Zeekraal, een groente met geneeskracht
Vroeger werd as van zeekraal gebruikt op zeep mee te maken. Als je zeekraal verbrandt, houd je in feite soda over. In veel Afrikaanse landen doen ze nog steeds soda gemaakt van as door het eten. In Nederland werd soda van plantenas vroeger gebruikt om linnen mee te bleken. In de glasblazerij werd het ook gebruikt; as van zeekraal verhoogt het smeltpunt van glas. Tegenwoordig is zeekraal een lekkere, gezonde, wilde zeegroente.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.Tekening zeekraal uit Flora Batava /
Bron: Janus (Jan) Kops, Wikimedia Commons (Publiek domein)Inhoud:
Zilte groente
Zeekraal is een zilte groente. Hij kan zowel onder als boven zeewater groeien. Hij groeit op stranden, zogenaamde zoutmoerassen en in mangrovebossen. Van nature komt deze delicatesse voor in Europa en Noord-Amerika. Zeekraal kan je eten als hij geblancheerd is en je kunt hem rauw eten. Er zijn verschillende soorten zeekraal. In
Nederland en België zijn er de volgende soorten te vinden:
- Eenbloemige zeekraal
- Kortarige zeekraal
- Langarige zeekraal
Zeekraal eten
De kortarige zeekraal wordt het meest gegeten. Hij is prima te blancheren, stomen en roerbakken maar kan ook rauw door een salade gedaan worden. In Duitsland wordt kortarige zeekraal ingelegd in zout
azijn. Dat gebeurde in Nederland vroeger meer dan nu. Warme zeekraal kun met een klontje roomboter opeten. In plaats van roomboter mag je
olijfolie gebruiken. De dikke steel wordt eerst geschild voor het op te eten. Nicholas Culpeper zei in de 17e eeuw al dat zeekraal goed is om te drinken als sap; het stimuleert de lever en milt. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt deze visie.
Naamgeving zeekraal
De
wetenschappelijke, Latijnse naam van kortarige zeekraal is
Salicornia europaea. In
het Nederlands heeft hij hanepoot, kraalkruid, krabbekruid, zeegrappe, geknoopte kali, lang zoutkruid en gelede zeekraal als bijnamen. In het Duits wordt het wel Meeresspargel genoemd, wat zeeasperge betekent en heet het Glasschmelz, naar zijn eigenschap om het smeltpunt van glas te verhogen. In het Engels is de gangbare naam van zeekraal nog steeds glasswort, wat glaskruid betekent. Overigens is glaskruid in het Nederlands een ander plantje.
Inhoudsstoffen zeekraal
In zeekraal zit veel natrium,
kalium,
magnesium, zwavel, calcium,
fosfor,
ijzer,
zink,
mangaan, jodium en koper. Het is logisch dat in zeegroenten veel zeemineralen zitten. Vooral jodium zit erg veel in zeekraal. Door het hoge mineraalgehalte hoef je geen zout bij het kook- of blancheerwater te doen. Er zitten verder drie belangrijke flavonoïde glycosiden in zeekraal: isorhamnetine 3-capital O, cyrillide-beta-d-glucoside en
quercetine 3-O-beta-d-glucoside. Deze drie stoffen hebben in een Koreaans onderzoek uit 2008 bewezen dat ze kanker voorkomen en bestrijden. Er zitten veel
vitaminen uit het B-complex in zeekraal en het bevat mooie hoeveelheden vitamine A en C.
Er zit zoveel jodium in zeekraal dat het als natuurlijk jodiumsupplement wordt verkocht.
Zeekraal tegen diabetes
Zeekraal kan volgens een onderzoek wat in 2006 is gepubliceerd in het online medische tijdschrift Springer link het risico op diabetes mellitus of suikerziekte verlagen. Daarbij verlaagt het mogelijk ook de kans op hyperlipedemia en hyperglycemia. Met andere woorden: het verlaagt de bloedsuikerspiegel. Dat komt onder andere omdat het de alvleesklier stimuleert in zijn werking. Daarnaast zorgt zeekraal volgens een Koreaans onderzoek uit 2008 ervoor dat leverbeschadiging bij diabetici wordt tegen gegaan. Het stimuleert enzymen die de werking van de lever bevorderen. De onderzoekers zien zeekraal als een goede aanvulling op een dieet wat er op is gericht diabetes onder controle te houden. Een ander Koreaans onderzoek uit 2008 zag dat de bloedsuikerspiegel en het gewicht afnam van ratten die diabetes hadden. Weer een ander Koreaans onderzoek uit 2008 toonde aan dat vooral de polysachariden in zeekraal een anti-diabetische werking hebben.
Zeekraal, goed voor immuunsysteem
Uit Koreaans onderzoek uit 2009 blijkt dat zeekraal zeer sterke ontstekingsremmende en
antioxidant eigenschappen heeft. Deze werking komt vooral door het
fytonutriënt isorhamnetine 3-O-beta-d-glucopyranoside. Deze stof is in staat gifstoffen onschadelijk te maken. Een Koreaans onderzoek uit januari 2008 zag dat splenocyten, dat zijn macrofagen die in de milt zitten, minder snel overlijden als men zeekraal eet. Macrofagen zijn belangrijk voor ons immuunsysteem. De onderzoekers trokken de conclusie dat zeekraal goed is voor het immuunsysteem.
Zeekraal bestrijdt kanker
Verder blijkt uit weer een ander Koreaans onderzoek dat zeekraal een goede antioxidant is voor de ingewanden. Het bestrijdt de kankercellijnen die in de maag voorkomen. In 2009 werd op dit onderzoek voort geborduurd en zag men specifiek dat stoffen in zeekraal de dood van kankercellen in de maag veroorzaken. Deze voorgeprogrammeerde dood heet apoptose. Kankercellen wijken normaal gesproken sterk af van gewone lichaamscellen doordat de programmering om zichzelf op te heffen niet meer werkt. Polysachariden in zeekraal herstelt deze programmeerfunctie waardoor de kankercel komt te overlijden.
Tonicum voor de lever
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat muizen die een vervette lever hadden waren geholpen door het eten van zeekraal. Deze zilte zeegroente is een tonicum voor de lever; de antioxidanteigenschappen zorgen ervoor dat de lever beschermd wordt. In 2005 werd in Korea een nieuwe antioxidant ontdekt tungtungmadidezuur, dat extra goed voor de lever is.
Zeekraal eettips
Zeekraal is goed te combineren met
aardappelen,
cassave,
zilvervliesrijst,
quinoa, couscous en
speltpasta. Je kunt het in ieder gerecht klaarmaken in plaats van
sperzieboontjes. Zeekraal is uitstekend door een salade te verwerken met
avocado,
ijsbergsla,
paprika en feta. Zeekraal kun je ook als sap drinken. Reeds in de 17e eeuw staat dit beschreven. Nu zouden we zeekraal in een blender kunnen doen om een smoothie te maken.