Overgang en menopauze: symptomen, kenmerken en klachten
De overgang is een natuurlijk proces waar iedere vrouw mee te maken krijgt. Het kan een periode beslaan van enkele jaren, waarin de eierstokken van de vrouw minder oestrogeen gaan produceren. De veranderingen van het vrouwelijke hormoon oestrogeen kunnen aanleiding zijn voor lichamelijke en psychische klachten. Na de laatste menstruatie van de vrouw begint de menopauze. Een periode dat is voorafgegaan met wisselende symptomen, klachten en kenmerken, dat ook bekend staat als pre-menopauze.
Eind van de vruchtbare periode van de vrouw
De vele verschijnselen die optreden aan het eind van de vruchtbare periode van het leven van iedere vrouw, doet zich voor tijdens de overgang. De medische term voor de overgang is climacterium.
Wanneer begint de overgang?
De overgang begint wanneer de eierstokken van de vrouw minder oestrogeen, het vrouwelijke hormoon, begint te produceren. Het gevolg is dat de menstruatiecyclus van de vrouw onregelmatig begint te worden.
Symptomen onregelmatige menstruatie
Een kenmerk van de overgang is het onregelmatig worden van de menstruatiecyclus van de vrouw. Symptomen van een onregelmatige menstruatie zijn:
- Kort op elkaar bloedverlies,
- Bloedverlies blijft heel lang weg,
- Soms met heel veel bloedverlies,
- Dan weer met heel weinig bloedverlies,
- Dan weer eens een normale menstruatie.
Eerste verschijnselen overgang
Gemiddeld zijn de vrouwen tussen de 45ste en 47ste jaar oud, als ze de eerste verschijnselen van de overgang opmerken. Aangezien echter iedere vrouw uniek is en iedere menstruatiecyclus uniek is, zijn er vrouwen die voor hun 40ste al in de overgang komen en zijn er vrouwen bekend die ver in hun 50ste nog steeds geen overgangklachten kennen.
Te vroeg beginnende overgang
We spreken over een te vroeg beginnende overgang als de vrouw voor haar 40ste de eerste verschijnselen, klachten en symptomen van de overgang waarneemt.
Factoren die de overgang beïnvloeden
Er zijn factoren die van invloed zijn op welke leeftijd bij de vrouw de overgang begint. Deze factoren kunnen zijn:
- Erfelijkheid: als je moeder laat of juist vroeg in de overgang terechtkwam, is de kans groot dat het ook bij jou zal gebeuren,
- Menstruatie: ben je vroeg begonnen met menstrueren, zal naar alle waarschijnlijkheid de overgang pas laat inzetten,
- Overgewicht: vrouwen met overgewicht hebben een grotere kans dat de overgang later zal inzetten dan gemiddeld,
- Roken: vrouwen doe roken komen gemiddeld twee jaar eerder in de overgang terecht dan vrouwen die niet roken,
- Pil: vrouwen die de pil slikken hebben over het algemeen weinig last van de overgangsklachten en het slikken van de pil heeft zover bekend weinig tot geen invloed op de overgang.
Hoe lang duurt de overgang?
De allereerste hormonale veranderingen die plaatsvinden in de eierstokken van de vrouw, het verminderde oestrogeenproductie, tot de allerlaatste menstruatie en het bereiken van een nieuw hormonaal evenwicht in het lichaam van de vrouw, kan 4 jaar duren. Echter, dit kan van vrouw tot vrouw sterk verschillen.
Overgangsklachten
Niet iedere vrouw heeft tijdens de periode van de overgang last van lichamelijke of psychische klachten. Aan de andere kant zijn er vrouwen die veel hinder in het dagelijks leven ondervinden door de overgangsklachten.
- Bij 20% van alle vrouwen in de overgang zijn de overgangsklachten zo erg dat ze het dagelijks leven negatief verstoren,
- Bij 20% van alle vrouwen in de overgang kennen helemaal geen overgangsklachten,
- Bij 60% van alle vrouwen in de overgang is het een zeer wisselend beeld en zij zitten tussen veel overgangsklachten tot weinig overgangsklachten in.
Welke overgangsklachten zijn er?
De klachten tijdens de overgang zijn over het algemeen deze:
- Opvliegingen,
- Hoofdpijn,
- Gewichtstoename,
- Prikkelbaarheid,
- Depressiviteit,
- Vermoeidheid,
- Slapeloosheid,
- Nachtelijk transpireren,
- Meer transpireren dan normaal,
- Onregelmatige menstruatie en bloedverlies,
- Vaginale droogheid,
- Seksuele problemen.
Typische kenmerk overgang:
Een typisch kenmerk van de overgang is voor veel vrouwen de opvliegingen. In principe zou het onregelmatig worden van de menstruatie ook tot een kenmerk mogen worden aangeduid, ware het niet dat het wegblijven van de menstruatie ook een teken kan zijn van een eventuele zwangerschap.
Psychische klachten
Het wegblijven van de menstruatie en het verlies van de vruchtbaarheid staat voor veel vrouwen gelijk aan het ouder worden. Sombere gevoelens kunnen het leven van de vrouw in de overgang beïnvloeden, zoals: ben ik nog aantrekkelijk genoeg als vrouw? Sombere gevoelens kunnen zich uiten in:
- Opstandige gevoelens,
- Depressieve gevoelens en
- Onzekere gevoelens.
Huisvrouw en moeder zijn tijdens de overgang
Behalve de overgang en diens lichamelijke klachten en ongemakken heeft de vrouw van middelbare leeftijd nog het een en ander te verwerken. De huisvrouw en de moeder krijgt te maken met het feit dat de kinderen gaan studeren of het huis uit gaan. Het wordt stiller in huis, waar minder huiselijke werkzaamheden te doen is voor de vrouw, waar minder sociale contacten en gezelligheid te vinden is. De positie van huisvrouw en moeder zijn gaan veranderen, houd daar rekening mee! Stressvermindering, maar vooral iets om handen hebben dat afleiding geeft, helpt!
Voordeel van huisvrouw en moeder zijn tijdens de overgang is dat je thuis kan blijven als jij last hebt van overgangsverschijnselen, wat meteen ook een nadeel is: werk geeft veel afleiding!
Vrouwen die bijvoorbeeld slachtoffer zijn van narcistisch misbruik en slachtoffer zijn van financiële vrouwenmishandeling, kunnen ondanks hun opleiding, gedwongen thuis zitten. Voor hen is het dubbel zo lastig om in de overgang te zitten, terwijl er voor hen weinig mogelijk is.
Werkende vrouwen in de overgang
Werkende vrouwen hebben behalve met de overgang ook met (veel!) stress op het werk te maken. Werk dat ze in deze lastige periode ook afleiding geeft. Stressvermindering, mindfulness, yoga en meditatie kunnen helpen. Ook een goede ademhalingstechniek vanuit de buik kunnen vrouwen helpen de balans beter te behouden.
Nadeel voor de werkende vrouw in de overgang is dat ze moet werken, ook tijdens nare momenten in de overgang. De afleiding die werk en steun van haar collega's haar kunnen bieden, kunnen juist weer als een groot voordeel gezien worden tijdens de overgang.
Onzekerheid
Een symptoom tijdens de overgang is de onzekerheid van veel vrouwen tijdens de overgang. Deze onzekerheid kan belemmerend werken als de vrouw op zoek gaat naar nieuwe bezigheden, omdat ze zich onzeker voelt over haar jeugdige uiterlijk en de angst om niet langer meer lichamelijk aantrekkelijk te zijn.
Sommige vrouwen hebben in deze periode ook nog eens te maken met ontrouw. Ze ontdekken dat hun man en/of partner al jaren een ander hebben, of hun man/partner besluit dat het tijd is om uit elkaar te gaan. De onzekerheden kunnen zich hierdoor op elkaar stapelen. Vrouwen vinden heel veel steun aan hun sociale netwerk.
Positieve factoren tijdens de overgang
Wat zijn nu de positieve kanten van de overgang voor de vrouw?
- De vrouw kan terugvallen op een grote levenservaring en levenswijsheid,
- Als de kinderen het huis uit gaan hebben ze (eindelijk!) veel meer tijd voor zichzelf, ondanks het enorme gemis van de kinderen,
- Eindelijk kunnen ze nieuwe talenten ontdekken en ontwikkelen (hoeveel vrouwen beginnen niet op een latere leeftijd met studeren?)
- Nooit meer de hinderlijke lichamelijke klachten tijdens het maandelijkse bloedverlies,
- Geen risico meer op een zwangerschap.
Seksueel actief tijdens de menopauze
Veel vrouwen kijken met angst uit naar de periode van de overgang. Huiverend zijn ze om de vervelende klachten tijdens de overgang en om hun vruchtbaarheid te verliezen. Reden is dat de meeste nadruk van de overgang op de klachten liggen, terwijl er heel veel vrouwen zijn die genieten van het leven, immers: Vrouwen zijn echter veel meer dan alleen hun vrouwelijke biologie. Heel veel vrouwen blijven lichamelijk, psychisch en seksueel net zo actief tijdens de menopauze als ze dat waren voor de overgang.
Kenmerk menopauze
De menopauze is de periode na de overgang. Het allergrootste kenmerk van de menopauze is dat de menstruatiecyclus van de vrouw voorgoed wegblijft en de vrouw niet meer zwanger kan worden.
Reacties
Nathalie, 22-03-2011
Wat een onzin zeg, de huisvrouw die onzeker wordt over het feit dat de kinderen het huis verlaten en ze minder huishoudelijke taken te doen heeft. Wie heeft dit geschreven? Ik gok een man. Ik ben 43 en begin nu met overgangsklachten te maken te hebben. Ik heb een eigen bedrijf en werk 35 uur per week. Ook al mijn vriendinnen in deze leeftijdscategorie doen dat. Het traditionele plaatje van de huisvrouw die als enige doel heeft om voor haar gezin te zorgen bestaat allang niet meer. Wat ik ook mis is zicht op hoe je met de overgang omgaat als je nog jonge kinderen hebt. De gemiddelede leefttijd waarop vrouwen kinderen krijgen is inmiddels 31 in Nederland. Die van mij zijn 3 en 1 en verlaten dus de komende 17 jaar echt nog niet het huis. Hoe ga ik om met mijn vermoeidheid en stemmingswisselingen terwijl ik zulke jonge kinderen heb? Vroeger was dit misschien uitzonderlijk, maar tegenwoordig krijgen heel veel vrouwen pas later kinderen, 39 en 40 is echt niet meer een uitzondering. Deze trends mis ik in uw informatie. En een cursus tekenen en schilderen is prima om je nieuwe talenten te ontdekken, maar geeft wel een zeer gekleurd beeld van wat de huidige 40+ vrouw doet en behoefte aan heeft… Beetje neerbuigend zelfs. Hoe hou je een druk gezinsleven en een carriere vol met overgangsklachten? Daar mis ik info over. Niet over hoe de huisvrouw haar bezigheden weer uit kan breiden… Erg bevooroordeeld, dit artikel.
Reactie infoteur, 06-04-2011
Beste Nathalie,
Mag ik je graag verwijzen naar een ander artikel dat meer van toepassing op je is? Wekende moeders in de overgang: http://mens-en-samenleving.infonu.nl/ouder-en-gezin/70543-werkende-moeders-in-de-overgang.html
Voor iedere werkende moeder - ook als ze in de overgang zit - kan een persoonlijk netwerk grote voordelen opleveren. Ik weet niet of het op jou van toepassing is beste Nathalie, maar ik wil je het volgende artikel niet onthouden:
http://mens-en-samenleving.infonu.nl/communicatie/70735-werkende-moeder-voordeel-persoonlijk-netwerk-opbouwen.html
Een druk gezinsleven en een carriere combineren terwijl er sprake is van overgangsklachten, is misschien het volgend artikel op jou van toepassing:
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/70542-overgang-natuurlijke-hulp-tegen-opvliegers.html
Beste Nathalie, ik wil je heel graag heel veel succes en sterkte toewensen met zowel de overgang, je carriere als zelfstandig ondernemer en met je drukke gezinsleven!
Met vriendelijke groet, Roberta
Indeovergang?, 31-10-2010
Ik wil graag commentaar leveren op de sub-stukjes "moeder en huisvrouw" en de "positieve factoren" want ik denk namelijk dat de schrijver hier helemaal de plank misslaat en uit gaat van een situatie van 30 jaar geleden. Ik ben 40, denk begonnen te zijn met het hele overgang verhaal maar mijn kind is pas 7. Voorlopig zal ik dus echt nog steeds moeder moeten zijn én huisvrouw én werknemer. Daarnaast vind ik dat uw opmerking"Het wordt stiller in huis, waar minder huiselijke werkzaamheden te doen is voor de vrouw, waar minder sociale contacten en gezelligheid te vinden is." een ware belediging voor de vrouw van 2010! Zo ook de opmerking dat een positief kenmerk van deze overgang is dat ik nu eindelijk kan gaan schilderen? En dat de overgang blijkbaar garant staat voor levenswijsheid? En ook nog dat de kinderen het huis uitgaan wanneer de vrouw in de overgang is (geweest) Ik ben meestal heel blij met de stukjes die ik op deze site lees, maar waar haalt u bovengenoemde wijsheid in vredesnaam vandaan?
Reactie infoteur, 02-11-2010
Beste Indeovergang?
Jammer dat het bovenstaande artikel niet op jou van toepassing is.
Ik wil je ontzettend veel succes en sterkte toewensen met zowel de overgang, het zorgen van een jong kind en met het werk.
Met vriendelijke groet, Roberta
Caro53, 26-04-2010
Is het al zo ver?
geen idee, ik weiger te geloven dat na alle turbulentie in mijn leven, 4 kinderen, fysieke en mentale ups en downs me nu steeds beroerder ga voelen van zoiets als "de overgang"!
verander langzaam in een depressieve, verdroogde hobbit met chronische pijn in gewrichten en spieren.
bah, mag ik bedanken
Reactie infoteur, 27-04-2010
Beste Caro53,
Wat je eigenlijk wil zeggen is:"Bah, ik heb mijn portie ellende wel gehad in mijn leven, moet ik nu dan ook nog eens de elelnde van een overgang gaan doormaken?" Klopt dat? Veel vrouwen voelen zich zo, ik weet het, het is een zeer schrale troost, maar je bent niet de enige!
Ik vind het wel heel vervelend te moeten lezen dat je zoveel last hebt van chronische pijnen. Ik ga er van uit dat je hier onder behandeling bent bij een arts en ik hoop van ganser harte dat die pijnen snel gaan verminderen!
Ik kan me voorstellen dat als de depressieve klachten je leven negatief gaan beinvloeden dat je niet staat te juichen om naar de huisarts te gaan. Sommige vrouwen, ongeacht of ze nu in de overgang, pre-menopuaze of in de menopauze zitten, kunnen baad hebben van injecties met vrouwelijke hormonen. Behalve dat kan de huisarts goede adviezen voor je hebben om goed om te kunnen gaan met depressieve gevoelens.
Het is een hele goede instelling om te weigeren te geloven dat de overgang een negatieve invloed zou moeten hebben op een vrouw en op het leven van de vrouw. De overgang hoort bij het leven van een vrouw en lang niet iedere vrouw hoeft daar vervelende klachten aan over te houden tijdens de overgangsjaren!
Beste Caro, ik wil je heel graag het allerbeste toewensen!
Met vriendelijke groet, Roberta