De hartfrequentie

Met de hartfrequentie bedoelen we de slagen die het hart maakt per minuut, het wordt ook wel de hartslag genoemd. Bij een volwassen persoon in rust is de hartslag 60 tot 100 slagen per minuut. De hartslag is dynamisch, hij past zich aan de behoefte van het lichaam aan. De hartslag kan onregelmatig, te snel of te langzaam gaan. Wanneer dit zo is heb je last van ritmestoornissen. Dit kan veroorzaakt worden door invloeden van buiten af. Hieronder verstaan wij hormonale invloeden, bijvoorbeeld adrenaline en signalen die door zenuwen worden overgebracht.
Ritmestoornissen kunnen worden opgelost door een pacemaker te gebruiken. Dit reguleert de slagen die het hart per minuut maakt.

Meting hartfrequentie

Er zijn verschillende methodes om de hartslag te meten.

• Een eerste methode is de pols te voelen en het aantal slagen te tellen. Deze methode is alleen niet makkelijk uit te voeren en niet erg betrouwbaar.
• De meest nauwkeurige methode is het elektrocardiogram dat door een hartspecialist wordt gemaakt. Door middel van elektrodes die op de borstkas en de rug gekleefd worden meet men de elektrische activiteit van het hart. Speciale cellen in het hart, de pacemakercellen, ontwikkelen een spontane elektrische activiteit waardoor de hartspier samentrekt. Elke keer dat er een prikkel vertrekt, wordt dit geregistreerd door een speciaal toestel, de elektrocardiograaf, en wordt het verloop van de prikkeling door het hart in een grafiek weergegeven.
• Omdat de klassieke Ecg-meting niet makkelijk uit te voeren is werden er eenvoudigere apparaten ontwikkeld. Deze apparaten worden veel door sporters gebruikt. De sporter legt een borstband aan waarin twee elektrodes zitten. Het elektrisch spanningsverschil van elke hartslag wordt gecapteerd en draadloos doorgezonden naar de ontvanger, een soort horloge dat men aan de pols draagt. Afhankelijk van het model kan dit horloge elke hartslag weergeven of een gemiddelde gedurende bijvoorbeeld 5, 15 of 60 seconden.
• Er bestaan ook hartslagmeters die de bloeddoorstroming in de vinger of de oorlel registreren. Men plaatst dan een klip op de vinger of de oorlel waarin een lichtje zit. Per hartslag stroomt er even meer bloed door de ledematen en wordt de lichtstraal even onderbroken waaruit men dan de hartslag kan afleiden. Deze methode is echter niet altijd betrouwbaar.

Oorzaken

Er zijn veel verschillende oorzaken voor een verstoord hartritme. Vaak ligt het probleem in de sinusknoop. Dat is een klein groepje gespecialiseerde spiercellen, gelegen in de rechter hartboezem. Deze spieren geven ongeveer eenmaal per seconde spontaan een signaaltje af dat de omliggende hartspier doet samentrekken. Het kan zijn dat de signaaltjes niet altijd aan komen en het hart dus onregelmatig klopt. Vaker komt het voor dat door een te actieve schildklier de sinusknoop te vaak signaaltjes af geeft.

Het drinken van koffie, thee en andere cafeïne houdende stoffen kan ook zorgen voor ritme stoornissen. Deze stof zorgt voor een langere pauze tussen de samentrekkingen van de spier.

Gevolgen

De ritmestoornissen geven in eerste instantie niet veel problemen. Ook zijn er veel medicijnen om het hart regelmatig te laten samen trekken. De klachten komen vaak op latere leeftijd. De conditie van het lichaam gaat sterk achteruit en vaak sterven de mensen met ritmestoornissen eerder. Ritmestoornissen veroorzaken ook sneller hartinfarcten. De medicijnen die voor ritmestoornissen worden gebruikt worden vaak afgekeurd omdat het sterftecijfer bij de mensen in behandeling hoger is als bij de niet behandelde groep.