De geneeskracht van bruine bonen

De bruine boon wordt in de hele wereld gegeten. In Nederland is het belangrijke winterkost. Bruine bonen vallen eigenlijk niet in de categorie groente. Het is een peulvrucht en een zaadje voor een nieuwe plant. De bruine boon is voor menig onderwijzer een educatief hulpmiddel; op scholen worden leerlingen geleerd wat ontkiemen is met de bruine boon. De bruine boon is een zeer gezond natuurproduct. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Peulvruchten
• Geen groente
• Bartje lustte ze niet
• Mineralenrijke peulvrucht
• Fytonutriënten in bruine bonen
• Eiwitrijk voedsel
• Goed voor de suikerpatiënt
• Tegen kanker en meer
• Tegen bloedarmoede en obesitas
• Tegen welke ziekten is de bruine boon heilzaam?
• Kook ze ontkiemd
• Eettips bruine bonen

Peulvruchten

Bruine bonen zijn peulvruchten welke een goede basis zijn voor een gezonde maaltijd. In peulvruchten zitten veel eiwitten. Peulvruchten zoals erwtjes, kikkererwten en bruine bonen zijn de beste vleesvervangers.

Geen groente

Peulvruchten zijn eigenlijk geen groente, alhoewel de meeste mensen ze daar wel toe rekenen. Officieel behoren de peulvruchten tot de vlinderbloemenfamilie. Hun zaden worden peulvruchten genoemd. De gedroogde zaden worden gekookt en gegeten. Van verse peulvruchten zoals peultjes, tuinbonen en snijboontjes worden ook de hulzen van de zaden gegeten.

Bartje lustte ze niet

Bruine bonen zijn een typisch Nederlandse maaltijd. Volgens een verhaal wou Bartje geen bruine bonen; hij vond ze niet lekker. Misschien waren zijn bruine bonen te lang gekookt, dat kan groenten minder lekker maken. De bruine bonenschotel is van oudsher een wintergerecht omdat de peulvruchten zo goed bewaard kunnen worden in de winter. Bruine bonen behoren tot de ´gewone boon´, de Phaseolus vulgaris. In Suriname eet men graag BB met R, oftewel bruine bonen met rijst.

Mineralenrijke peulvrucht

De bruine boon bevat veel calcium en ijzer. Dat zijn wel de enige mineralen die het bruine boontje bevat. Er zit ook een beetje vitamine B1 en B2 in. De bruine boon is zeer rijk aan koolhydraten en eiwitten en vormt hierdoor een uitstekende vleesvervanger. Verder bevat de bruine boon het aminozuur methionine.

Fytonutriënten in bruine bonen

Er zitten veel fytonutriënten in de bruine boon. Quercetine, kaempferol, en myricetine zijn de meest voorkomende stoffen. Deze hebben een antioxidantwerking en zijn voor het lichaam een goede aanvulling op de ´conventionele´ antioxidanten zoals natuurlijke vitamine A, C en E.

Eiwitrijk voedsel

In combinatie met volle granen, noten, zaden, tempeh en tofu kunnen peulvruchten als de bruine boon uitstekend het vlees vervangen op het gebied van eiwit. Welbeschouwd is een gevarieerd aanbod plantaardige producten veel voedzamer dan vlees.

Goed voor de suikerpatiënt

Bruine bonen zijn net als alle andere peulvruchten supergezond. De drie belangrijkste welvaartsziekten en grootste doodsoorzaken, kanker, hart- en vaatziekten en diabetes, worden door het geregeld eten van bonen voorkomen. Peulvruchten zoals de bruine boon bevatten erg veel vezels. De vezels van bruine bonen en andere peulvruchten zorgen ervoor dat het eten beter verteerd wordt. Met andere woorden: de voedingstoffen worden efficiënter uit het eten gehaald.

Tegen kanker en meer

De vezels die het eten beter verteren helpen direct de suikerpatiënt doordat energie gelijkmatiger in het bloed opgenomen wordt waardoor men minder schommelingen kent in de bloedsuikerspiegel. Het feit dat peulvruchten ook ander voedsel beter doet verteren, betekent dat allerlei vitaminen, mineralen en fytonutriënten beter in het lichaam worden opgenomen om hun werking uit te voeren. Veel vitaminen en fytonutriënten hebben een ontstekingsremmende werking. Ontstekingen op celniveau kunnen leiden tot hartkwalen en kanker. De bruine boon zorgt zeer goed voor het hart en helpt het kanker te voorkomen. Eigenlijk zou iedereen dagelijks 50 tot 100 gram peulvruchten moeten eten bovenop de dagelijkse aanbevolen 200 gram groente.

Tegen bloedarmoede en obesitas

Peulvruchten zorgen voor ijzer, waardoor je meer zuurstof in je bloed kan opnemen en je minder snel moe voelt. Ook zorgt ijzer ervoor dat er meer voedingstoffen door het bloed vervoerd kunnen worden. Peulvruchten geven een vol gevoel terwijl het een laag caloriegehalte heeft. De snacktrek neemt af door het eten van peulvruchten. Hierdoor helpt het obesitas te voorkomen.

Tegen welke ziekten is de bruine boon heilzaam?

Bruine bonen zijn goed tegen:

• Verstopping,
• Diabetes,
• Kanker,
• Hart- en vaatziekten,
• Obesitas,
• Bloedarmoede door ijzertekort.

Kook ze ontkiemd

Wanneer bruine bonen een stuk jonger zijn kunnen ze worden verkocht als sperzieboon en snijboon. Als ze vers zijn dan is de kooktijd slechts enkele minuten. Traditioneel worden bruine bonen in Nederland 8 uur geweekt en een uur gekookt. Dat is echter veel te lang. Je kunt ze iets langer weken en iets korter koken. In principe kun je ze heel kort koken als ze net ontkiemd zijn. Hoe langer je een bruine boon kookt, hoe pregnanter de geur en smaak wordt en des te minder voedingskracht erin zit.

Eettips bruine bonen

Bruine bonen kunnen worden verwerkt in een éénpansgerecht. Hiervoor bak je gare bruine bonen samen met een uitje, paprika en een paar andere groenten. Je kunt ze tot puree verwerken. Bruine bonensoep is een bekende maaltijd. Minder bekend is dat je bruine bonen, als ze gaar zijn, kunt verwerken in een salade. Meng een handjevol gaar gekookte bonen door een groene salade om het geheel een meer vullend karakter te geven en het tot een maaltijdsalade te verheffen. Daarnaast kun je bonen als basis voor een salade gebruiken, bijvoorbeeld met quinoa of zilvervliesrijst. Je kunt er vervolgens mais, komkommer, tomaat en koriander doorheen doen.

Lees verder

• De geneeskracht van sperzieboontjes
• De geneeskracht van kikkererwten
• De geneeskracht van erwtjes
• De geneeskracht van rode uien
• De geneeskracht van uien