Niezen, uitleg wat het is en hoe het kan ontstaan

Iedereen niest wel eens, alleen de een meer dan de ander. Waardoor dat komt? Raar maar waar, het kan door eten, (zon-) licht en seks komen. Het verband tussen het niezen en deze aspecten wordt in dit artikel toegelicht en verder wordt uitgelegd wat niezen is en hoeveel bacteriën er vrijkomen wanneer je niest.

Niezen is een krachtige uitademing

Bij het niezen wordt de neus gereinigd van prikkelende stoffen. Dat gebeurt in de vorm van een plotselinge, krachtige uitademing. Wanneer er sprake is van een prikkeling, wordt dat doorgegeven aan de hersenen. De signalen worden via een zenuw naar het reflexcentrum gestuurd. Via die weg worden er veel spieren in beweging gebracht, die onder andere zorgen voor een krachtige samentrekking van de borstkas en de longen. Dit is het niezen. Na het niezen krijgen veel mensen kippenvel, dat komt doordat er tijdens het niezen warmte aan de omgeving wordt afgegeven.

De prikkelende stoffen kunnen allerlei stoffen zijn, dat ligt er deels ook aan waar je (over-) gevoelig voor bent. Het kan aan stoffen in de lucht liggen met een natuurlijke of chemische afkomst. Bij natuurlijke stoffen gaat het dan vaak om een allergische reactie. Verder is het bekend dat mensen vaker moeten niezen wanneer ze verkouden zijn. Het slijmvlies in de neus is dan gevoeliger door een virusinfectie (verkoudheidsvirus).

Een nies heeft een snelheid van meer dan 150 kilometer per uur! Daarvoor wordt eerst grote druk opgebouwd, die zelfs gevaarlijk kan zijn. Iedereen knijpt zijn ogen dicht tijdens het niezen, doordat de zenuwen van de ogen dicht bij de zenuwen van de neus zitten. Mocht het iemand lukken om de ogen open te houden tijdens het niezen, dan hoeft die persoon niet bang te zijn dat de ogen eruit zouden komen door de grote druk: dat is een broodje-aap-verhaal.

Het verband tussen niezen, seks, eten en (zon-)licht

Wanneer iemand weet dat hij bijna moet niezen, maar de nies wil niet komen, dan zegt men vaak dat die persoon naar het licht (zon of lamp) moet kijken. Bij 1 op de 3 mensen helpt dat. Dat mensen daardoor moeten niezen wordt door wetenschappers verklaard met een storing in het zenuwstelsel; een verkeerde verbinding. Op die manier wordt niezen ook aan andere factoren gekoppeld: zo zijn er families bekend die opvallend vaak moeten niezen na het eten en is uit onderzoek gebleken dat seksuele fantasieën en het hebben van seks ook kan leiden tot niezen. Tot dit laatste verband kwam hoofdonderzoeker Mahmood Bhutta van het John Radcliffe Hospital in Oxford wat te lezen is in het medische tijdschrift Journal of the Royal Society of Medicine. Er wordt gezegd dat niezen overeenkomt met een klein orgasme, maar dat lijkt ook een broodje-aap-verhaal.

De bacteriën en virusdeeltjes die vrijkomen bij het niezen

Zoals vermeld niest men voornamelijk om de neus te reinigen. Het is dus logisch dat er bacteriën vrijkomen tijdens het niezen. Wanneer deze niet tegen gehouden worden door een zakdoek of hand, dan komen er 100.000 kleine druppeltjes met bacteriën en virusdeeltjes vrij in de desbetreffende ruimte. Wanneer dat een openbare gelegenheid is zoals een bus, kan dat leiden tot een verkoudheid bij tot wel 150 medepassagiers doordat hierdoor het verkoudheidsvirus zich verspreidt. Dat gebeurt in zo’n 5 minuten waarin de druppeltjes in de lucht zweven of op bijvoorbeeld handvatten terecht komen.

© 2008 - 2025 Mabe, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.

Reacties

Carel, 28-09-2017
Sinds ik aangesloten ben aan zuurstof moet ik erg veel en zeer krachtig niesen, heeft u voor mij een advies?Reactie infoteur, 29-09-2017
Nee helaas. Ik zou uw arts raadplegen.

Jur, 17-07-2015
Hallo,
Ik heb best vaak migraine of spanningshoofdpijnen. Wanneer ik dan medicijnen pak, ga ik niezen als de medicatie begint te werken en ook als die uitgewerkt is. Komt dat dan doordat er een zenuw geprikkeld wordt? gr jurReactie infoteur, 24-07-2015
Ja, alleen kan je hier niets aan doen.

Bossers Ton, 02-03-2015
Na elke maaltijd moet ik niezen en snuit ik twee zakdoeken vol.Je durft niet meer uit te gaan eten. Ik weet niet precies wanneer het begonnen is, maar heb er al verschillende jaren last van. Ik gebruik veel medicijnen voor diabet 2, reuma, bloeddruk, hart. De huisarts weet het niet, vandaar mijn vraag.Reactie infoteur, 04-03-2015
Hallo,

helaas kan ik je ook niet verder helpen als de huisarts geen oplossing heeft.

Paul van Velzen, 22-02-2014
Kleine correctie cq aanvulling m.b.t. Het verspreiden van bacteriën tijdens het niezen. Daar wordt een mens niet verkouden van. Verkoudheid is immers een virale infectie en geen bacteriële. Maar als je verkouden bent en je niest dan verspreid je dus ook het virus en daarmee besmet je dan je omgeving. In dat geval is de nies tegenhouden met de hand ook geen gelukkige optie want via de hand kun je het virus eveneens verspreiden, iets wat de meeste mensen ook doen. Daarom zijn deurkrukken, trapleuningen, kranen en dergelijke ook zulke prima besmettingshaarden.Reactie infoteur, 25-02-2014
Bedankt voor je reactie!

H. V. Dijk, 16-05-2013
Waarom niesen wij, mijn man en ik al bijna een jaar iedere dag ik wel 50 keer per dag en mijn man wel 20 keer per dag.Wij zijn meer in Oostenrijk als in NL maar toch is mijn vraag nu kan zo iets chronisch zijn?Onze leeftijd is 67 en 68 misschien minder weerstand?Maar ik moet wel zeggen, je wordt er behoorlijk moe van, en het kost pakken zakdoeken want je neus blijft af en toe gewoon lopen.Reactie infoteur, 21-05-2013
Hallo,

ik ben geen dokter en kan uw vraag daarom niet beantwoorden. Ik kan mij wel voorstellen dat iedere dag zo vaak niezen vervelend is. Ik zou er eens mee naar uw huisarts gaan, omdat dit wel heel extreem is en de huisarts de oorzaak mogelijk wel kan achterhalen.

Groeten

M. Rikken, 04-11-2012
Volgens mijn man maak ik bij het niezen (te) veel lawaai. Ik heb wel geprobeerd dit te onderdrukken, maar dat lukt niet. Ik gebruik wel altijd een zakdoek, maar het geluid blijft volgens hem te hard. Kun je eigenlijk wel het geluid bewust beïnvloeden?Reactie infoteur, 04-11-2012
Je kan het geluid wel beïnvloeden, maar dan juist bewust harder maken. Er zijn mensen die het niezen extra aanzetten, je krijgt dan een heel harde en overdreven "hatsjoe". Maar als je dat niet doet, is het moeilijk om het geluid van het niezen te verminderen. Als je man vindt dat je dat wel kan en dat je dat moet doen, dan mag hij je er ook wel mee helpen door te zeggen hoe!