Hersengezondheid: Tips voor goede hersenfunctie

De hersenen zijn essentieel voor de controle over de motoriek, het oordeel, de emotie, de taal, de perceptie, het geheugen, de gedachte, de aandacht, het vermogen om taken te plannen en uit te voeren, en het vermogen om een doelgericht leven te leiden. Net als andere spieren en organen hebben de hersenen de neiging minder scherp te worden naarmate mensen verouderen. Ouderen kampen sneller met hersenaandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Hoewel deze ziekten zich meestal later in het leven voordoen, zijn ze niet altijd volledig te wijten aan leeftijd; verschillende externe factoren zoals een slecht eetpatroon en een ongezonde levensstijl spelen een belangrijke rol. Het aanpakken van deze externe factoren verhoogt de kans op een zo optimaal mogelijke hersenfunctie.

• Bloeddruk verbeteren voor gezonde hersenen
• Hersengezonde voeding consumeren voor een gezonder brein
• Alcohol beperken
• Geraffineerde koolhydraten vermijden
• Geraffineerde ‘plantaardige’ (zaad)oliën vermijden
• Veel water drinken
• Hoofd beschermen
• Kwaliteitsvolle slaap voor een gezond brein
• Lichaamsbeweging voor hersengezondheid
• Mentale stimulatie voor een beter functionerend brein
• Regelmatig bloedonderzoek laten uitvoeren
• Bloedsuikerspiegel
• Cholesterol verbeteren
• Insulineresistentie
• IJzertekort
• Vitamine B12-tekort
• Sociale netwerken opbouwen

Bloeddruk verbeteren voor gezonde hersenen

Een hoge bloeddruk op middelbare leeftijd verhoogt het risico op cognitieve achteruitgang op latere leeftijd. Levensstijlveranderingen zijn nodig om de bloeddruk zo laag mogelijk te houden. Slank blijven, regelmatige lichaamsbeweging, het beperken van alcohol, stress verminderen en gezond en gevarieerd eten zijn enkele belangrijke adviezen om een gezonde bloeddruk te behouden.

Hersengezonde voeding consumeren voor een gezonder brein

Alcohol beperken

Mensen moeten alcohol beperken (één drankje per dag voor een vrouw en twee drankjes per dag voor een man). Te veel alcohol drinken verhoogt namelijk het risico op dementie.

Geraffineerde koolhydraten vermijden

Verwerkte suikers en zetmeel veroorzaken onnatuurlijke pieken in de bloedsuikerspiegel en verhogen de insulineniveaus. Dit verstoort de hersenchemie, wat schade aan de hersenen en de celstofwisseling veroorzaakt. Voorbeelden van geraffineerde koolhydraten zijn suiker, bloem, vruchtensap en bewerkte granen.

Geraffineerde ‘plantaardige’ (zaad)oliën vermijden

Soja-, saffloer- en maïsolie zijn geraffineerde plantaardige oliën die slecht zijn voor de gezondheid van de hersenen. Het is beter om te kiezen voor natuurlijke, onverwerkte dierlijke vetten en fruitvetten. Industriële zaadoliën bevatten vaak veel omega-6-vetzuren, die ontstekingen bevorderen en concurreren met de omega-3-vetzuren, die nodig zijn voor het goed functioneren van de hersenen en het immuunsysteem. Gezondere vetkeuzes zijn onder meer reuzel, schmaltz, rundvet, olijfolie, avocadoolie en kokosolie.

Veel water drinken

Het drinken van veel water of ongezoet, natuurlijk gearomatiseerd water is de beste keuze bij dorst. Het drinken van gezoete dranken leidt snel tot een beschadigd metabolisme. Vruchtensappen, zelfs zonder toegevoegde suiker, moeten vermeden worden omdat het lichaam geen onderscheid maakt tussen verschillende soorten vloeibare suiker.

Hoofd beschermen

Een matig tot ernstig hoofdletsel, zoals een hersenschudding, verhoogt het risico op cognitieve stoornissen. Het is belangrijk om risico's op hoofdletsel te minimaliseren. Voor kinderen zijn er enkele tips beschikbaar om hoofdletsel te voorkomen; velen zijn ook toepasbaar op volwassenen en ouderen.

Kwaliteitsvolle slaap voor een gezond brein

Een gebrek aan slaap heeft een nadelige invloed op aandacht en geheugen. Slechte slaapkwaliteit door aandoeningen zoals slaapapneu kan leiden tot langdurige cognitieve problemen. Tijdens de slaap voeren de hersenen essentiële taken uit, zoals het opruimen van toxines, het omzetten van kortetermijnherinneringen naar langetermijnherinneringen en het vormen van creatieve verbindingen. Goede nachtrust is dus essentieel voor de hersengezondheid.

Lichaamsbeweging voor hersengezondheid

Dagelijkse lichaamsbeweging is cruciaal voor zowel het lichaam als de geest. Beweging verlaagt de bloeddruk, verbetert het cholesterolgehalte, houdt de bloedsuikerspiegel stabiel en vermindert mentale stress, wat zowel de hersenen als het hart ten goede komt.

Mentale stimulatie voor een beter functionerend brein

Het uitvoeren van mentaal stimulerende activiteiten, zoals lezen, puzzels oplossen of een nieuwe vaardigheid aanleren, helpt de hersenen gezond te houden. Creatieve activiteiten zoals schilderen of handwerken zijn ook effectief in het stimuleren van hersenactiviteit.

Regelmatig bloedonderzoek laten uitvoeren

Bloedsuikerspiegel

Diabetes mellitus (suikerziekte) is een belangrijke risicofactor voor dementie. Preventie van diabetes is mogelijk door gezond te eten, regelmatig te bewegen en op gewicht te blijven. Als de bloedsuikerspiegel te hoog blijft (hyperglykemie), kunnen medicijnen nodig zijn om deze onder controle te houden.

Cholesterol verbeteren

Hoge niveaus van LDL-cholesterol verhogen het risico op dementie. Gezonde voeding, lichaamsbeweging en niet roken helpen om het cholesterolgehalte te verbeteren. In sommige gevallen zijn statines noodzakelijk om het cholesterol te verlagen.

Insulineresistentie

Insulineresistentie draagt bij aan de ziekte van Alzheimer en andere cognitieve aandoeningen. Veranderingen in voeding en beweging kunnen helpen om insulineresistentie terug te dringen. Lage-koolhydraatdiëten blijken effectief in het verlagen van insulinespiegels en het behouden van een gezond gewicht.

IJzertekort

Het brein heeft ijzer nodig voor neurotransmitterproductie en celfunctie. Bij ijzertekort moet de inname van rood vlees en schelpdieren worden verhoogd. Soms zijn ijzersupplementen noodzakelijk, vooral voor mensen met een plantaardig dieet.

Vitamine B12-tekort

Een tekort aan vitamine B12 leidt tot ernstige neurologische en psychiatrische problemen. Supplementen zijn nodig voor personen met een tekort, vooral voor mensen met een plantaardig dieet.

Sociale netwerken opbouwen

Sterke sociale banden zijn geassocieerd met een gezonder brein. Sociale activiteiten en interacties helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van het mentale welzijn, wat op zijn beurt cognitieve achteruitgang kan vertragen.