Sesamzaad is altijd een belangrijk voedingsmiddel voor de mens geweest. Al duizenden jaren eten de Oosterse volkeren sesamzaad vanwege de uitstekende voedingswaarde en de gezondheidsbevorderende eigenschappen van de olierijke zaden. Op grote schaal wordt de wit tot paars bloeiende sesamplant (Sesamum indicum), die 50 tot 100 cm hoog wordt, verbouwd in tropische gebieden over de hele wereld. China, India, Sudan, Ethiopië, Mexico en Birma zijn momenteel de grootste producenten van sesamzaad. Sesamzaad wordt al dan niet geroosterd en gemalen verwerkt in brood, cake, snacks, halvah, humus, tahin, gomasio, soep, salade en warme maaltijden. De geurige sesamolie wordt gewaardeerd vanwege de lange houdbaarheid. De antioxidantrijke olie is uitzonderlijk goed bestand tegen oxidatie. Sesamolie wordt veel gebruikt als smaakmaker in de Indiase en Chinese keuken en is vooral geschikt voor koud gebruik.
Voedingswaarde sesam
Sesamzaad is een goede en goedkope bron van vetten, eiwitten, vezels, mineralen, vitamines en waardevolle fytonutriënten. De crèmewitte of bruinzwarte sesamzaadjes bevatten 44 tot 53% vetten (waarvan 40% enkelvoudig onverzadigd oliezuur, 45% meervoudig onverzadigd linolzuur en 10% verzadigd vet), 18 tot 25% hoogwaardig eiwit (vergelijkbaar met soja-eiwit) en 14% koolhydraten. Sesamzaad bevat daarnaast veel (met name niet-wateroplosbare) vezels (12 gram per 100 gram) en heeft een hoog gehalte aan mineralen (koper, mangaan, calcium, magnesium, ijzer, fosfor, zink, selenium, molybdeen), bètacaroteen en vitamines (thiamine, pyridoxine, foliumzuur, vitamine B3, riboflavine, vitamine E, choline). Daarnaast bevat sesamzaad waardevolle geneesstoffen waaronder lignanen, fytosterolen, polyfenolen (onder meer proanthocyanidines, resveratrol) en fosfolipiden. De inhoudsstoffen zijn beter beschikbaar uit gemalen sesamzaad en sesamolie dan uit de hele zaden.
Gezondheidseffecten
Aan sesamzaad en sesamolie worden op basis van in-vitro en in-vivo studies de volgende gezondheidseffecten toegeschreven:
Betere glycemische controle en minder oxidatieve stress bij diabetes;
Bescherming van de lever (en andere organen) tegen oxidatieve beschadiging door onder meer alcohol, cisplatine, ijzer en lood;
Betere bescherming tegen hart- en vaatziekten, kanker, osteoporose, neurodegeneratieve ziekten en (andere) verouderingsprocessen.
Besluit
Sesamolie en sesamzaad hebben dus belangrijke gezondheidseffecten. Niet voor niets werden ze binnen Indiase en Chinese geneeskundige tradities beschouwd als geneeskrachtige voedingsmiddelen die het verouderingsproces tegengaan en ontstekingsziekten zoals artritis verlichten. Sesamolie is ook een prima huismiddeltje bij kwalen zoals verstopping. Bij constipatie kan de olie aan de maaltijd worden toegevoegd of, voor een sneller en beter resultaat, op de nuchtere maag worden ingenomen. Ook zou sesamolie een uitstekende massageolie zijn bij pijnlijke spieren en gewrichtspijn. Gezien de ontstekingsremmende en antioxidatieve eigenschappen van de olie zou dat best kunnen kloppen.
Sesamzaad en sesamolieSesamzaad wordt over de hele wereld gebruikt in allerlei gerechten. En dat al duizenden jaren lang. Dat geldt ook voor sesamolie,…
Sesam, de plant en zijn zaadSesam! We kennen het woord van het sprookje uit duizend en één nacht. Maar het is natuurlijk ook het harde zaad van de plant Ses…
Sesamzaad, heerlijk en voedzaamSesamzaad is het gezondste zaad wat de mens kent. Deze knapperige lekkernij is ook het oudste zaad. Sesamolie is waarschijnlijk de…
Hart en omega-3-vetzurenEPA en DHA, de lange keten omega-3-vetzuren uit visolie, gaan hartritmestoornissen waaronder atrium- en ventrikelfibrilleren tegen…
Slowjuice: gezond, levend sapGroenten en fruit zijn een onmisbare bron van waardevolle voedingsstoffen en vitamines. Groente en fruit kun je eten, je kunt er o…
1. Kanu PJ et al. Biologically active components and nutraceuticals in sesame and related products: a review and prospect. Trends in Food Science & Technology 2007;18:599-608.
2. Namiki M. Nutraceutical functions of sesame: a review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2007;47(7):651-73.
3. Moazzami AA et al. Lignan contents in sesame seeds and products. Eur J Lipid Sci Technol. 2007;109:1022-1027.
4. Chen PR et al. Dietary sesame reduces serum cholesterol and enhances antioxidant capacity in hypercholesterolemia. Nutr Res. 2005;25:559–567.
5. Hirata F et al. Hypocholesterolemic effect of sesame lignan in humans. Atherosclerosis 1996;122:135–136.
6. Peñalvo JL et al. Dietary sesamin is converted to enterolactone in humans. J Nutr. 2005;135(5):1056-62.
7. Ramesh B et al. Influence of sesame oil on blood glucose, lipid peroxidation, and antioxidant status in streptozotocin diabetic rats. J Med Food. 2005;8(3):377-81.
8. Bhaskaran S et al. Inhibition of atherosclerosis in low-density lipoprotein receptor-negative mice by sesame oil. J Med Food. 2006;9(4):487-90.
9. Sankar D et al. Effect of sesame oil on diuretics or beta-blockers in the modulation of blood pressure, anthropometry, lipid profile, and redox status. Yale J Biol Med. 2006;79(1):19-26.
10. Ide T et al. Interaction of dietary fat types and sesamin on hepatic fatty acid oxidation in rats. Biochim Biophys Acta. 2004;1682(1-3):80-91.
11. Jones PJ, Raieini-Sarjaz M. Plant sterols and their derivatives: the current spread of results. Nutr. Rev. 2001:59:21-24.
12. Katan MB et al. Efficacy and safety of plant sterols and sterols in the management of blood cholesterol levels. Mayo Clinic Proceedings. 2003;78:965-978.
13. Shahidi F et al. Antioxidant activity of white and black sesame seeds and their hull fraction. Food Chemistry 2006;99:478-483.
14. Sankar D et al. A pilot study of open label sesame oil in hypertensive diabetics. J Med Food. 2006;9(3):408-12.
Sesamzaad is altijd een belangrijk voedingsmiddel voor de mens geweest. Al duizenden jaren eten de Oosterse volkeren sesamzaad vanwege de uitstekende voedingswaarde en de gezondheidsbevorderende eigenschappen van de olierijke zaden.
