Overgang en menopauze: symptomen, kenmerken en klachten
De overgang is een natuurlijk proces waar iedere vrouw mee te maken krijgt. Het kan een periode beslaan van enkele jaren, waarin de eierstokken van de vrouw minder oestrogeen gaan produceren. De veranderingen van het vrouwelijke hormoon oestrogeen kunnen aanleiding zijn voor lichamelijke en psychische klachten. Na de laatste menstruatie van de vrouw begint de menopauze. Een periode dat is voorafgegaan met wisselende symptomen, klachten en kenmerken, dat ook bekend staat als pre-menopauze.Eind van de vruchtbare periode van de vrouw
De vele verschijnselen die optreden aan het eind van de vruchtbare periode van het leven van iedere vrouw, doet zich voor tijdens de overgang. De medische term voor de overgang is climacterium.Wanneer begint de overgang?
De overgang begint wanneer de eierstokken van de vrouw minder oestrogeen, het vrouwelijke hormoon, begint te produceren. Het gevolg is dat de menstruatiecyclus van de vrouw onregelmatig begint te worden.Symptomen onregelmatige menstruatie
Een kenmerk van de overgang is het onregelmatig worden van de menstruatiecyclus van de vrouw. Symptomen van een onregelmatige menstruatie zijn:- Kort op elkaar bloedverlies,
- Bloedverlies blijft heel lang weg,
- Soms met heel veel bloedverlies,
- Dan weer met heel weinig bloedverlies,
- Dan weer eens een normale menstruatie.
Eerste verschijnselen overgang
Gemiddeld zijn de vrouwen tussen de 45ste en 47ste jaar oud, als ze de eerste verschijnselen van de overgang opmerken. Aangezien echter iedere vrouw uniek is en iedere menstruatiecyclus uniek is, zijn er vrouwen die voor hun 40ste al in de overgang komen en zijn er vrouwen bekend die ver in hun 50ste nog steeds geen overgangklachten kennen.Te vroeg beginnende overgang
We spreken over een te vroeg beginnende overgang als de vrouw voor haar 40ste de eerste verschijnselen, klachten en symptomen van de overgang waarneemt.Factoren die de overgang beïnvloeden
Er zijn factoren die van invloed zijn op welke leeftijd bij de vrouw de overgang begint. Deze factoren kunnen zijn:- Erfelijkheid: als je moeder laat of juist vroeg in de overgang terechtkwam, is de kans groot dat het ook bij jou zal gebeuren,
- Menstruatie: ben je vroeg begonnen met menstrueren, zal naar alle waarschijnlijkheid de overgang pas laat inzetten,
- Overgewicht: vrouwen met overgewicht hebben een grotere kans dat de overgang later zal inzetten dan gemiddeld,
- Roken: vrouwen doe roken komen gemiddeld twee jaar eerder in de overgang terecht dan vrouwen die niet roken,
- Pil: vrouwen die de pil slikken hebben over het algemeen weinig last van de overgangsklachten en het slikken van de pil heeft zover bekend weinig tot geen invloed op de overgang.
Hoe lang duurt de overgang?
De allereerste hormonale veranderingen die plaatsvinden in de eierstokken van de vrouw, het verminderde oestrogeenproductie, tot de allerlaatste menstruatie en het bereiken van een nieuw hormonaal evenwicht in het lichaam van de vrouw, kan 4 jaar duren. Echter, dit kan van vrouw tot vrouw sterk verschillen.Overgangsklachten
Niet iedere vrouw heeft tijdens de periode van de overgang last van lichamelijke of psychische klachten. Aan de andere kant zijn er vrouwen die veel hinder in het dagelijks leven ondervinden door de overgangsklachten.- Bij 20% van alle vrouwen in de overgang zijn de overgangsklachten zo erg dat ze het dagelijks leven negatief verstoren,
- Bij 20% van alle vrouwen in de overgang kennen helemaal geen overgangsklachten,
- Bij 60% van alle vrouwen in de overgang is het een zeer wisselend beeld en zij zitten tussen veel overgangsklachten tot weinig overgangsklachten in.
Welke overgangsklachten zijn er?
De klachten tijdens de overgang zijn over het algemeen deze:
- Opvliegingen,
- Hoofdpijn,
- Gewichtstoename,
- Prikkelbaarheid,
- Depressiviteit,
- Vermoeidheid,
- Slapeloosheid,
- Nachtelijk transpireren,
- Meer transpireren dan normaal,
- Onregelmatige menstruatie en bloedverlies,
- Vaginale droogheid,
- Seksuele problemen.
Typische kenmerk overgang:
Een typisch kenmerk van de overgang is voor veel vrouwen de opvliegingen. In principe zou het onregelmatig worden van de menstruatie ook tot een kenmerk mogen worden aangeduid, ware het niet dat het wegblijven van de menstruatie ook een teken kan zijn van een eventuele zwangerschap.Psychische klachten
Het wegblijven van de menstruatie en het verlies van de vruchtbaarheid staat voor veel vrouwen gelijk aan het ouder worden. Sombere gevoelens kunnen het leven van de vrouw in de overgang beïnvloeden, zoals: ben ik nog aantrekkelijk genoeg als vrouw? Sombere gevoelens kunnen zich uiten in:- Opstandige gevoelens,
- Depressieve gevoelens en
- Onzekere gevoelens.
Huisvrouw en moeder zijn tijdens de overgang
Behalve de overgang en diens lichamelijke klachten en ongemakken heeft de vrouw van middelbare leeftijd nog het een en ander te verwerken. De huisvrouw en de moeder krijgt te maken met het feit dat de kinderen gaan studeren of het huis uit gaan. Het wordt stiller in huis, waar minder huiselijke werkzaamheden te doen is voor de vrouw, waar minder sociale contacten en gezelligheid te vinden is. De positie van huisvrouw en moeder zijn gaan veranderen, houd daar rekening mee! Stressvermindering, maar vooral iets om handen hebben dat afleiding geeft, helpt!Voordeel van huisvrouw en moeder zijn tijdens de overgang is dat je thuis kan blijven als jij last hebt van overgangsverschijnselen, wat meteen ook een nadeel is: werk geeft veel afleiding!
Vrouwen die bijvoorbeeld slachtoffer zijn van narcistisch misbruik en slachtoffer zijn van financiële vrouwenmishandeling, kunnen ondanks hun opleiding, gedwongen thuis zitten. Voor hen is het dubbel zo lastig om in de overgang te zitten, terwijl er voor hen weinig mogelijk is.
Werkende vrouwen in de overgang
Werkende vrouwen hebben behalve met de overgang ook met (veel!) stress op het werk te maken. Werk dat ze in deze lastige periode ook afleiding geeft. Stressvermindering, mindfulness, yoga en meditatie kunnen helpen. Ook een goede ademhalingstechniek vanuit de buik kunnen vrouwen helpen de balans beter te behouden.Nadeel voor de werkende vrouw in de overgang is dat ze moet werken, ook tijdens nare momenten in de overgang. De afleiding die werk en steun van haar collega's haar kunnen bieden, kunnen juist weer als een groot voordeel gezien worden tijdens de overgang.
Onzekerheid
Een symptoom tijdens de overgang is de onzekerheid van veel vrouwen tijdens de overgang. Deze onzekerheid kan belemmerend werken als de vrouw op zoek gaat naar nieuwe bezigheden, omdat ze zich onzeker voelt over haar jeugdige uiterlijk en de angst om niet langer meer lichamelijk aantrekkelijk te zijn.Sommige vrouwen hebben in deze periode ook nog eens te maken met ontrouw. Ze ontdekken dat hun man en/of partner al jaren een ander hebben, of hun man/partner besluit dat het tijd is om uit elkaar te gaan. De onzekerheden kunnen zich hierdoor op elkaar stapelen. Vrouwen vinden heel veel steun aan hun sociale netwerk.
Positieve factoren tijdens de overgang
Wat zijn nu de positieve kanten van de overgang voor de vrouw?- De vrouw kan terugvallen op een grote levenservaring en levenswijsheid,
- Als de kinderen het huis uit gaan hebben ze (eindelijk!) veel meer tijd voor zichzelf, ondanks het enorme gemis van de kinderen,
- Eindelijk kunnen ze nieuwe talenten ontdekken en ontwikkelen (hoeveel vrouwen beginnen niet op een latere leeftijd met studeren?)
- Nooit meer de hinderlijke lichamelijke klachten tijdens het maandelijkse bloedverlies,
- Geen risico meer op een zwangerschap.
