Koolrabi, gezonde knol en bladgroente

Koolrabi is een direct familielid van de broccoli en boerenkool. Het is een variant van de Brassica oleracea. Koolrabi is eigenlijk gewoon een koolsoort. Oorspronkelijk komt de groente waarschijnlijk uit Noord-Europa. In Nederland wordt hij mondjesmaat gekweekt; in Duitsland is er een kweek op redelijk grote schaal van deze plant. In Duitsland worden verschillende soorten koolrabi geteeld; 30 daarvan zijn witte koolrabi en 14 betreffen paarse koolrabi. Van koolrabi zijn zowel de knol als de bladeren eetbaar. Overigens is de knol geen echte knol in klassieke zin; hij groeit niet onder de grond. De koolrabiknol is een verdikking van de stengel.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Paarse koolrabi / Bron: Barbara Wells, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)

Koolrabi is geen knolraap

Koolrabi smaakt een klein beetje naar knolraap. De planten verschillen duidelijk van elkaar. Knolraap is een echt knolgewas maar koolrabi is een koolplant met een verdikte stengel in de knolvorm. Koolrabi is voor het eerst beschreven in 1554; dat is vrij laat want het leeuwendeel van alle andere groenten en kruiden zijn in de antieke oudheid reeds beschreven.

Geschiedenis koolrabi

Er wordt gezegd dat koolrabi waarschijnlijk uit Noord-Europa komt maar dat is niet zeker. Hij zou net zo goed uit Azië of het Middellandse Zeegebied kunnen komen. Koolrabi wordt eveneens algemeen gegeten in Kashmir en India waar hij knolkohl wordt genoemd. Dat woord is zeer waarschijnlijk van Nederlandse origine. Het gegeven dat in India geen Indiaas woord is voor de groente koolrabi is een indicatie dat deze groente uit Europa komt. Feit is dat de eerste koolrabi met knolachtige vormen is getekend in de 18e eeuw; dat is vrij laat. Toch was de groente al eerder in Europa bekend. De plant werd hoogstwaarschijnlijk door de antieke Romeinen gegeten. Karel de Grote beval

Koolrabikweek in India / Bron: Rameshng, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

de plant te verbouwen in de groentetuinen van Europa. Vanaf de 17e eeuw was koolrabi een veel gekweekt voedingsgewas in India. Het is aan te nemen dat koolrabi in de eeuw voordat hij het eerst is getekend is gedomesticeerd en gecultiveerd, terwijl de plant daarvoor enkel om zijn bladeren werd gegeten. Aan de andere kant is het mogelijk dat de plant altijd al inclusief zijn knolachtige stengel werd gegeten.

Voedingsstoffen koolrabi

Koolrabi bevat weinig energie. Het is daarom een uitstekende groente om te eten als je wilt afvallen. Overigens zijn alle groenten goed om af te vallen aangezien er vezels in zitten; door de combinatie van vezels en calorieën kan het lichaam niet in gewicht toenemen, zo blijkt uit recent onderzoek. Daarnaast bevat hij verscheidene vitaminen en mineralen. De belangrijkste vitaminen zijn vitamine A, B1, B2, B3 en C. 100 Gram koolrabi is goed voor 100% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid voor vitamine C. Op het gebied van mineralen is koolrabi rijk aan kalium, fosfor, calcium, ijzer en magnesium. Er zitten uiteraard ook fytonutriënten in; vooral appelzuur en citroenzuur. Verder zit er isothiocyanaten, sulforafaan en indole-3-carbinol in koolrabi. Deze stoffen staan erom bekend dat ze preventief werken tegen prostaat- en darmkanker.

In het Engels wordt koolrabi met het Duitse woord kohlrabi aangeduid.

Koolrabibladeren

De koolrabibladeren bevatten dezelfde voedingsstoffen maar dan in hogere dichtheid. Koolrabibladeren bevatten in vergelijking met de

Koolrabi / Bron: Emoke Denes, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

knol twee keer zoveel vitamine C, 10 keer zoveel ijzer en maar liefst 100 keer zoveel vitamine A. In Nederland worden de koolrabibladeren nog wel eens weggegooid maar dat is eigenlijk zonde. Koolrabibladeren kun je op dezelfde manier bereiden als boerenkool, of je kunt ze als alternatieve slabladeren gebruiken.

Zowel in Nederland, Duitsland, Zwitserland als Oostenrijk wordt koolrabi in kassen gekweekt. Hierdoor kan koolrabi ook in de winter vers worden gegeten.

Lentekoolrabi kweken

Koolrabi kun je makkelijk zelf kweken. Kweek er echter niet teveel van; als voedsel kan het na een paar dagen saai worden als je bijvoorbeeld 40 koolrabiknollen hebt geoogst. In plaats van de plant te oogsten als hij volwassen is kun je ook zelf een lentekoolrabi kweken. De zaden kun je dichter opeenzetten; ongeveer 3 cm van elkaar. Je plant de zaden 4 weken voordat normaal gesproken de dooi invalt; In Nederland kun je ze vanaf eind februari planten. Als de zaailingen ongeveer 6 cm hoog zijn kun je ze uitplanten; ongeveer op 6 cm afstand van elkaar. Op een gegeven moment is de knol ongeveer 4 cm dik; dan kun je ze oogsten als lentekoolrabi. De bladeren haal je eraf zodat de knol nog enkele weken in de koelkast te bewaren is. De bladeren kun je apart in een salade of roerbakgerecht bereiden.

Eettips koolrabi

Koolrabi kan worden gebruikt om een puree te maken. Je kunt ook de stukken roerbakken. In Frankrijk worden delen van koolrabi samen met zuurkool ingemaakt. De bladeren van koolrabi kun je rauw als saladegroenten gebruiken. Koolrabi kun je ook in plakken snijden om het te grillen. Koolrabi smaakt lekker bij een dillesaus. De knol kun je net als de bladeren gebruiken voor een salade. Verder kun je de knol dun snijden en meebakken met aardappels, een uitje, wat knoflook en paprika.