Vullingen in kiezen of tanden

Een vulling wordt gebruikt voor kiezen en tanden. Dit in gevallen wanneer er een gaatje (cariës) is ontstaan als gevolg van bacterieën. Er worden doorgaans twee typen vullingen gebruikt. De bekendste is de grijze vulling, deze werd vooral vroeger veel gebruikt. Tegenwoordig zijn er ook witte vullingen. Wat is het verschil tussen die twee en zijn vullingen schadelijk voor de gezondheid?

Vullen

Wanneer door cariës gaatjes ontstaan, moet dit worden gevuld. Gebeurt dit niet, dan kan de cariës zich doorzetten tot de wortel van de tand of kies, waardoor deze uiteindelijk verloren zal gaan. Het is dus van belang dat het gaatje gevuld word. Er worden twee typen vullingen gebruikt, de grijze en de witte vulling.

Amalgaam

De bekende grijze vulling heet amalgaam. Dit bestaat uit een verbinding van kwik en een ander metaal. (Zilver, tin, koper en zink). Metaalpoeder word gemengd met het vloeibare kwik, waardoor het kwik hard word. Kwik is slecht voor de gezondheid, en vullingen bestaan voor bijna de helft uit kwik. Het kwik komt via verdamping of via de tanden en kiezen rechtstreeks is ons lichaam, en kan gezondheidsklachten veroorzaken. Tenminste, dat is de redenering. Of dit werkelijk ook zo is, is tot op heden nog niet bewezen. Via drinkwater komen ook allerhande metalen ons lichaam binnen. En dat kan het lichaam heel goed verwerken. Dagelijks zou er ongeveer 1 miljoenste gram kwik in het lichaam terecht komen via vullingen, en dit is heel erg weinig. Kwikdamp bevat geen organische kwik en is daarom minder schadelijk dan het eten van vis. Vis bevat namelijk wel organische kwik. Tandartsen die dagelijks met kwik werken hebben meer kwik in hun lichaam dan patiënten, en bij de tandartsen zijn geen gezondheidsklachten waargenomen. Een overgevoeligheidsreactie komt heel zelden voor, bij ongeveer 1 op de 50.000 mensen. De conclusie is dus dat het niet wetenschappelijk is bewezen dat amalgaam schadelijk is voor de gezondheid, en dat men beter een vulling in de mond kan hebben dan het eten van vis. Als het dan op kwik aankomt... Een ander nog niet wetenschappelijk verhaal dat rond gaat, is dat er langs kiezen en tanden meridianen ,lopen. Deze geven signalen door aan het lichaam. Vanwege de verstoring van de metalen in de vulling, zouden er elders in het lichaam klachten kunnen ontstaan. meridianen zijn nooit wetenschappelijk aangetoond, daarom is het heel moeilijk om te zeggen of dit een mogelijke oorzaak is van klachten elders in het lichaam. Met amalgaam kunnen over het algemeen grote en moeilijke gaten gevuld worden. Ook op plaatsen waar de kauwkracht erg groot is, zoals bij kiezen, word amalgaam gebruikt. Amalgaam is zeer stevig en kan de grote druk aan. Amalgaam is galvanisch: dit wil zeggen dat ze een batterij vormen. Metalen vormen een batterij en in een mond zijn verschillende metalen aanwezig zijn door de vullingen. Hierdoor ontstaan er kleine stroompjes van minder dan 1 volt spanning. Door te kauwen op aluminiumfolie komt er een elektrische lading vrij. Deze lading gaat direct naar de tandzenuw, en dit doet ontzettend veel pijn. Een amalagaamvulling heeft een levensduur van ongeveer 7 tot 10 jaar, maar er zijn ook mensen die al 20 jaar met dezelfde vulling rondlopen.

Composietvulling

De witte vullingen heten composietvullingen. Deze vulling bestaat uit een kunsthars, een bindmiddel en een vulmiddel dat niet organisch is, zoals glas. Deze vullingen zijn nauwelijks zichtbaar en zijn vooral ideaal wanneer er zich gaatjes aan de voorkant van tanden bevinden. De levensduur is korter dan bij amalgaam. Ze kunnen dan ook niet vaak bij kiezen gebruikt worden, daar waar de kauwdruk hoog is. De vullingen kunnen deze grote druk niet aan en breken. Vaak worden daarom dit soort vullingen gebruikt voor snijtanden met gaatjes, of voor kleine gaatjes in de kies waarvan er geen druk op komt te staan. Composietvullingen worden vaak verkozen boven amalgaamvullingen omdat men van mening is dat amalgaam schadelijk is voor de gezondheid. Het voordeel van een composietvulling is dat het aan een tand of glazuur te plakken is, hierdoor hoeft er minder van het tandweefsel worden weggeboord. De tand of kies blijft daardoor sterker en zal minder snel splijten. Soms treden er allergische reacties op voor het kunsthars. Composietvullingen bezitten geen metalen dus hebben ook niet die elektrische lading wanneer men op een zilverpapier kauwt.

Noodvulling

Als noodvulling word vaak gebruikt gemaakt van glasionomeer. Deze bestaat uit een poeder van fijngemalen glasdeeltjes en uit een vloeistof van polyacrylzuur of maleïnezuur. Deze vulling slijt zeer snel en is daarom alleen in gebruik als noodvulling of bij kinderen waarvan de tand of kies toch bijna uit gaat vallen. Glasionomeer geeft fluoride af en is daarom ideaal voor kinderentanden.

Het vullen

Eerst krijgt men een verdoving tegen de pijn. Deze word gegeven aan de kant waar de vulling gezet moet worden. De prik kan even pijnlijk aanvoelen maar is over het algemeen goed te verdragen. Soms proeft men het verdovingsmiddel in de mond: spuug dit uit of spoel met water. Na enige tijd begint de verdoving te werken, men merkt nu dat de kant van de verdoving dof en gevoelloos is. De tandarts controleert of de verdoving werkt door even te prikken. Overigens kan men ook zonder verdoving behandeld worden, geef dit dan even aan. Bij het aanbrengen van een vulling wordt eerst de oude vulling verwijderd of het aangetaste deel wordt weggeslepen. Het oppervlak wordt droog gemaakt. De vulling wordt in lagen aangebracht en gehecht, afhankelijk van het soort vulling. Als laatste wordt de vulling glad gepolijst.

Amalgaam

Voor het aanbrengen van een amalgaamvullingenen moet er veel gezond tandweefsel worden weggehaald. Dit heeft als reden dat amalgaam zich niet hecht aan de tand of kies, ook niet met lijm of een ander middel. Hierdoor word er gezond tandweefsel weg geboord in een bepaalde vorm, zodat het amalgaam automatisch door deze vorm blijft zitten. De vulling word gemengd tot een soort pasta en aangebracht in het gat. Daarna droogt het en word het hard, door de speciaal geboorde vorm blijft de vulling op zijn plaats zitten.

Composietvulling

Composietvullingen hechten aan de tand of het glazuur. Men hoeft dus geen gezond tandweefsel weg te halen. Chemisch hardende composieten worden vlak voor het aanbrengen gemengd: ze bestaan uit twee componenten en harden vrij snel vanzelf. Ze verwerkingstijd is dus heel kort en er moet zo snel mogelijk mee aan de slag gegaan worden. Lichthardende composieten hebben een lange verwerkingstijd en worden uitgehard door middel van een halogeenlamp.

Lees verder

• Tandcyste: oorzaak en behandeling
• Ontstoken tandvlees doet pijn
• Wortelpuntontsteking: oorzaak en behandeling