De invloed van licht en lichttherapie: winterdepressie

Als de winter langer duurt dan normaal, de dagen maar donker blijven en de zon zich maar niet laat zien, krijgen steeds meer mensen last van sombere gevoelens. Het ontbreken van licht zorgt er verder voor dat mensen veel meer gaan eten en dat ze lui worden. Zodra de zon en het voorjaar zich laten zien, verandert dat allemaal. De invloed van licht op het dagelijkse leven.

Kunstlicht

Uit onderzoek is gebleken dat het kunstlicht dat in het moderne leven al tientallen jaren zijn intrede heeft gedaan, heeft gezorgd voor kwalen als herfstdepressie en winterblues. Door die onnatuurlijke licht is het hele natuurlijke winter- en zomerritme verdwenen dat er vroeger wel was. Toen dat licht er nog niet was, leefde de mens met het licht dat de natuur bood. Dat betekende in de zomer lange dagen buiten zijn en hard werken en in de winter vroeg naar bed omdat de duisternis dat ingaf. Tegenwoordig geeft kunstlicht iemand de gelegenheid om altijd door te gaan. Zelfs iemand die de dag en de nacht om wil draaien kan dat doen door de moderne technologische ontwikkelingen.

Snel ontwaken in plaats van langzaam door de natuur

Vroeger wekte de zon mensen en werden mensen ook op een natuurlijke manier wakker. Tegenwoordig zorgen wekkers met luide geluiden daarvoor. Dat betekent dat iemand plotseling ontwaakt en niet langzaam. Het wordt daardoor heel snel in een hoge staat van paraatheid gebracht, terwijl de slaapkamer waarin iemand ligt eigenlijk aangeeft dat er nog gewoon lekker doorgeslapen kan worden. Winterdepressie en een dip zijn het gevolg.

Enorme vermoeidheid

Mensen met een winterdepressie zijn voortdurend moe. Ook ontbreekt de concentratie. Bovendien hebben mensen met een winterdepressie voortdurend zin in zoetigheid en willen ze het liefst de hele dag slapen en kunnen ze ook de hele dag slapen. Bij een normale depressie komt dat ook voor, maar mensen met een normale depressie kunnen soms ook juist helemaal niet slapen. Iemand met een winterdepressie kan ook last hebben van somberheid en is vaak sneller geïrriteerd.

Verschil tussen winterdepressie en een gewone depressie

Het verschil tussen iemand met een gewone depressie en iemand met een winterdepressie is dat de persoon met een winterdepressie in de zomer geen last heeft van nare gevoelens. Alle klachten verdwijnen zodra het buiten lichter wordt en de zon schijnt.

Klinieken waar lichttherapie wordt gegeven

Er zijn in Nederland tientallen klinieken waar ze lichttherapie geven om mensen met een winterdepressie te behandelen. Overigens kunnen mensen ook gewoon thuis een lichtbak neerzetten waar ze per dag een half uurtje voor moeten gaan zitten om voldoende licht tot zich te nemen. Iemand hoeft daarvoor niet in het licht te kijken, maar kan gewoon een boek lezen of voor de computer zitten en daar aan werken.

Hoe werkt licht op de psyche?

Er is vanuit onze natuur zonlicht nodig om wakker te worden. De fotoreceptoren in de ogen kunnen zelfs ontluikend daglicht opvangen. Dit gebeurt in de nucleus, een kleine groep zenuwcellen in de hypothalamus. De hypothalamus, de hersenklier die hormonen produceert, zorgt op signaal van de nucleus dat de juiste hormonen vrijkomen. ’s Ochtends zijn dat:

1. Serotonine
2. Adrenaline
3. Cortisol

In de avond komen melatonine, adenosine en orexins vrij als het goed is, die het lichaam slaperig maken.

Een speciale ontwaaklamp die de natuur nabootst

Philips maakt een speciale ontwaaklamp waarbij licht de persoon in kwestie wakker maakt. Volgens het concern wordt op die manier het waak- en slaapritme bevorderd en worden de hormonen aangemaakt die daarvoor nodig zijn.