouden. Het slaaptekort heeft ook invloed op bepaalde hormonen, waardoor er meer kans is op overgewicht.

Korter slapen

Tegenwoordig slaapt een kind gemiddeld een uur korter per dag dan zo’n 30 jaar geleden. Ook al lijkt een uur niet zo’n groot verschil, het kan grote gevolgen hebben voor het welzijn van het kind. Dit heeft voor een groot deel te maken met hoe wij tegenwoordig leven: drukke schema’s, huiswerk maken, televisie kijken en met de mobiele telefoon of tablet bezig zijn tot in de avond. Omdat de ouders vaak ook druk zijn, gaan sommige kinderen veel te laat naar bed toe. Er wordt vaak niet bij stil gestaan, dat dit gevolgen kan hebben voor het kind.

De gevolgen

Het slaaptekort kan verschillende gevolgen hebben op de gezondheid van het kind. Zo kan het minder goed presteren op school, is er meer kans op het ontwikkelen van een depressie, is het kind emotioneel minder stabiel en is er een grotere kans op overgewicht. Hierdoor kan het kind onzeker worden en meer kans hebben op het krijgen van een depressie. Vermoedelijk heeft het minder slapen bij kinderen ook effect op het ontwikkelen van ADD (attention deficit disorder) of ADHD (attention deficit hyperactivity disorder).

De invloed op de hersenen

Door het slaapgebrek is het kind overdag moe en kan zich niet concentreren op school. Bij kinderen zijn de hersenen tot het 21ste levensjaar nog niet volgroeid, waardoor de gevolgen van een slaaptekort nog groter zijn dan bij volwassenen. Kinderen kunnen nieuwe informatie moeilijker opslaan wanneer ze te weinig hebben geslapen, de hersencellen kunnen minder goed nieuwe verbanden leggen waardoor het moeilijker wordt om herinneringen op te slaan. Het geheugen wordt dus door slaapgebrek aangetast. Het kind is minder in staat om zich te concentreren en oplossingsgericht te denken, waardoor de kans op het maken van fouten groter wordt.

Overgewicht en slaaptekort

Wanneer iemand te weinig slaapt, worden er meer hongerhormonen aangemaakt zoals greline en minder hormonen die zorgen voor verzadiging na het eten, zoals leptine. Ook worden er meer stresshormonen aangemaakt en dit samen heeft een negatief effect op de stofwisseling. Er wordt meer vet aangemaakt, is meer eetlust en je krijgt minder snel een seintje dat je vol zit. Hierdoor is de kans op het ontwikkelen van overgewicht aanzienlijk verhoogd. Daarnaast zal een vermoeid kind eerder geneigd zijn tv te willen kijken en achter de computer te willen zitten en minder snel willen bewegen.

Slaapgebrek bij jonge kinderen

Een baby die veel moet huilen ’s nachts slaapt minder goed. Zij hebben meer kans om als kleuter ook slecht te slapen en daardoor ook als ze wat ouder worden. Een kleuter moet nog steeds 11 tot 13 uur per dag slapen om goed uitgerust te zijn en voor een kleuter is dit 10 tot 11 uur slaap per dag. Baby’s en kinderen tot 2 jaar hebben vooral problemen met in slaap vallen en in slaap blijven, terwijl kinderen vanaf 3 jaar vooral nachtmerries en rusteloosheid als reden van slaaptekort hebben.

Slaapproblemen en een ouder wordend kind

Oudere kinderen brengen meer tijd door achter de computer en tv en liggen vaak nog in bed met hun telefoon sms’jes te sturen en te whatsappen. Een puber heeft nog 9 uur slaap per nacht nodig, maar velen halen dit niet. De biologische klok kan als gevolg van een chronisch slaaptekort ontregeld raken. Er zijn ook pubers die het opgebouwde slaapgebrek in het weekend proberen in te halen, maar dit is niet goed voor het biologische ritme.

De oplossing

Een goede nachtrust moet voor het hele gezin belangrijk zijn. Het is beter om een vast tijdstip te hebben waarop het kind naar bed gaat en opstaat. De belangrijkste tips voor een goede nachtrust zijn:

• Vast bedritueel, bijvoorbeeld instoppen, verhaal voorlezen en lamp uit
• Wees consequent en sta niet teveel toe, bijvoorbeeld steeds uit bed mogen komen
• Geen eten of cafeïnehoudende producten voor het slapengaan
• Overdag voldoende bewegen
• Geen mobiel of spelcomputer in bed

Lees verder

• Cafeïne en de invloed op kinderen
• Hormoon greline en de invloed op overgewicht
• Hormoon leptine en de invloed op overgewicht
• Als je kind te vroeg wakker wordt
• Slapeloosheid door huilbaby