Vasten: beweegredenen en vormen van vasten

Vasten is het zich geheel of gedeeltelijk onthouden van eten waarbij er meestal wel water of kruidenthee gedronken mag worden. De periode kan variëren van enkele dagen tot enkele weken. Vasten kan gebeuren om verschillende redenen. Sommigen vasten omdat ze snel willen afvallen, sommigen uit religieuze redenen en anderen om het lichaam te reinigen. Welke vormen van vasten zijn er en welk effect heeft het op je lichaam?

Beweegredenen om te vasten

Mensen kunnen verschillende beweegredenen hebben om te vasten. Vaak wordt het gedaan als een periode van bezinning op het dagelijkse leven. Door te vasten moet je het rustiger aan doen en heb je tijd om stil te staan bij allerlei zaken die spelen in het leven. Andere redenen om te vasten kunnen zijn: religieuze gronden, medische redenen, hongerstaking, reiniging van het lichaam of als teken van rouw. Er wordt ook gevast als manier om af te vallen. Helaas zal het lichaam dan overgaan in een spaarstand, waardoor het effect weer teniet wordt gedaan zodra je weer begint met eten.

Vasten uit religie

Vrijwel iedereen kent wel het vasten in de islam: de ramadan. Dit is een vastenperiode van een maand waarbij tussen zonsopgang en zonsondergang niet gegeten, gedronken, gerookt of kwaadgesproken mag worden. Het christendom kent een vastentijd die begint op Aswoensdag als voorbereiding op het Paasfeest. Er volgt een veertigdagentijd wat een tijd is van bezinning. Het is geen periode van continu vasten wat door velen wordt gedacht. Pasen is het einde van de vastentijd. Tussen Aswoensdag en Pasen zitten 46 dagen. Traditioneel wordt er op 6 zondagen in de tussenliggende periode niet gevast zodat er 40 dagen over blijven om te vasten. De regels hieromtrent zijn in de loop van de tijd versoepeld. Naast het christendom en de islam, wordt er ook gevast in het jodendom, hindoeïsme en boeddhisme.

Vasten uit medische redenen

Vasten vanuit een medische reden wordt gedaan vooral in de natuurgeneeskunde, maar ook in de reguliere geneeskunde. Dit kan gedaan worden als voorbereiding op een operatie zodat er minder kans is op complicaties. In dat geval wordt er minimaal enkele uren voor de operatie geadviseerd om te vasten. In de natuurgeneeskunde geneeskunde wordt vasten vaak gedaan als een zuiveringskuur zodat het lichaam gezuiverd wordt van gifstoffen.

Vasten als zuiveringskuur

In de natuurgeneeskunde wordt vasten gezien als een manier om het lichaam te zuiveren van allerlei gifstoffen of van dood of ziek weefsel. Door het darmstelsel een periode rust te geven wordt het gezuiverd. Vaak duurt zo’n zuiveringskuur een week, maar het wordt ook wel eens korter of langer gedaan. De darm wordt nog extra gezuiverd door het nemen van zuiveringszout of door het gebruik van klysma’s. Deze vorm van vasten kent verschillende manieren om het uit te voeren. Het is nooit bewezen dat het invloed heeft op het verwijderen van gifstoffen of ziek of dood weefsel. De volgende vormen van vasten komen voor:

Theevasten

Bij theevasten wordt er alleen thee gedronken en verder wordt er niets anders gedronken of gegeten. Meestal duurt het één week. Er wordt dan per dag enkele liters thee van verschillende kruiden gedronken. De kruiden waarvan de thee is getrokken stimuleert het uitscheiden van gifstoffen uit het lichaam. Deze vorm van vasten is een van de meest strengste vormen van vasten en kan het beste onder begeleiding van een deskundig iemand worden gedaan.

Sapvasten

In Nederland is sapvasten de meest toegepaste vorm van natuurgeneeskundig vasten. Er wordt dagelijks ongeveer een liter groentesap met daarnaast vaak ook vruchtensap gedronken. De sappen kunnen zelf geperst worden met behulp van een sapcentrifuge of gewoon gekocht worden in de (natuur)winkel. Let erop dat je geen sappen koopt met toegevoegde suiker. De voorkeur van groentesappen gaat uit naar sappen die een melkzuurfermentatie hebben ondergaan omdat dit een positieve werking op de darmflora heeft.

Fruitvasten

Tijdens een fruitvastenkuur wordt er drie keer per dag een portie fruit tussen de 200 en 300 gram gegeten. Tussendoor mag je kruidenthee of water drinken. Het is belangrijk om het fruit goed te kauwen en langzaam te eten. Dit geeft nog een enige vorm van verzadiging waardoor het wat gemakkelijker vol te houden is. Voor deze vorm van vasten wordt gekozen als je daarnaast bijvoorbeeld moet blijven werken. Daardoor is het beter vol te houden dan een sapkuur.

Rijstvasten

Deze vorm van vasten komt uit China en Japan vandaan. Het is een onderdeel van de macrobiotiek. Dit is en voedingssysteem waarbij het streven naar een evenwicht tussen de mens en zijn omgeving centraal staat. Tijdens deze periode van vasten mag er dagelijks één kopje zilvervliesrijst met 2 kopjes water worden gaargekookt met ongeraffineerd zeezout toegevoegd. Iedere rijstkorrel moet goed gekauwd worden en mag pas doorgeslikt worden als het vloeibaar is. Voor de behoefte aan vocht wordt er Bancha gedronken. Dit is een Japanse driejarenthee, gemaakt van drie jaar oude blaadjes. Deze vorm van vasten wordt ook gevolgd met het gebruiken van gaargekookte rijst naar behoefte waarbij er water of kruidenthee mag worden gedronken.

Vasten als manier om af te vallen

Vooral als mensen in een korte tijd veel willen afvallen wordt er wel eens gekozen om te vasten. Meestal wordt er gekozen om erg weinig tot niets te eten waarbij er wel gedronken wordt. Het lichaam schakelt om naar een soort van spaarstand en zal alles wat binnen komt zorgvuldig willen vasthouden. Misschien val je snel wat kilo’s af, maar zodra er gestopt wordt met vasten, zal het lichaam het tekort weer snel aanvullen. Vaak kom je dan nog meer aan dan je af bent gevallen. Deze vorm van vasten is niet geschikt om verantwoord af te vallen. Het valt onder de crashdiëten. Daarbij bestaat het gevaar om tekorten te krijgen van belangrijke voedingsstoffen en het krijgen van het zogenaamde “jo-jo effect”.

Lees verder

• Ramadan op het werk
• Afslanktips om verantwoord af te vallen
• Het broodwisseldieet: op snelle wijze afvallen
• Het Houtsmullerdieet tegen kanker
• Afvallen met het EGA dieet