Honing doodt bacteriën en geneest wonden

Iedereen kent de zoete smaak van honing. Het wordt beschouwd als een puur natuurproduct omdat het door bijen wordt gemaakt uit de nectar van bloemen. Wereldwijd wordt dit voedingsproduct gebruikt in de keukens van zowat alle culturen. Er zijn vele soorten met verschillende geuren, kleuren en smaken. Toch kent de goudgele substantie een eigenschap die niet algemeen bekend is: het is wetenschappelijk bewezen dat honing bacteriën doodt. Er zijn bovendien steeds meer aanwijzingen dat honing actief wonden helpt genezen. De oude Grieken kenden de geneeskundige werking al. Atleten gebruikten honing om bijvoorbeeld het uithoudingsvermogen te stimuleren en vermoeidheid te verdrijven. Hippocrates, de aartsvader van de moderne geneeskunde, at zelf dagelijks honing en behandelde er patiënten mee.

Bfactory

Inmiddels bestaat er een lange rij onderzoeken die de geneeskrachtige werking van honing. In tegenstelling tot de antibacteriële werking (die is wetenschappelijk aangetoond), werd de geneeskracht nooit wetenschappelijk aangetoond. Toch gebruiken artsen in allerlei culturen al eeuwenlang honing als medicijn. In westerse ziekenhuizen gebruiken veel artsen honing standaard bij de behandeling van doorligwonden, diabeteswonden, wonden door operaties en bestraling. Het Nederlandse bedrijf Bfactory verwerkt honing als geneeskrachtige gel in onder meer wondverband en pleisters en levert deze producten aan particulieren en ziekenhuizen.

Gezond eten?

Artsen gebruiken honing weliswaar bij de behandeling van wonden, over de vraag of honing gezond is om te eten, zijn deskundigen het nog niet eens. Het bestaat bijvoorbeeld voor 80 procent uit suikers. Dit zijn weliswaar natuurlijke suikers maar de energiewaarde is even hoog als bij gewone suiker. Een theelepel honing bevat 22 calorieën. Om af te slanken is honing dus niet erg geschikt. Ook kinderen tot 1 jaar kunnen beter geen honing eten. Ze kunnen hiervan erg ziek worden. Wanneer we honing met mate gebruiken, is er geen enkel probleem.

Effect aangetoond

Door Nederlandse onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum (AMC) is aangetoond dat honing het aantal bacteriën op de huid met een factor honderd afneemt. Ook bleek dat honing infecties voorkomt bij insteekwonden van openingen voor katheters. In juli 2013 bevestigden Belgische onderzoekers de heilzame werking van honing bij de behandeling van brandwonden.

Antibacterieel en geneeskrachtig

Wat is dan precies de stof die honing zo antibacterieel en geneeskrachtig maakt? Daar zijn verschillende stoffen en eigenschappen verantwoordelijk voor. Allereerst is de hoge dosis suikers dodelijk voor de meeste bacteriën. Verder is er een bacterie-dodend stofje dat afkomstig is van de bij. Het heet Bee defensin-1 en was al in eerdere onderzoeken aangetroffen in bijen. Onlangs werd het voor het eerst ook gevonden in honing. Daarnaast bevat het natuurproduct het enzym glucose-oxidase. Zodra deze stof met vocht in aanraking komt, zet het glucose om in waterstofperoxide en gluconzuur. Waterstofperoxide is dodelijk voor bacteriën. De tweede stof, gluconsuur, zorgt voor een zure omgeving waar bacteriën en mogelijke ziekteverwekkers niet van houden.

Wisselende samenstelling

Een praktisch probleem bij de onderzoeken vormt de wisselende samenstelling van honing. Het gaat om een natuurproduct en de samenstelling en kwaliteit is afhankelijk van factoren als bloemsoort, klimaat, seizoen en bereidingswijze. Deze variëren. Wanneer je honing optimaal geneeskrachtig wilt maken, zullen deze factoren gestandaardiseerd moeten worden. Het Nederlandse bedrijf Bfactory maakt honing voor medicinale toepassing en werkt aan de standaardisering. Het gebruikt voor de honing een heel specifieke mix van bloemen en bijen. De bijen verzamelen de nectar in een gesloten kas. Zonder toevoegingen of kunstgrepen blijkt de samenstelling van deze honing heel contstant

Andere werkingen

Naast de wondheling heeft honing waarschijnlijk nog meer -niet bewezen- werkingen. Honing is bijvoorbeeld ook goed voor de hersenen en gewrichten. De stof fructose in honing helpt de energiehuishouding en geeft je snel energie. Het zorgt voor een goede nachtrust en geeft je 's ochtends een wakker gevoel. Verder blijkt honing ook laxerend te werken en goed te zijn voor de stoelgang.

Ten slotte

Wetenschappers zijn nog lang niet klaar met honing. Door te kijken naar de in honing aanwezige stofjes en de heilzame werking krijgen wetenschappers steeds beter inzicht in de werking van honing.