Voedingsmiddelen die je bloedplaatjesproductie verhogen

Bloedplaatjes (trombocyten) zijn kleine bloedcellen die helpen bij de bloedstolling en bij het repareren van een beschadigde bloedvatwand. Bij trombocytopenie heb je te weinig bloedplaatjes in je bloed. Niet alleen medicijnen kunnen daar iets aan doen! Ook jij zelf kan helpen het niveau van je bloedplaatjes te verhogen, door middel van het eten (of juist niet) van specifieke voedingsmiddelen.

• Wat zijn bloedplaatjes?
• Trombocytopenie: te weinig bloedplaatjes
• Oorzaken van trombocytopenie
• Voeding kan helpen om het aantal bloedplaatjes te verhogen!
• Welke voedingsmiddelen remmen de aanmaak van bloedplaatjes?
• Welke voedingsmiddelen stimuleren de aanmaak van bloedplaatjes?
• Nog wat laatste tips om het niveau van je bloedplaatjes te verhogen

Wat zijn bloedplaatjes?

Bloedplaatjes, ook wel trombocyten genoemd, zijn hele kleine cellen die gemaakt worden door je beenmerg.
Bloedplaatjes in het kort:

• Naam: trombocyten (bloedplaatjes)
• Ontdekt: in 1841, door George Gulliver.
• Vorm: rond, inkepingen zoals een lens (biconvex)
• Diameter: 2-3 µm (dat is ongeveer 20% van de diameter van een rode bloedcel)
• Hebben ze een celkern: nee
• Functie: helpen bij het voorkomen van bloedverlies
• Komen voor in: zoogdieren
• Normaal aantal bloedplaatjes in een liter bloed: 150-450 miljard
• Levensduur: 8-10 dagen
• Aanmaak: in het beenmerg, uit de voorloper-cel ‘megakaryocyt’.
• Afbraak: in de milt, lever en longen

Het voorkomen van bloedverlies wordt geregeld omdat bloedplaatjes aan de beschadigde bloedvatwand gaan plakken. Ze plakken daarnaast ook aan elkaar, waardoor er een prop komt, die het gat dicht. Door middel van draden gemaakt uit fibrine, een vezelachtige stof, wordt de prop verstevigd. De bloedplaatjes helpen dus met het dichtmaken van het gat in de bloedvatwand, waardoor er geen bloedverlies optreedt. Ligt het beschadigde bloedvat aan het huidoppervlak, dan helpen de bloedplaatjes dus bij het aanmaken van het ‘korstje’ op de wond.

Trombocytopenie: te weinig bloedplaatjes

Wanneer je te weinig bloedplaatjes in je bloed hebt, heet dat trombocytopenie. Een normale hoeveelheid bloedplaatjes in een liter bloed is ongeveer 150-450 miljard. Iemand met trombocytopenie heeft minder dan 50 miljard bloedplaatjes in een liter van zijn of haar bloed.

Oorzaken van trombocytopenie

Er zijn drie soorten oorzaken van trombocytopenie:

1. Verminderde aanmaak van bloedplaatjes
2. Verhoogd gebruik van bloedplaatjes
3. Het wegvangen van bloedplaatjes door organen zoals de milt

Natuurlijk kan ook een combinatie van deze drie zorgen voor een verminderd aantal bloedplaatjes.

Verminderde aanmaak van bloedplaatjes

Er zijn een heleboel redenen waarom je lichaam minder bloedplaatjes aan kan maken. Voorbeelden zijn een vitamine B12 of foliumzuur tekort. Er zijn ook een aantal ziekten die dit kunnen veroorzaken, zoals leukemie, leverfalen, een virus of bacteriële infectie, etc. Er zijn ook een aantal erfelijke ziektes zoals het TAR-syndroom waardoor de productie van bloedplaatjes verminderd kan zijn.

Verhoogd gebruik van bloedplaatjes

Een verhoogd gebruik van bloedplaatjes kan ontstaan als reactie op medicijnen, zoals valproaat en chemotherapeutica. Soms worden er immunologische reacties gestimuleerd, waardoor antilichamen binden aan de bloedplaatjes en ze zo activeren.

Er zijn ook een aantal ziekten die het gebruik van bloedplaatjes kunnen stimuleren, zoals het hemolytisch-uremisch syndroom.

Wegvangen van bloedplaatjes door organen zoals de milt

Normaal breekt de milt bloedplaatjes af die te oud (en niet meer actief) zijn. Soms kan de milt bloedplaatjes afbreken die nog wel actief zijn. Een vergrote milt kan er op wijzen dat de milt bloedplaatjes vasthoudt. Trombocytopenie kan dus een gevolg zijn van de aandoening die de vergrote milt veroorzaakt, zoals myelofibrose of de ziekte van Gaucher. Als er ook een slechte nierfunctie blijkt te zijn, wordt vaak de diagnose hemolytisch-uremisch syndroom vastgesteld.

---

Voeding kan helpen om het aantal bloedplaatjes te verhogen!

Niet alleen medicijnen, maar ook voeding kan bijdragen om het aantal bloedplaatjes in je bloed te verhogen. Iedereen weet wel dat gezond en afwisselend eten belangrijk is. Maar, er bestaan ook voedingsmiddelen die de aanmaak van bloedplaatjes kunnen remmen of juist kunnen stimuleren! Door het letten op je voeding kan je dus, naast het innemen van je medicijnen, nog iets doen om het aantal bloedplaatjes in je bloed te verhogen!

In het algemeen geldt natuurlijk: eet genoeg groente en fruit en probeer geen of zo weinig mogelijk junkfood en bewerkte voedingsmiddelen te eten.

Welke voedingsmiddelen remmen de aanmaak van bloedplaatjes?

Er zijn verschillende voedingsmiddelen die de aanmaak van bloedplaatjes in het beenmerg remmen. Je kunt beter onderstaande producten vermijden, als je te weinig bloedplaatjes in je bloed hebt:

Alcohol

Alcohol kan je beter wat minderen, dat remt namelijk de productiviteit van je beenmerg. Aangezien je bloedplaatjes worden gemaakt in je beenmerg, is dat nadelig.

Suiker

Suiker kan de hechting van bloedplaatjes aan elkaar vergroten. Hierdoor vormen ze eerder (bloed)propjes en zijn er dus minder bloedplaatjes in je bloed aanwezig die effectief kunnen zijn.

Zuivel

Minder (of stop met) het eten van zuivelproducten zoals melk, kaas, ijsjes en yoghurt. Zuivel kan het aantal bloedplaatjes verminderen. Dit gebeurt vooral als je (licht) allergisch bent voor zuivel.

Andere voedingsmiddelen die de aanmaak van bloedplaatjes remmen

Voedingsmiddelen met kinine (verlaagt het aantal bloedplaatjes en zit in tonic, bitter lemon, bittere meloen) en aspartaam (in light frisdranken, en in suikervrije of low-fat snoepjes en gebak) kan je beter laten staan.

Minder eten van bloed-verdunnend voedsel

Bloedverdunners zorgen dat bloedplaatjes minder goed aan elkaar blijven plakken. Hierdoor kunnen wondjes minder snel gedicht worden en stolt je bloed minder snel. Als je dus al een lage hoeveelheid bloedplaatjes hebt, kan je de volgende voedingsmiddelen beter wat minder vaak eten: uien, bosbessen, ginseng wortel, rozijnen en grote hoeveelheden visolie.

Welke voedingsmiddelen stimuleren de aanmaak van bloedplaatjes?

Bloedplaatjes werken samen met vitamine K en calcium om bloedpropjes te vormen bij het repareren van beschadigingen. Als je een tekort hebt aan deze (één van) deze twee, kan het bloedplaatjes in je bloed dalen.

Vitamine K uit bladgroenten: kool, sla, broccoli, spinazie, bloemkool, etc.

In o.a. de bovenstaande bladgroenten zit veel vitamine K dat het niveau van je bloedplaatjes zal helpen stijgen. Boerenkool zou er ook voor zorgen dat de bloedplaatjes minder aan elkaar gaan plakken, waardoor ze effectiever worden als dit nodig is.

Nog meer bronnen voor vitamine K

Andere voedingsmiddelen die vol zitten met vitamine K zijn zwarte peper, tomaten, asperges, gedroogde basilicum, aardbeien, selderij, bruine bonen, wortels en granaatappel.

Oesters

Zink zou ook bijdragen aan de niveaus van het aantal bloedplaatjes en andere bloedcellen in het lichaam. Zink stimuleert ook het immuunsysteem. In oesters zit veel zink. Houd je niet zo van oesters? Andere bronnen van zink zijn vlees, graanproducten, noten en andere schaal- en schelpdieren.

Voeding met omega-3-vetzuren stimuleert de activiteit van bloedplaatjes

Omega-3-vetzuren worden opgenomen door de bloedplaatjes. Hierdoor daalt de neiging om samen te klonteren. De activiteit van de bloedplaatjes stijgt hierdoor. [1] Omega-3 vetzuren zijn onder andere te vinden in levertraan, lijnzaadolie, tonijn, wilde zalm, scharreleieren en chia zaden.

Voedingsmiddelen rijk aan vitamine C

Vitamine C verhoogt de productie van bloedplaatjes. Er zit veel vitamine C in citrusvruchten (zoals sinaasappel, citroen, mandarijn en limoen). Verder kan je veel vitamine C vinden in: mango's, aardbeien, granaatappel, broccoli, (boeren)kool, spinazie en paprika’s.

Volkoren voedsel

Volkoren voedsel, zoals bruine rijst en haver, vergroten ook het niveau van je bloedplaatjes in je bloed.

Voedingsmiddelen met veel vitamine B12

Een tekort aan vitamine B12 kan ook leiden tot een verminderd aantal bloedplaatjes. Voedingsmiddelen met veel vitamine B12 zijn eieren, zalm, sardines, lam, lever en tonijn. Je kunt natuurlijk ook vitamine B12 supplementen nemen. Kaas bevat ook veel vitamine B12, maar er zijn onderzoeken die suggereren dat er een mogelijke relatie is tussen de inname van koemelk en trombocytopenie. [2]

Extract van een papayablad

Een natuurlijk middel om het aantal bloedplaatjes in je lichaam te laten stijgen, is het extract van een papayablad. In een studie van onderzoekers uit Sri Lanka [3] werd aangetoond dat verse papayabladeren het aantal bloedplaatjes in muizen vergroot. Verschillende mensen met trombocytopenie geven op het internet aan baat te hebben bij het nemen van een papayabladextract.

Nog wat laatste tips om het niveau van je bloedplaatjes te verhogen

Eet geen producten waarvoor je (licht) allergisch bent. Soms helpt een glutenvrij dieet bij het verhogen van je bloedplaatjes.

Het drinken van water is erg gezond en nodig voor je lichaam. Bloedcellen bestaan onder andere uit water, dus zorg dat je genoeg blijft drinken.

Het beste is om een gevarieerd eetpatroon aan te houden. Het heeft geen zin om alleen maar één bepaald voedingsmiddel toe te nemen, je mist dan essentiële vitaminen en voedingsstoffen. Probeer te koken met zoveel mogelijk verse producten en let daarbij goed op je water inname. Voor meer informatie kunt je je (huis)arts of een diëtiste vragen.