De gevaren van de zon

De zon maakt de mens vrolijk en uitbundig. En zorgt dat we dat mooie bruine kleurtje krijgen. De bloemen groeien en bloeien en de dieren planten zich voort. Kortom: de zon is welkom. Maar de zon kent ook zijn gevaarlijke kanten. waar we op moeten letten als we in aanraking komen met de zon of zo graag dat bruine kleurtje willen hebben.

Zonnebrand

Een zonnebrand treedt op wanneer de huid de huid wordt blootgesteld aan overmatige zonnestraling. De huid verbrand dan. In het begin is er nog niks merkbaar, dit komt meestal pas na een paar uur. De huid ziet er dan rood uit en voelt pijnlijk aan. Wanneer de huid ernstig verbrand is, kunnen er ook blaren ontstaan. Zelfs koorts en een shock kan zich bij een zeer ernstige zonnebrand openbaren. Over een zonnebrand moet daarom vooral niet te licht gedacht worden. Men onderscheidt drie verschillende soorten zonnebrand, ingedeeld in graads verbrandingen:

Eerste graad

Na een uur zonnebaden word de huid rood doordat de bloedtoevoer vergroot is. De verbrande lichaamsdelen zijn gevoelig en pijnlijk bij aanraking zoals schurende kleding en wrijven. Mensen met een lichte huid en/of rood haar zijn hier extra gevoelig voor. Na ongeveer twee dagen is de roodheid en gevoeligheid ver afgenomen. De huid kan nu donkerder gaan kleuren.

Tweede graad

De huid is sterker verbrand bij eerste graad, en ook ontstoken. Er vormen zich blaren op de huid. De huid begint met vervellen.

Derde graad

De huid is ernstig rood en ontstoken, en er vormen zich blaren. Er treedt koorts op en de persoon voelt koude rillingen. in ernstige gevallen kan de persoon ook in shock raken. De huid is opgezwollen en schilfert heel erg af, omdat grote delen van de huid afsterven.

Behandeling

Bij eerste en tweedegraads zonnebrand volstaat meestal het koelen met een aftersun. Wanneer de persoon pijn heeft, mag deze gestild worden met een paracetamol. Wanneer het gaat jeuken, gebruik dan een verkoelende zalf want krabben verergert de pijn. Bij derdegraads zonnebrand is het belangrijk o de verbrande delen 10-15 minuten onder koud stromend water te houden, desnoods onder de douche. Drink hierbij voldoende water, 2 tot 3 liter per dag. Wanneer de persoon koorts krijgt of zelfs in shock raakt, moet er een arts worden bij gehaald. Soms worden er ook ontstekingsremmende middelen gegeven.

Zonnebad

Bij het nemen van een zonnebad word het lichaam bloot gesteld aan zonnestraling. Onder invloed van ultraviolette straling die van de zon afkomstig is, word de huid aangezet tot de vorming van het pigment melamine. Hierdoor krijgt de huid een bruine kleur, wat voor veel mensen gezien word als een mooier uiterlijk. Het pigment wat gevormd word, beschermd de huid tegen de ultraviolette straling en de huid word verdikt. Wanneer iemand begint met zonnebaden, moet dit geleidelijk aan worden opgebouwd en er moet altijd een zonnebrandcrème worden gebruikt. Zonnebrandcrème bevatten stoffen die de ultraviolette straling tegen houden. Hoe hoger de beschermingsfactor, hoe langer men ermee in de zon kan blijven. Mensen met een lichte huid moeten een zo hoog mogelijke beschermingsfactor nemen. Ieder jaar weer opnieuw moet de tijd worden opgebouwd, omdat de huid in de winter amper zonlicht ziet en daardoor weinig pigment heeft. Een zonnebank geeft geen bescherming tegen zonnestraling, dus dat moet niet verward worden met het effect van echte zonnestraling. Teveel aan zonnestraling verouderd de huid vroegtijdig. Ook kan het huidkanker veroorzaken. Juist door het modebeeld van bruin willen zijn, komt tegenwoordig ook vaker huidkanker voor.

Zonnebank

Een zonnebank onderscheidt Zich van een zonnehemel met het feit dat een zonnebank een ligbank is en een zonnehemel een hangend apparaat. Beiden bezitten tl-lampen waarin ultraviolette straling van IV-a, UV-b of beiden. Doel is om bruin te worden. Opgemerkt dient te worden dat een zonnebank of zonnehemel geen bescherming biedt tegen de echte zonnestraling. Mensen die dit gedurende de winter gebruiken, moeten in het voorjaar/zomer bij het nemen van zonnebaden, evengoed de tijd langzaam opbouwen.

Zonnesteek

Een zonnesteek treedt op wanneer het hoofd te lang en te veel word blootgesteld aan de warme zonnestraling. Het hoofd word hierdoor te lang verhit en er ontstaat hersenoedeem. De persoon die een zonnesteek heeft opgelopen, krijgt een hoogrood gezicht en de huid voelt heet en droog aan. De pols voelt snel aan en de persoon voelt aandrang om te urineren. later kan de persoon bewusteloos raken. In Europa kot een zonnesteek vrij weinig voor, in de warmere landen wel vaker. Mensen die naar een zeer warme streek op vakantie gaan, dienen eraan te denken het hoofd goed te bedekken en niet te lang in de brandende zon te verblijven.

Behandeling

Een zonnesteek moet altijd behandeld worden. Leg of breng de persoon zo snel mogelijk in een koele omgeving. Leg koude kompressen op het hoofd o het hoofd af te laten koelen. Wanneer de persoon niet meer buiten bewustzijn is, laat deze dan water drinken waaraan wat zout is toegevoegd. Geef niet teveel water ineens en giet nooit water in de mond van een persoon die nog buiten bewustzijn is.

Warmtestuwing

Wanneer de warmteafgifte van het lichaam moeizaam verloopt door een te warme omgeving, dan ontstaat er warmtestuwing. Hierbij heeft de persoon hoofdpijn, is duizelig en misselijk. De persoon heeft dorst en transpireert hevig. De polsslag is snel en tenslotte kan er ook bewusteloosheid optreden. Warmtestuwing komt vaker voor, bijvoorbeeld wanneer men in een te hete omgeving zware arbeid verricht. Soms denkt men dat men te maken heeft met een zonnesteek. De behandeling is wel hetzelfde als bij een zonnesteek. In een koele omgeving brengen, koelen van het lichaam en water met wat zout drinken.