Vasten, waarom doen we dat?

Een week lang niet eten, alleen groentebouillon, thee, water en vruchtensappen en toch energie en geluksgevoelens hebben en bovendien nog drie kilo afvallen. Wat een aantrekkelijk aanbod! Wie denkt dat dit waar is, komt bedrogen uit en speelt met zijn gezondheid. Vasten betekent meer dan alleen maar afvallen. Naast het gezondheidsaspect speelt ook spiritualiteit en religie een grote rol.

Natuur

Vasten is iets van de natuur, daar is het vanzelfsprekend. Dieren in het wild eten in de herfst heel veel, zodat ze een speklaag krijgen, opdat ze in de winter op deze reserves kunnen teren. Toch zijn ze dan nog zeer energiek en vol kracht. Zo kunnen trekvogels vluchten tot 5000 km zonder voeding afleggen. Bij ziekte vasten dieren net zo lang, tot ze weer helemaal gezond zijn. Ook de mens ontwikkelde al vroeg het vermogen voedselopslagplaatsen te maken, om in slechte tijden te overleven. Ze merkten echter ook dat het positief kan zijn te vasten. Jagers beschikten bijv. na het vasten over meer energie en uithoudingsvermogen.

Gezondheid

De Griekse arts Hippocrates (460-375 v. Chr.) erkende vasten al als geneesmethode, volgens hem was de natuur de arts van de ziekte. Hij adviseerde bij ziektes minder te eten. De monniken in de middeleeuwen gebruikten vasten als preventief en therapeutisch middel. Bij het vasten verandert de stofwisseling en het lichaam haalt het voedsel uit het lichaam zelf. Op die manier worden vetreserves verbrand, het hele lichaam ontgift, cholesterol en suiker in het bloed, alsmede vet in de bloedvaten worden minder. Chronische ziektes als reuma, allergieën, maag- en darmklachten, hoge bloeddruk en diabetes kunnen op deze manier behandeld worden.

Toch is vasten nog wel omstreden. Sommige voedingsdeskundigen waarschuwen ervoor dat het lichaam in een stress-situatie komt, wanneer het geen voedsel meer krijgt. Het kan zelfs dodelijk zijn, als bijv. het hart te zwaar belast wordt. In ieder geval moet men in geval van vasten altijd een arts raadplegen. Kinderen mogen niet vasten, zieke volwassenen alleen onder toezicht.

Religieus aspect

Vasten is het bewust onthouden van voedsel tijdens een bepaalde tijd. Het lichaam moet van binnen gereinigd worden, het afvallen is bijzaak. De innerlijke reiniging heeft naast een medische, ook een religieuze reden. Het doel hiervan is, van binnen vrij te worden, tot een bewuste waarneming van de omgeving en zichzelf te komen. Vasten leidt je af van het wezenlijke. Het dagelijks leven wordt onderbroken, degene die vast zorgt voor een afstand tussen zijn tegenwoordige leven en kan zich op die manier opnieuw oriënteren.

In alle religies zijn vormen en redenen voor vasten: als teken van boetedoening, als offer tot verzoening, als voorbereiding op religieuze handelingen of om te rouwen. De gelovige concentreert zich door het vasten steeds meer op zijn geloof. Daarbij zijn er ook nog sociale factoren. Mensen die vasten, ontwikkelen solidariteit met anderen die vasten. Ook als ze zelf na het vasten weer mogen eten, kunnen ze zich makkelijker voorstellen hoe moeilijk hongeren is. Zo wordt bijv. bij de ramadan gedacht.

Populair

In de laatste jaren wordt er steeds meer gevast. Daarvoor zijn verschillende redenen: materieel hebben we weinig meer te wensen, maar aan de andere kant leven we steeds anoniemer en de mensen zijn op zoek naar meer geestelijke inhoud. Daaruit komen problemen voort, die ervoor kunnen zorgen dat mensen gaan vasten. Omdat we altijd zoveel kunnen eten als we willen, is overgewicht een echte volksziekte geworden. De mens maakt zich echter tegelijkertijd ook zorgen om de gezondheid. Daarom proberen velen te vasten, waarbij ze niet helemaal hoeven te stoppen met eten. Vaak is het ook genoeg om voor bepaalde tijd lekkernijen, alcolhol of sigaretten te laten staan. Toch denkt niet iedereen bij vasten aan niet-eten. Velen vasten ook, door bijv. een paar weken de auto te laten staan, of een tijd geen tv te kijken, ook dát is een vorm van vasten.