Zweet (verkoeling voor het lichaam)

Zweet is het vocht dat het lichaam afstoot om voor verkoeling te zorgen. Dit wordt zweten of transpireren genoemd. Gemiddeld verliest een mens per dag ongeveer een halve liter vocht.

Verkoeling

Door te zweten regelt de huid de temperatuur en de waterhuishouding in het lichaam. De huis is het grootste orgaan van de mens. Bij enorme hitte laten de poriën (dat zijn de piepkleine gaatjes in de huid) het vocht uit het lichaam los. Als dit niet gebeurd, raakt het lichaam oververhit. Het moet in het lichaam altijd ongeveer 37 graden Celsius zijn. Als men sport of hoge koorts heeft, kan de temperatuur al snel oplopen, wat leidt tot zweten. Hierdoor koelt het lichaam af. Zweet zorgt er ook voor dat de afvalstoffen uit het lichaam worden geloosd. Voor het grootste deel bestaat zweet uit water, maar het bevat ook afvalstoffen en zout.

Zweetklieren

Ieder mens heeft tussen de 2 en 5 miljoen zweetklieren. Die klieren zitten niet gelijk over het lichaam verdeeld. De lippen van een mens bevatten bijvoorbeeld geen zweetklieren, de oksels bevatten er daarentegen heel veel. Sommige mensen zweten meer dan anderen. Dit kan sterk variëren. Iedereen verliest minstens een halve liter vocht per dag, maar dit kan oplopen tot 1,7 liter, bijvoorbeeld bij zware inspanning. Er zijn mensen die last hebben van de aandoening ‘hyperhidrosis’. Zij zweten buitensporig veel meer dan anderen omdat ze hyperactieve zweetklieren hebben. Bij hyperhidrosis zweet je constant op bepaalde plekken, bijvoorbeeld onder de oksels of in de handpalmen.

Geur

De geur van zweet hangt van een aantal dingen af, waaronder de hoeveelheid zweetklieren en de zuurgraad van de huid. Maar ook de bacteriën die op het zweet afkomen zijn van invloed op de geur. Vers zweet stinkt nog niet bij het verlaten van het lichaam. De bacteriën die er later opkomen, veroorzaken de nare lucht. De vieze zweetgeur wordt vaak verborgen door het gebruik van deorollers en deodorant. Dat is zeker niet iets van de laatste jaren. Al in de tijd van de Romeinen smeerde men zich in met een mengsel van houtskool en geitenvet. In de 19e eeuw gebruikten artsen een kalkoplossing om de zweetgeur te verbergen. In 1888 verscheen in Amerika het eerste deodorantmerk. Sindsdien gebruiken mensen dagelijks de spuitbussen of rollers om zichzelf een fris geurtje te geven. In Nederland gebruikt zo’n 80 % van alle inwoners dagelijks deodorant.

Voedingspatroon

Niet alleen de hoeveelheid zweetklieren en de zuurgraad van de huid spelen een rol bij de hoeveelheid zweet dat een mens dagelijks produceert. Het voedingspatroon is eveneens een belangrijke factor die daar invloed op heeft. Er zijn een aantal voedingsmiddelen dat stoffen bevat waar het lichaam extra op reageert. Vooral kruiden, uien, knoflook, koffie, thee en cola bevatten deze stoffen.

Zweet bij dieren

Mensen zijn niet de enige wezens die zweten. Honden zweten ook, maar ondanks hun dikke vacht zweten zij alleen op hun neus, tong en voetzolen. Varkens kunnen helemaal niet zweten, de kameel daarentegen zweet heel erg. Kamelen kunnen maar liefst 30 % van hun totale lichaamsgewicht aan vocht verliezen. Een mens droogt al uit bij het verliezen van 12 % zweet. Dit is nog niet meteen gevaarlijk: iemand met een gewicht van 40 kilo kan gemakkelijk 4,5 liter vocht verliezen zonder uit te drogen. Het is wel van belang om veel te drinken als het warm is, zodat de vochtvoorraad op peil blijft.