Physalis is een plant die oorspronkelijk uit Mexico, waar minstens 46 physalissoorten in het wild groeien, komt. Er zijn soorten die van oorsprong in Europa of Azië voorkomen. Hij krijgt een oranje vruchtje dat net iets kleiner is dan een kerstomaatje. Net als de tomaat zitten er kleine zaadjes in de physalis die je op kunt eten. Het vruchtje is gehuld in zijn oude bloem en zo wordt hij vaak verkocht. Een physalisplant kan 40 centimeter tot drie meter hoog worden. Ze hebben een heet klimaat nodig. In onze contreien sterft de plant na de zomer weer af. Alleen enkele Chinese varianten kunnen de winter overleven. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.
De physalis is in Nederland en België ook bekend onder de naam lampionplant. Zijn buitenkant is rood-oranje en de bes is oranje. Het is een sierplant met een eetbare vrucht. Niet alleen de plant wordt als decoratief middel gebruikt; ook de vrucht is erg decoratief op of bij een maaltijd. Physalis is familie van de tomaat; het behoort tot de nachtschadeachtigen. Hij groeit het liefst op warme plekken en in ons klimaat kun je hem alleen in de zomer bewonderen. Er zijn ongeveer 95 soorten physalis bekend.
Physalis wordt vooral geproduceerd in Zuid-Amerika, Afrika, Indonesië en India. Er zijn ook commerciële productiegebieden in Australië, Nieuw-Zeeland, China, Kenia, Zuid-Frankrijk en de V.S. Physalis wordt vooral gekweekt voor de consumptie van de bes en het medicinaal gebruik. Soms wordt echter de physalis gekweekt om als droogbloem te dienen. Het is vooral mooi als de nervenstructuur van de bloem te zien is met daarin een feloranje bes. De nervenstructuur is iets steviger dan het plantenmateriaal erom heen, wat eerder wegrot.
Traitionele geneswijzen physalis
Physalis is in de traditionele Chinese geneeskunde lange tijd gebruikt als traditioneel medicijn bij malaria, astma, hepatitis, dermatitis en reumatische aandoeningen. In Zuid-Amerika werd bij griep en keelpijn de gedroogde vrucht in water gedaan en gekookt, waarna het water driemaal daags werd gedronken. Hetzelfde recept wordt in de volksgeneeskunde toegepast bij diabetes. Tijdens het koken gaat de pulp stuk, maar is het goed om dit in het water te laten liggen en de tweede en derde keer op een dag opnieuw te gebruiken. Het drinken van een aftreksel werd ook als helend beschouwd bij longproblemen.
Er zijn veel verschillende physalissoorten. Deze hebben allemaal andere percentages aan voedingsstoffen. Daarom is het lastig een exact overzicht te geven van de vitaminepercentages. Het is wel goed mogelijk een globale indicatie te geven. Je kunt er vanuit gaan dat er veel vitamine C en vitamine A in physalis zit. Ook bevat het veel vitamine B1, B3, ijzer en fosfor. Als belangrijkste fytonutriënt zit er creaxanthine in, wat samen met vitamine A een antioxidant is dat vooral goed werkt voor de ogen.
Wetenschappelijke onderzoeken naar gezondheid en physalis
Onderzoeken wijzen op een een sterke ontstekingsremmende en antioxidantwerking. Het zou bij allerlei kankersoorten helpen, ook bij de minst makkelijk behandelbare vorm van kanker, longkanker. Verder vertoont het volgens verkennende onderzoeken werkzaamheden bij diabetes en hoge bloeddruk. Ook heeft het een beschermende werking op de lever. Veel van de traditionele geneesmethoden van physalis zijn echter nog niet door wetenschappelijk onderzoek bevestigd of ontkend.
Naamgeving physalis
De herkomst van de Latijnse naam van physalis is niet helemaal duidelijk. Physalis betekent 'blaas' maar het is niet bekend of er enige traditionele geneeswijze was met betrekking tot de blaas. Lampionplant, de naam in het Nederlands is logisch omdat hij lijkt op een lamp of lampion met een papierachtige bol als buitenkant. Het vruchtje is dan de lichtbron. In het Engels wordt physalis Cape gooseberry genoemd. Cape verwijst naar Kaap de goede hoop in Zuid-Afrika. Het plantje komt daar niet vandaan maar zijn veelvuldig gebruik aldaar inspireerde tot het geven van deze naam. Nadat het plantje in Zuid-Afrika belandde is het verscheept naar Australië en nog later naar Nieuw-Zeeland.
Physalis bij kanker
Physalis angulate heeft in wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat het binnen 48 uur 89 tot 93% van drie kankersoorten in de nieren elimineerde. Physaline F is de naam van de stof die apoptose of plotseling dood van de kankercel op zijn naam had, zo blijkt uit een Chinese studie welke is gepubliceerd in 2012. De onderzoekers concluderen dat physaline F een veel belovend middel bij kanker is dat het waard is om verder onderzocht te worden.
Hulpmiddel bij gewichtsverlies
Physalis kan helpen bij het afvallen. In 100 gram physalis zitten maar 53 calorieën. Dat betekent dat het moeilijk is ervan aan te komen. Er zitten veel vezels in en deze geven je een vol gevoel zodat het gemakkelijker is eten te laten staan. Physalis is alleen een hulpmiddel voor mensen die willen afvallen; je valt er niet automatisch vanaf omdat het metabolisme wordt versneld of iets dergelijks.
Physalis alkekengi (echte lampionplant)De meeste mensen kennen enkel de vruchten van de Physalis als het exotische oranje knikkertje fruit dat als decoratie wordt gebrui…
Kanker: de eerste symptomenHet is erg belangrijk dat kanker in een vroeg stadium wordt ontdekt. De overlevingskansen zijn immers veel groter als de kanker no…
Chiazaad, superfood of onzin?Aan het chiazaad is al veel aandacht aan besteed, vooral op het internet. Het is een hype, net als veel andere superfoods de hype…
De geneeskracht van sharon of kakiDe kakivrucht is een oranje vrucht met bijzonder lekkere smaak. Voor een groot aantal mensen is het de favoriete vrucht. Er zitten…
Physalis is een plant die oorspronkelijk uit Mexico, waar minstens 46 physalissoorten in het wild groeien, komt. Er zijn soorten die van oorsprong in Europa of Azië voorkomen. Hij krijgt een oranje vruchtje dat net iets kleiner is dan een kerstomaatje. Net als de tomaat zitten er kleine zaadjes in de physalis die je op kunt eten. Het vruchtje is gehuld in zijn oude bloem en zo wordt hij vaak verkocht. Een physalisplant kan 40 centimeter tot drie meter hoog worden. Ze hebben een heet klimaat nodig. In onze contreien sterft de plant na de zomer weer af. Alleen enkele Chinese varianten kunnen de winter overleven.
Botanische tekening physalis / Bron: Lewenstein, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Droogbloem met nervenstructuur / Bron: Viola sonans, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Doorgesneden physalisvrucht / Bron: Hedwig Storch, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
