Gezondheidsklachten door slaapgebrek

Het niet kunnen slapen 's nachts is voor veel mensen een kwelling. Naast dat slaapgebrek leidt tot vervelende vermoeidheid overdag, kan het ook leiden tot gezondheidsklachten zoals blessures, concentratieproblemen, overgewicht, hoge bloeddruk, depressiviteit en vatbaarder zijn voor verkoudheden. Dit kan het dagelijkse leven behoorlijk beïnvloeden. Wat zijn de schadelijke gevolgen voor de gezondheid als gevolg van slaapgebrek?

Slaapproblemen

Als je niet kunt slapen, ben je overdag erg moe, raak je geïrriteerd en opgefokt. Concentreren gaat moeilijk, je reactievermogen is minder en het is moeilijk om dingen te onthouden. Als je niets aan je slaapprobleem doet, komt je gezondheid in een neerwaartse spiraal terecht en je ziet het leven een stuk somberder in. Na een paar slechte nachten kun je je al erg rot voelen. Slaapgebrek kan een hoop schade aanrichten in je lichaam, misschien wel meer dan je denkt.

Slecht geheugen

Tijdens de REM-fase van de slaap zijn je hersenen druk bezig om de informatie in je hoofd te verwerken. Er wordt gewerkt aan het zenuwnetwerk die ervoor zorgt dat je geheugen, leerproces, prestaties en het vermogen om problemen op te lossen optimaal functioneren. Als je door slaapgebrek minder REM-slaap krijgt, zul je dit goed merken. Zo word je sneller vergeetachtig en je hebt gebrek aan energie om problemen op te lossen. Om de effecten van je geheugen te testen kun je het volgende doen. Schrijf de namen van tien verschillende voorwerpen op een papiertje, leg dat weg en schrijf ze daarna uit je hoofd op een ander papiertje. Doe dit een keer als je uitgerust bent en vervolgens eens na een slapeloze nacht, en neem van beide een tijd op.

Overgewicht

Slaapgebrek maakt je hongerig en je bent vatbaarder voor gewichtstoename. Vooral mensen die lijden aan slaapapnoe of snurken kunnen hier last van krijgen. De oorzaak van de extra trek komt door het hormoon leptine. Dit hormoon geeft aan of het lichaam al dan niet meer voedsel nodig heeft. Tijdens de slaap stijgt het leptineniveau waardoor je hersenen weten dat je genoeg hebt gegeten. Bij slaapgebrek is het liptineniveau laag en krijgen je hersenen een signaal dat je meer voedsel nodig hebt en al gauw teveel calorieën binnen krijgt. Ze denken dus dat er sprake is van een voedselgebrek, terwijl je in feite genoeg hebt gegeten.

Voortdurende verkoudheid

Voldoende slaap zorgt voor een optimaal werkend immuunsysteem. Als dit ontregeld raakt door slaapgebrek, kan dit lijden tot een vervelende aanhoudende verkoudheid. Hierdoor kun je een rode en schilferige neus, gebarsten lippen en vochtige ogen krijgen. Uit onderzoek blijkt dat als je als gezonde volwassene 10 nachten lang 4 uur minder slaapt, dat het immuunsysteem daar opmerkelijk onder lijdt. Het aantal witte bloedlichaampjes (die antistoffen tegen ziektes produceren) wordt namelijk een stuk minder.

Vroegtijdig verouderen

Door slaapgebrek kan het verouderingsproces versnellen. Dit kan al vrij snel optreden. Wanneer je in minder dan een week maar 4 uur per nacht slaapt, is je lichaam minder goed in staat koolhydraten te verwerken en op te slaan en je hormoonhuishouding te regelen. Dit gebeurt ook in het lichaam van bejaarde mensen. Onderzoek toonde aan dat minder dan 5 uur slapen per nacht de levensduur kan beperken. Ook is aangetoond dat meer dan 9 uur per nacht slapen hetzelfde effect heeft op de gezondheid.

Hoge bloeddruk

Tijdens de slaap gaat de bloeddruk omlaag. Door een verstoorde nachtrust kan echter het tegenovergestelde effect hebben en leiden tot een te hoge bloeddruk en en hart- en vaatproblemen leiden. Uit een onderzoek bij verpleegkundigen bleek dat de personen die 5 uur of minder sliepen, 45% meer kans op een hartaandoening hadden dan degenen die 8 uur sliepen. Te lang slapen was ook niet zonder gevaar: de verpleegkundigen die negen tot 11 uur sliepen verhoogden hun risico met 38%.

Verhoogde kans op diabetes

Ook is wetenschappelijk aangetoond dat onvoldoende slaap een negatief effect heeft op de insulinehuishouding in je lichaam. Doordat dit ontregelt raakt, kan het leiden tot suikerziekte (diabetes).

Depressie

Al na een paar slapeloze nachten voel je jezelf een stuk minder fit. Het heeft nare gevolgen voor het functioneren overdag. Werken wordt een stuk moeilijker en je wordt een stuk prikkelbaarder. Het leven ziet er ineens een stuk somberder uit. Als de slaapproblemen een tijdje aanhouden, kan dit leiden tot depressiviteit. Het is verstandig om hulp te zoeken om de oorzaak van het probleem aan te pakken.

Meer verkeersongevallen

Het is een feit dat ongeveer de helft van alle verkeersongevallen wordt veroorzaakt door slaperige bestuurders. Bij een onderzoek is de reactiesnelheid van mensen met slaapgebrek vergeleken met die van mensen die alcohol hadden gedronken. Beide groepen functioneerden mentaal behoorlijk slecht. Rijden als je vermoeid bent, kan dus net zo gevaarlijk zijn als wanneer je teveel gedronken hebt.

Lees verder

• Moe in de middag: hoe kun je dit het beste aanpakken?
• Extreem moe: verschillende oorzaken op een rij
• Slapeloosheid: hoe kun je er het beste mee omgaan?
• Slapeloosheidsklachten door piekeren in bed
• Relatieproblemen als gevolg van slaapgebrek