Melatonine: Slaap jezelf jong!

De meeste mensen weten wel dat melatonine effectief is tegen een jetlag. Minder bekend is dat melatonine ook erg goed helpt bij slapeloosheid. De meest interessante eigenschap van dit supplement is het effect dat melatonine heeft op de interne biologische klok. Door melatonine te slikken, wordt je volgens wetenschappelijk onderzoek jonger. Daar moet de hoeveelheid echter groot genoeg voor zijn. De melatonine van de drogist bevat te weinig werkzame stof voor een verjongend effect. Melatonine is een natuurlijk hormoon dat bij mensen en dieren in het lichaam voorkomt. De belangrijkste functie van melatonine is de regulatie van het dag/ nacht ritme (het circadiaanse ritme). Melatonine wordt geproduceerd door de mysterieuze pijnappelklier (vaak wordt geclaimd dat de pijnappelklier het zogenaamde "derde oog" zou zijn), gelocaliseerd achter het voorhoofd in de hersenen.

Wat doet melatonine nu precies?

Melatonine synchroniseert de interne biologische klok. Het melatonine signaal maakt deel uit van het systeem dat de circadiaanse cyclus reguleert en zorgt onder andere voor sufheid en verlaging van de lichaamstemperatuur. De productie van melatonine door de pijnappelklier wordt geremd door licht en gestimuleerd door duisternis. Om deze reden wordt melatonine ook wel "het hormoon van de duisternis" genoemd. De hoeveelheid melatonine in het bloed heeft een piek in het midden van de nacht en daalt dan geleidelijk in de tweede helft van de nacht.

In het verleden kregen mensen in een gematigd klimaat maar ongeveer zes uur daglicht per dag in de winter. Doordat we nu kunstlicht hebben, krijgen we nu het gehele jaar door maximaal acht uur duisternis per dag. Hierdoor wordt de melatonine productie enorm geremd. Dit zou de oorzaak zijn van de toenemende slapeloosheid, waar mensen onder te leiden hebben.

Wat is de toepasbaarheid van melatonine

Werkzaam tegen jetlags

Omdat er bij een jetlag sprake is van een verstoring van het interne slaap/waak ritme, is melatonine erg effectief bij jetlags. Melatonine hersynchroniseert als het ware het natuurlijke ritme, zodat waken en slapen opnieuw met elkaar in balans komen en wanneer je melatonine slikt bij een lange vlucht met tijdverschil zul je na de vlucht veel minder last hebben van een jetlag.

Werkzaam tegen slapeloosheid
Melatonine veroorzaakt slaperigheid en zorgt voor een verlaging van de temperatuur in het lichaam. Hierdoor zorgt melatonine ervoor dat je goed kunt inslapen, wanneer je daar moeite mee hebt. Het zorgt echter ook voor een beïnvloeding van het circadiaanse ritme en brengt dat opnieuw in balans. Hierdoor is melatonine ook effectief voor beter doorslapen tijdens de nacht zelf.

Werkzaam voor het verslaan van de tijd?

In 1993 werd al ontdekt dat melatonine ook een hele sterke antioxidant is (Tan et al, 1993). In 2007 werd echter door dezelfde onderzoeker ontdekt dat melatonine een uniek vermogen bezit tot de bestrijding van de zogenaamde vrije radicalen. Ook is bewezen dat melatonine de werkzaamheid van het immuunsysteem versterkt.

Daarnaast is ontdekt dat het de schade, die kankerverwekkende stoffen kunnen veroorzaken, kan beperken. Bij studies onder muizen is bovendien ontdekt dat muizen langer leven als ze structureel melatonine krijgen toegediend (Oaknin, 1995).

Melatonine als supplement: Effectief vanaf 2,5 mg werkzame stof

In Nederland is Melatonine, vaak als natuurlijk supplement om het inslapen te bevorderen, te verkrijgen bij de drogist in een zeer lage dosering (0,01 tot 0,05 mg). Onderzoek heeft echter aangetoond dat melatonine pas effectief is vanaf de zogenaamde 2,5-3,0 mg ondergrens. In een lagere dosering heeft melatonine eigenlijk weinig tot geen effect. Omdat er nog weinig onderzoek is gedaan naar de werkzaamheid van melatonine op langere termijn, is er in Nederland voorlopig voor gekozen om het product in deze lage dosering aan te bieden.

In de USA en via Internet wordt het supplement gewoon in sterkere dosering verkocht. In Nederland is melatonine in hogere dosering verkrijgbaar op voorschrift van een arts en via een zogenaamde meester apotheker.