Goedkope of dure leesbril?

Wie nog maar net een leesbril nodig heeft kan vaak prima toe met een leesbrilletje van een paar euro van de drogist. Maar een standaardbrilletje is niet voor iedereen geschikt. Voor-en nadelen van kant-en-klare leesbrilletjes.

Ouderdomsverziendheid

Naarmate de leeftijd vordert, neemt het vermogen van de ogen om scherp te stellen af. Om een voorwerp dichtbij goed te kunnen zien, moet de ooglens opbollen. De ogen van kinderen kunnen dit goed aan, maar bij zestigers is nog maar weinig over van dit vermogen. Dit komt omdat de kern van de ooglens bij het verstrijken van de jaren stijver wordt. Dit heet ouderdomsverziendheid of presbyopie. Vanaf ongeveer 45 jaar wordt dit duidelijker merkbaar, bijvoorbeeld bij het lezen van de krant.

Standaard leesbrilletjes

Iedereen moet op een gegeven moment aan de leesbril. Boven de 45 krijgen we massaal moeite met lezen. Gelukkig is dit vaak goedkoop op te lossen met zo’n standaardbrilletje. Ze zijn goedkoop, je hoeft je ogen niet eerst uitgebreid te laten opmeten en je pakt het brilletje in het voorbijgaan mee. Ook sommige opticiens bieden kant- en klare leesbrillen aan. Het nadeel aan standaardbrilletjes is dat ze niet op maat gemaakt zijn. Duurdere brillen bij de opticien zijn dat wel. Het is maar net of je iets goeds wilt voor je ogen of niet.

Ogen opmeten

Het is altijd een goed idee de ogen bij de opticien te laten opmeten als je voor de eerste keer een leesbril nodig hebt. De opticien kan namelijk de oogdruk controleren en zien of er sprake is van glaucoom, een oogziekte die boven het veertigste levensjaar vaker voorkomt. Na het laten opmeten van je ogen kun je zelf beslissen wat voor soort bril je wilt.

Kant- en klare brilletjes zijn vaak prima om snel even in de winkel een prijskaartje te lezen of om thuis de wasmachine in te stellen. Bij langdurig aaneengesloten gebruik, bijvoorbeeld achter de computer, is het soms handiger een op maat gemaakt exemplaar aan te schaffen.

In de praktijk kunnen veel 45- tot 60-jarigen met een standaardvariant toe. Vooral als de ogen nog maar beperkt achteruit zijn gegaan. Daarbij maakt het niet zoveel uit of er verschil is in sterkte tussen links en rechts. Als mensen al een bril hebben voor bijziendheid is het complexer om afwijkingen op de juiste wijze te corrigeren met een goedkope leesbril.

Waar kun je op letten

De prijs: Kant- en klare brilletjes zijn al verkrijgbaar vanaf 3 euro. Ze zijn er ook boven de 20 euro. Het verschil zit ‘m dan voornamelijk in het hippe montuur. Op maat gemaakte brillen beginnen bij 40 euro. Deze zijn dus meer dan tien keer zo duur. Brillen waarvoor je nog meer moet betalen gaat het meeste geld naar het montuur, de glazen blijven hetzelfde. Wel hangt er een prijskaartje aan extra dunne glazen of extra’s als ontspiegeling en een anti-kraslaag.

Sterkte: Kant- en klare leesbrillen zijn in beperkte sterkten verkrijgbaar. Dit varieert van +1 tot +3 of +4. Wie een hogere sterkte nodig heeft zal zich een duurdere bril moeten laten aanmeten. De sterktes van de standaardbrillen lopen met grote stappen op, vaak met een halve ‘dioptrie’ in plaats van een kwart. Je kunt dus +1,5 of +2,5 krijgen, maar niet +1,25 of +2,75.

Links en rechts: De glazen van goedkope leesbrillen zijn links en rechts altijd hetzelfde. Veel mensen hebben links een andere afwijking dan rechts. Je kunt dan even zo goed een goedkope leesbril aanschaffen, want in de praktijk merk je hier weinig van. Als het leidt tot dubbel zien of ‘een vervelend trekkend gevoel rond de ogen’, zit er niks anders op dan een duurdere bril te kopen.

Pupilafstand: De afstand tussen het linker- en rechterpupil verschilt van mens tot mens. De opticien past de bril aan op de individuele pupilafstand. Bij standaardbrillen wordt uitgegaan van een gemiddelde. Bij kant- en klare brillen ligt het centrum van de lenzen daardoor vaak niet recht voor de pupil. Dit kan tot ongemakken leiden, maar hoeft niet.

Cilinderafwijking: Soms is het oog niet mooi rond, maar ovaal. Deze afwijking heet astigmatisme, oftewel cilinderafwijking. De ovaal buigt de lichtstralen op een andere manier af dan een rond oog. Dat kan met een op maat gemaakte bril gecorrigeerd worden. Kant- en klare leesbrillen bieden geen oplossing voor een cilinderafwijking. Het is niet altijd nodig een cilinderafwijking te corrigeren.

Kwaliteit: De glazen van kant- en klare leesbrillen zijn vaak van mindere kwaliteit, waardoor ze het licht meer verstrooien. Er is niet echt verschil in optische kwaliteit. Kant- en klare leesbrillen kunnen niet ontspiegeld worden en zijn vaak krasgevoelig.

Heb je last van zowel bij- als verziendheid en wil je niet steeds van bril wisselen, dan kun je bij de opticien een bril laten aanmeten met bifocale (half maantje in het glas) of multifocale glazen.