Langer blijven leven, door minder te slapen

Wie vind het niet vervelend als 's morgens de wekker gaat? Graag zouden we nog even willen blijven liggen... Ongeveer een derde van ons leven slapen we. Net als eten is slapen een eerste levensbehoefte, we sterven eerder aan een slaapterkort dan aan honger. Te weinig slaap is slecht, maar hoe zit het met teveel slapen?

Slapen

Tijdens onze slaap komt ons lichaam en onze geest tot rust. Veel van onze spieren ontspannen zich en de hersengolven, hartslag en ademhaling vertragen. Ons bewustzijn verlaagd, doordat de hersenen alle prikkels van buiten blokkeren, we raken afgesloten van de buitenwereld. Onze hersencellen herstellen zich na een dag activiteit. Na 10 dagen zonder slaap overlijden we, bij honger is dit pas na enkele weken.

Behoefte

Naarmate we ouder worden neemt de tijd dat we slapen af. Pasgeboren baby's slapen wel tot 18 uur per dag. Rond het eerste jaar is dit afgenomen tot 14 of 15 uur. Een kleuter slaapt ongeveer 11 uur per dag. Rond het tiende levensjaar slapen kinderen minder dan 10 uur. Dit neemt nog verder af als je in de pubertijd komt. Volwassenen hebben genoeg aan 6 tot 8 uur slaap. Bij oudere mensen veranderd het slaappatroon. De slaap per nacht wordt korter en overdag houden ze een 'middagdutje'. De behoefte aan een lange slaap verdwijnt.

Ritme

Als het 's avonds donker wordt, wordt het hormoon melatonine afgegeven in de hersenen. Door dit hormoon word je slaperig. Onder invloed van licht wordt het hormoon afgebroken, en ben je daardoor overdag wakker. Een slecht slaapritme is slecht voor je biologische klok en dit werkt het functioneren overdag tegen. Het slechte slaapritme vergt grote aanpassingen van je biologische klok.

Slaapgebrek

Als we niet of te weinig slapen wordt het functioneren van onze hersenen sterk beïnvloed. De volgende dingen worden aangetast:

• geheugen
• concentratievermogen
• spraakvermogen
• reactiesnelheid
• besluitvaardigheid
• emoties
• gevoel voor tijd en ruimte
• fysieke gezondheid

Te weinig slapen verhoogt de kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten met 110%! Als we een keer te weinig hebben geslapen maken we dat weer goed door langer te slapen. Mensen die te weinig slapen zijn vaak overdag slaperig en chagrijnig en het functioneren op het neuro-cognitieve vlak is slechter.

Teveel slaap

Door teveel slaap kan de interne klok ontregeld raken en kun je daardoor de volgende nacht slaapproblemen krijgen. Veel slapen duidt vaak op een onderliggend probleem. Sommige mensen lijden aan een slaapstoornis die hypeaomnie heet. Je bent dan overdag heel slaperig bent, ook al heb je genoeg geslapen. Net als bij te weinig slapen verhoogt te veel slapen de kans om te overlijden ook met 110%, alleen niet door hart- en vaatziekten. Wat wel de oorzaak is, is niet bekend. Ook verdubbeld teveel slapen het risico op Parkinson. Mogelijk heeft dit te maken met het slaaphormoon melatonine dat in het bloed zit.

Advies

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar wat de de beste, gezondste slaapduur is. De uitkomsten lopen ook nogal uit een. Uit het ene onderzoek komt het advies niet langer dan 8 uur te slapen, uit een ander onderzoek komt dat we het beste 6.5 tot 7.5 uur kunnen slapen. Weer een ander onderzoek zegt dat 5 of 6 uur slapen waarschijnlijk een heilzaam effect zou hebben op onze gezondheid. Volgens een onderzoek van professor Kripke is de levensverwachting van vrouwen die tussen de 3.5 en 4.5 uur slapen hoger dan van vrouwen die meer dan 7.5 uur per nacht slapen. Hetzelfde geldt voor mannen die korter slapen dan mannen die langer slapen. Voor onze biologische klok is 7.5 uur slaap het meest ideaal. Het is dus nog niet precies duidelijk wat de beste slaapduur is. Het is daarom misschien het beste naar onze biologische klok te luisteren en vooral niet teveel of te weinig te slapen...