Hart en omega-3-vetzuren

EPA en DHA, de lange keten omega-3-vetzuren uit visolie, gaan hartritmestoornissen waaronder atrium- en ventrikelfibrilleren tegen, ze verbeteren de hartslag en verlagen de kans op plotse hartdood. Dit is wetenschappelijk aangetoond aan de hand van studies met patiënten, in-vitro studies en dieronderzoek. De omega-3-index is het gehalte omega-3-vetzuren (ten opzichte van het totale vetzuurgehalte) in membraanfosfolipiden van rode bloedcellen. Een lage omega-3-index is geassocieerd met een hoge kans op (fataal) ventrikelfibrilleren tijdens de acute (ischemische) fase van een hartinfarct. Onder Japanners, die een hoge inname van EPA en DHA hebben (en een omega-3-index van circa 11 %), komt plotse hartdood twintig keer minder vaak voor dan onder Europeanen (die een omega-3-index hebben van circa 4 %).

In de GISSI-Prevenzionestudie zorgde aanvulling met 1 gram EPA / DHA per dag voor verlaging van de kans op plotse hartdood na een hartinfarct met 45%. 23 bij patiënten die een bypassoperatie ondergingen, verminderde de kans op ritmestoornissen met 54% door het gebruik van visolie (2 gram EPA / DHA per dag gedurende minimaal vijf dagen voorafgaande aan de operatie). Dat omega-3-vetzuren een gunstige invloed hebben op het hartritme heeft onder meer te maken met beïnvloeding van het elektrolytentransport langs de celmembraan van hartspiercellen met een verminderde prikkelbaarheid tot gevolg.

Na een hartinfarct

In een diermodel voor chronisch hartfalen is aangetoond dat aanvulling met omega-3-vetzuren veranderingen van de linker hartboezem (vergroting, fibrose en prikkelgeleidingsstoornissen) tegengaat. Elektro-fysiologisch onderzoek bij gezonde proefpersonen, die minimaal een maand dagelijks 6 gram visolie innamen, laat zien dat omega-3-vetzuren het hart minder gevoelig maken voor atriumfibrilleren. Epidemiologisch onderzoek suggereert dat mensen in het eerste jaar na een hartinfarct minder kans hebben op atriumfibrilleren of overlijden als ze supplementen met omega-3-vetzuren gebruiken. Een dagdosis EPA / DHA tot 3 gram is veilig voor de meeste mensen.

Omega-3-tekorten?

Natuurlijk heeft niet iedereen een tekort aan omega-3-vetzuren. Mensen die geen tekorten hebben moeten dan ook niet geforceerd meer vetten of voedingssupplementen gaan gebruiken. Of je tekorten heb, is niet altijd goed te weten. Mogelijk fysieke tekens van vetzuurdeficiëntie zijn overdreven dorst, veel urineren, droge bobbeltjes op de huid ('folliculaire keratosis'), ruwe huid en bros haar, hoofdroos, zachte en broze nagels.

Plantaardige omega-3-vetzuren: lijnzaad, walnoten, postelein

Naast het gebruik van vette vis is het ook mogelijk om omega-3-vetzuren via plantaardige voeding binnen te krijgen. Lijnzaad, donkere bladgroenten (vooral postelein, waterkers, spinazie en zeewier), maar ook noten (vooral walnoten) en peulvruchten bevatten veel omega-3-vetzuren.

• Postelein / Portulaca oleracea: 100 g bevat 300 tot 400 mg alfa-linoleenzuur (omega-3-vetzuur).
• Lijnzaad (of vlaszaad) / Linum usitatissimum: is een zeer goede bron voor alfa-linoleenzuur. Het makkelijkste en geconcentreerd is lijnzaadolie. Deze olie is niet geschikt voor verhitting, maar doet het uitstekend in dressings, of als topping bij pasta, rijst of groenten. Je kan lijnzaadolie ook, vlak voor het opdienen, toevoegen aan warme groenten, soepen, sauzen of drankjes.