Rontgenfoto en antibiotica: onbekend risico bij de tandarts

Een goed gebit en gezond tandvlees. Daarvoor is regelmatig bezoek aan een tandarts noodzakelijk. Echter, er zijn relatief onbekende gezondheidsrisico's verbonden aan tandartsbezoek. Het is van essentieel belang om zelf een oogje in het zeil te houden als het gaat om antibiotica en de gewoonte om periodiek rontgenfoto's van de mond te maken. Naar beide grijpen sommige tandartsen (nog) te gemakkelijk, en dat kan negatieve gevolgen voor de gezondheid hebben. Tips, onderzoek en feiten. Regelmatig naar de tandarts gaan, is belangrijk voor een gezond gebit en tandvlees. Toch zijn er weleens relatief onbekende gezondheidsgevaren aan het tandartsbezoek verbonden. Het is van essentieel belang dat je zelf actief aanwezig bent als sturende persoon bij wat er gebeurt. Twee factoren springen daarbij in het oog: antibiotica-gebruik, en de gewoonte om rontgenfoto's in de mond te maken.

Niet per se routinekwestie

Het lange tijd gangbare standpunt in de tandartswereld is, dat een rontgenfoto in de mond zo'n lage stralingsdosis veroorzaakt, dat het absoluut ongevaarlijk is. Daarbij is bij recent onderzoek echter toch een kanttekening gemaakt. Wat is het geval? Onderzoekers uit Brighton en Koeweit onderzochten het verband tussen kanker van de schildklier en het aantal rontgenfoto's dat in de mond was gemaakt tijdens tandartsbezoeken. De onderzoekers meldden dat het aantal gevallen van schildklierkanker in Engeland is verdubbeld in dertig jaar. Weliswaar stelden de onderzoekers dat er meerdere factoren een mogelijke rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van kanker van de schildklier. Ook ging het om een onderzoek waarbij ervaringen werden opgetekend van mensen, zonder uitgebreid tandheelkundig dossier .Er moet dan ook meer onderzoek gedaan worden om meer duidelijkheid te verkrijgen. Maar toch willen de onderzoekers dentale radiografie in beeld brengen als mogelijke risicofactor voor een gezonde schildklier.

Maatregelen om zelf te nemen

Het standaard periodiek maken van een rontgenfoto van het gebit is volgens het onderzoek een gewoonte die we in vraag moeten stellen. Belangrijk is bewustwording bij patient én eventueel ook tandarts. Inventariseer eens voor jezelf hoe vaak je tandarts intraorale foto's maakt of heeft gemaakt; onder andere oude tandartstrekeningen kunnen daarbij indien nodig helpen. Ging het dan om de controle van een bepaalde behandeling, of om routine? En hoe vaak kwam het laatste geval eventueel voor? Maak het bespreekbaar als je reden vindt om je vragen te stellen. Het is wel je gezondheid!

Antibiotica: vaak een slechte en onnodige gewoonte

Antibiotica zijn nuttige geneesmiddelen. Maar vooral ouderwetse behandelmethodes in het tandartsvak brengen mee, dat iemand al snel een receptje voor antibiotica meekrijgt. Bijvoorbeeld om een kleine ontsteking na behandeling een extra 'duw na' te geven, of preventief, voor een behandeling. Helaas treft ook de tandheelkunde nogal eens de wat merkwaardige visie dat alleen 'in het eigen tuintje gewied' wordt. Ofwel: de tandarts kijkt nog weleens iets te goed naar wat het gebit baat, en even te weinig naar het grote geheel van de gezondheid van het menselijke lichaam. Weliswaar kunnen antibiotica goede diensten bewijzen als er bijvoorbeeld sprake is van een abces, maar er zijn ook gevallen waarin antibiotica niet echt noodzakelijk zijn. Dit blijkt onder andere uit recent onderzoek aangaande het gedrag van tandartsen op het gebied van het voorschrijven van antibiotica.

Soms enige redmiddel

Er wordt soms dus te licht gedacht over dit automatisme. Soms zijn antibiotica het enige redmiddel tussen jou en een bijzonder pijnlijke infectie of abces. Soms echter kan het eigenlijk ook zonder, en is er onnodige schade toegebracht aan de gezonde organismen in het lichaam die evengoed als de schadelijke worden aangetast of vernietigd door antibiotica. Ook is het lang niet in alle gevallen een effectieve methode om in te zetten: de toepassingsmogelijkheden zijn beperkter gebleken dan weleens gedacht, én er staan nu ook vraagtekens bij het vermogen van bepaalde antibiotica om in voldoende mate en met voldoende snelheid hun doel te bereiken.

Maatregelen om zelf te nemen

Breng voor jezelf het antibioticagebruik van je huidige tandarts in kaart, en vergelijk dit eventueel met eerdere ervaringen. Zorg dat je niet zomaar klakkeloos een antibioticarecept meeneemt en ophaalt bij de apotheek, maar weet waarvoor je volgens je tandarts zou moeten slikken. Als je telkens weer een preventief 'antibioticakuurtje' meekrijgt, is het meestal tijd om je wenkbrauwen te fronsen. Ook hier geldt: maak het bespreekbaar, en wees mede bepalend voor wat er gebeurt met jouw lijf. Veel tandartsen zijn helemaal bij in de ontwikkelingen in wetenschap en tandheelkunde, en misschien heb jij ook zo'n tandarts op wie je blind kunt varen. Maar al zijn de gevallen van te gemakkelijk gebruik van rontgenstraling en antibiotica wellicht (ver) in de minderheid, alertheid is geboden. Alertheid van jouzelf, als mondige patient ofwel 'consument' van de tandheelkunde.